Werkstuk: Vulkanen
Het woord vulkaan komt van de Romeinse god Vulcanus, deze had onder de grond een werkplaats waar hij wapens maakte voor andere goden. Men geloofde dat de helpers van Vulcanus reuzen waren met 1 oog, de cyclopen. Goden en mensen vochten tegen elkaar, het gevolg daarvan waren de vulkaanuitbarstingen voor de christenen en in de middeleeuwen waren de kraters, de ingang naar de hel
EEN BERG IN JE TUIN
In 1930 was er in Mexico een boer, die plotseling een bergje op zijn akker zag . Na 1 dag was de berg al bijna 10 meter hoog, na 3 weken al 80 meter hoog en naar een paar jaar al honderden meters hoog. Niet alle vulkanen komen zo tevoorschijn. Sommige zijn gewone scheuren in de grond, door de meerdere malen uitbarstingen word de lava steeds over elkaar heen gestoord, zo ontstaat er een berg, en dat is een kleine vulkaan er is niet zo veel verschil tussen een scheur en een berg
MAGMA en LAVA
De aarde is opgebouwd uit een aantal lagen.
De buitenste laag is de harde korst waarop we lopen: zandgrond, kleigrond en rotsbodem.. die harde laag is gemid-deld 35-40 kilometer dik. Op sommige plaatsen is hij 90 km dik, maar onder de oceanen is de aardkorst niet dikker dan 7 km.
Onder die stevige korst zit gesmolten steen ,dat heet MAGMA.
Wordt de druk in de MAGMARUIMTE te groot, dan zoekt het MAGMA een weg naar buiten. Soms ziet dat MAGMA kans om via een zwakke plek in de aard-korst naar buiten te komen. MAGMA dat als een dikke hete brei uit de aardkorst tevoorschijn komt, dat heet LAVA . De LAVA is meestal tussen de 800 en 1200 C heet. Terwijl de LAVA naar buiten stroomt koelt ze heel langzaam af. Soms stroomt lava zo snel ongeveer 60 km per uur, maar normaal stroomt de lava zo 16 km per uur zure lava stroomt langzamer en wordt sneller hard. Als de lava minder zuur is stroomt het sneller en komt het in meer gebieden. soms komt de lava zo langzaam de krater uit dat wetenschap-pers en toeristen vrij veilig, de lava stroom kunnen bekijken.
De lava gaat steeds langzamer stromen en word dan hard, harde steen.
(Hier heb ik van dat harde lava stenen). Die steen word ook voor huizen of wegen gebruikt.
BEKENDE VULKANEN
De beroemdste vulkanen zijn de Etna, de Krakatou en de Vesuvius. Een hele bekende is de Vesuvius vlakbij Napels, hij barstte in 79 uit. de 3 stadjes HERCOLANO, de villastad POMPEI en STABIA werden helemaal onder LAVA bedolven. Hoeveel doden er waren staat in elk boek anders, maar ongeveer 25.000 tot 30.000 mensen. Er is ook een grootte uitbarsting geweest op 28 augustus in 1883 op het eiland Kakatou. Het eiland Kakatou is een Vulkanisch eiland. Dat ligt tussen Java en Sumatra (ligt in Indonesië). Het begon al in mei van dat jaar dat de vulkaan al bezig was met roken en knallen die tot in de hoofdstad Djakarta op 150 km afstand te horen waren. Op 26 augustus waren de ontploffingen die steeds erger worden. De dag daarna 27 augustus gebeurde er een ramp. Het hele eiland Kakatou werd in stukken gescheurd en de lucht ingeblazen. Ruim 36.000 gingen dood. Kilometers ver was de zee bedekt met dode vissen, want de zee kookte . Voor de kust van Sumatra lag toen een Engels schip. Door de enorme vloedgolf die in de zee ontstond werd het schip op het land geslingerd en kwam 3 kilometer verder midden in een oerwoud
terecht. waar eerst een eiland van 800 meter hoog lag is nu een onder-aardse kuil van 300 meter diep en 7 kilometer breed. Tot Djakarta waren de ruiten gesprongen.
LAVA
Uitstromende LAVA die zo dun als water is en wit van kleur, dat heeft een temperatuur van 1200 C . De dunne LAVA lijkt op kabels en heet daarom TOUWLAVA. Oranjekleurige LAVA is 900 C en donkerrode zeg maar bruine en traag stromende LAVA is 500 C.
De dikke LAVA is grillig en grof-puntig dat heet de A.A.LAVA of BLOKLAVA.
In de zee afgekoelde LAVA heet KUSSENLAVA
De belangrijkste stoffen zijn silicaat, aluminium, ijzer, magnesium, calcium, natrium, en kalium. Silicaat is 35% tot 75% de belangrijkste stof al die stoffen zitten in lava.
SCHOLLEN
De aardkorst zit niet erg vast om het magma heen, de aardkorst bestaat uit een aantal stukken, soms zijn deze stukken zo groot als een werelddeel. Deze stukken heten schollen. Ze drijven op het magma als ijsschotsen. ijsschotsen kunnen bewegen, ze botsen tegen elkaar en drijven van elkaar af. Precies zo gaat het met de schollen. Het gaat heel langzaam, maar omdat ze zo groot zijn zit er een enorme kracht achter. Toen de schol waarop Italië ligt, tegen Europa botste,ontstonden de alpen. Het Himalayagebergte is ontstaan door de botsing van India tegen Azië . Door het botsen van de werelddelen ontstaan ook aardbevingen. De schollen schuiven een paar centimeter per 100 jaar.
EEN BERG IN JE TUIN
In 1930 was er in Mexico een boer, die plotseling een bergje op zijn akker zag . Na 1 dag was de berg al bijna 10 meter hoog, na 3 weken al 80 meter hoog en naar een paar jaar al honderden meters hoog. Niet alle vulkanen komen zo tevoorschijn. Sommige zijn gewone scheuren in de grond, door de meerdere malen uitbarstingen word de lava steeds over elkaar heen gestoord, zo ontstaat er een berg, en dat is een kleine vulkaan er is niet zo veel verschil tussen een scheur en een berg
MAGMA en LAVA
De aarde is opgebouwd uit een aantal lagen.
De buitenste laag is de harde korst waarop we lopen: zandgrond, kleigrond en rotsbodem.. die harde laag is gemid-deld 35-40 kilometer dik. Op sommige plaatsen is hij 90 km dik, maar onder de oceanen is de aardkorst niet dikker dan 7 km.
Onder die stevige korst zit gesmolten steen ,dat heet MAGMA.
Wordt de druk in de MAGMARUIMTE te groot, dan zoekt het MAGMA een weg naar buiten. Soms ziet dat MAGMA kans om via een zwakke plek in de aard-korst naar buiten te komen. MAGMA dat als een dikke hete brei uit de aardkorst tevoorschijn komt, dat heet LAVA . De LAVA is meestal tussen de 800 en 1200 C heet. Terwijl de LAVA naar buiten stroomt koelt ze heel langzaam af. Soms stroomt lava zo snel ongeveer 60 km per uur, maar normaal stroomt de lava zo 16 km per uur zure lava stroomt langzamer en wordt sneller hard. Als de lava minder zuur is stroomt het sneller en komt het in meer gebieden. soms komt de lava zo langzaam de krater uit dat wetenschap-pers en toeristen vrij veilig, de lava stroom kunnen bekijken.
De lava gaat steeds langzamer stromen en word dan hard, harde steen.
(Hier heb ik van dat harde lava stenen). Die steen word ook voor huizen of wegen gebruikt.
BEKENDE VULKANEN
De beroemdste vulkanen zijn de Etna, de Krakatou en de Vesuvius. Een hele bekende is de Vesuvius vlakbij Napels, hij barstte in 79 uit. de 3 stadjes HERCOLANO, de villastad POMPEI en STABIA werden helemaal onder LAVA bedolven. Hoeveel doden er waren staat in elk boek anders, maar ongeveer 25.000 tot 30.000 mensen. Er is ook een grootte uitbarsting geweest op 28 augustus in 1883 op het eiland Kakatou. Het eiland Kakatou is een Vulkanisch eiland. Dat ligt tussen Java en Sumatra (ligt in Indonesië). Het begon al in mei van dat jaar dat de vulkaan al bezig was met roken en knallen die tot in de hoofdstad Djakarta op 150 km afstand te horen waren. Op 26 augustus waren de ontploffingen die steeds erger worden. De dag daarna 27 augustus gebeurde er een ramp. Het hele eiland Kakatou werd in stukken gescheurd en de lucht ingeblazen. Ruim 36.000 gingen dood. Kilometers ver was de zee bedekt met dode vissen, want de zee kookte . Voor de kust van Sumatra lag toen een Engels schip. Door de enorme vloedgolf die in de zee ontstond werd het schip op het land geslingerd en kwam 3 kilometer verder midden in een oerwoud
terecht. waar eerst een eiland van 800 meter hoog lag is nu een onder-aardse kuil van 300 meter diep en 7 kilometer breed. Tot Djakarta waren de ruiten gesprongen.
LAVA
Uitstromende LAVA die zo dun als water is en wit van kleur, dat heeft een temperatuur van 1200 C . De dunne LAVA lijkt op kabels en heet daarom TOUWLAVA. Oranjekleurige LAVA is 900 C en donkerrode zeg maar bruine en traag stromende LAVA is 500 C.
De dikke LAVA is grillig en grof-puntig dat heet de A.A.LAVA of BLOKLAVA.
In de zee afgekoelde LAVA heet KUSSENLAVA
De belangrijkste stoffen zijn silicaat, aluminium, ijzer, magnesium, calcium, natrium, en kalium. Silicaat is 35% tot 75% de belangrijkste stof al die stoffen zitten in lava.
SCHOLLEN
De aardkorst zit niet erg vast om het magma heen, de aardkorst bestaat uit een aantal stukken, soms zijn deze stukken zo groot als een werelddeel. Deze stukken heten schollen. Ze drijven op het magma als ijsschotsen. ijsschotsen kunnen bewegen, ze botsen tegen elkaar en drijven van elkaar af. Precies zo gaat het met de schollen. Het gaat heel langzaam, maar omdat ze zo groot zijn zit er een enorme kracht achter. Toen de schol waarop Italië ligt, tegen Europa botste,ontstonden de alpen. Het Himalayagebergte is ontstaan door de botsing van India tegen Azië . Door het botsen van de werelddelen ontstaan ook aardbevingen. De schollen schuiven een paar centimeter per 100 jaar.