Samenvatting: Sprekend verleden 2 vwo hs. 3
Wetenschappelijke revolutie en de Eeuw van de Redelijkheid
In Middeleeuwen waren de geleerde meestal geestelijken (onderzoek op gebied van godsdienst)
In de Nieuwe geschiedenis kwamen er steeds meer onderzoekers die niet geestelijken waren = allerlei nieuwe ontdekkingen
Wetenschappelijke Revolutie(een groot verandering die in een korte tijd plaats vind)? Ontdekkingen in de nieuwe geschiedenis
Gevolgen van samenleving door wetenschappelijke revolutie
- nieuw manier van onderzoeken: observeren(waarnemen), experimenteren(proeven doen) en redeneren(conclusies trekken uit observaties/experimenten)
- voor veel mensen veranderde de manier van leven hierdoor sterk.
Griekse manier van onderzoeken:
Onderzoeken uit van waargenomen feiten bv. verschijnselen van een ziekte.
Verschil tussen Wetenschappelijke Revolutie en Griekse Wetenschap:
- veel meer geexperimenteerd
- meer ondezoekers
- onderzoekers werkte meer samen( door vereinigen waar allemaal onderzoekers bij elkaar kwamen en de resultaten van hun werk bespraken) en werden gesteund door de overheid (de eerste onderzoekers niet, zij waren uit zichzelf begonnen)
Verschil tussen wetenschap en technologie:
De wetenschap probeert erachter te komen waarom bepaalde dingen gebeuren bv waarom je ziek word en bij technologie denken we vooral aan de manier waarop wetenschappelijk kennis word gemaakt in de industrie.
Gevolgen van de Wetenschappelijke Revolutie:
- De wetenschap gaat een belangerijke plaats in de samenleving innemen: De mensen begonnen te begrijpen dat het toenemen van kennis veel voordelen had. Doktoren konden steeds meer mensen genezen. Technische uitvindingen maakten mijnen veiliger. Bepaalde producten konden steeds gemakkelijker en goedkoper worden gemaakt.
- De West-Europeanen gaan de wereld overheersen: De europeanen konden de wereld
overheersen doordat er kanonnen, stroomschepen, etc. werden uitgevonden.
- De eeuw van de Redelijkheid: Onderzoekers toonde tijdens de Wetenschappelijke Revolutie aan dat dingen anders waren dat men eeuwenlang had gedacht. Mensen gingen toen gauw ook over andere dingen nadenken. Ging men wel op de juiste manier met elkaar om? Of viel er wat te verbeteren? enzo.
Kenmerken van de Eeuw van de Redelijkheid (18e eeuw):
- de samenleving op een wetenschappelijke manier onderzoeken
- opkomen voor een menswaardig bestaan: in de middeleeuwen dacht men vooral aan leven na de dood maar de verlichters vonden de de mensen het recht hadden om ook tijdens het leven gelukkig te zijn. Ze schreven over hoe de samenleving kon worden verbeterd: Vrijheid. Vrijheid van meningsuiting, vrijheid van de drukpers, vrijheid van godsdienst, vrijheid van handel.
- verering van de natuur: verlichters vonden samenleving slecht en dat de mensen een voorbeeld moesten nemen aan de natuur. De natuur kon de mens het goede leren. Als mens dat zou doen zou er eind aan slecht bestuur, onverdraagzaamheid en onwettendheid.
- twijfel of de eigen kijk op de wereld de enig juiste is
De mensen bestuderde de mensen en volgens hen leefde ze in een soort duisternis omdat ze bijgelovig waren, te weinig wisten. De mensen moesten op een redelijke manier worden onderzocht. Met de boeken die zij erover schreven wilden ze kennis bijbrengen (licht in de duisternis brengen) Onderzoekers kregen veel invloed op mensen. Daar Eeuw van de redelijkheid of Verlichting. Deze onderzoekers = verlichters
Salon: een bijeenkomst in het huis van een vrouw uit de bovenlaag van de bevolking. Hier werd de ideen van verlichters verspreid. Ambtenaren, kunstenaars, onderzoekers, zakenlieden en andere belangstellende kwamen hier bijeen.
In england werd dit in Koffiehuizen gedaan.
Dankzij de drukpers konden er grote hoeveelheden boeken worden gedrukt. Naast boeken kwamen er ook voor het eerst tijdschiften. Bibliotheken werd geopend waar de mensen over de ideen van de verlichter lazen. De belangerijkste boek van verlichting: Encyclopedie(geschreven door Denis Diderot en andere verlichters). Door WR en verlichting nam de kennis van iedereen toe.
Er werd ook toneel gevoerd, dat ervoor zorgde dat de ideen van de verlichting onder alle lagen van de bevolking werd verspreid. Bekendste toneel: ?De bruiloft van Figaro?
In de Encyclopedie werd veel kritiek op de Franse samenleving geleverd. De franse regering vond de encyclopedie gevaarlijk. De staat en kerk hielden toezicht op alles wat werd geschreven, gedrukt en gezegd (censuur). Iemand die kritiek gaf op kerk ambternaren of koning kreeg spreekverbod, soms celstraf. Alleen in engeland mocht je bijna alles drukken.
Verlichters waren het met de censuur niet eens. Zij wilden juist vrijheid, je kon er alleen beter van worden.
Manier van verbod op werk te verkomen:
Kritiek die zij hadden op eigen samenleving, schreven zij in stukken over andere volken bv over chinezen, perzen etc.
Boeken in buitenland drukken waar het wel mocht. Die werden juist in belangstelling genomen.
Sommige vorsten wouden aantal verlichte ideen uitvoeren. Zij werden verlichten despoten genoemd. Ze hadden macht in handen maar ze vonden ook dat ze macht nodig hadden om staat goed te kunnen besturen. Ze hielden meer rekening met de belangen van de bevolking dan andere koningen.
Lodewijk XV gaf meer om zijn eigen pleiziertjes en had weinig belangestelling voor ideeen van verlichters. Hij dacht er niet over maar liever bestede hij zijn tijd aan vrouwen en zijn hobby (sloten maken).
Verlichters hadden vaak meer succes in pruisen, oostenrijk en rusland om hun ideen uit te voeren.
In Middeleeuwen waren de geleerde meestal geestelijken (onderzoek op gebied van godsdienst)
In de Nieuwe geschiedenis kwamen er steeds meer onderzoekers die niet geestelijken waren = allerlei nieuwe ontdekkingen
Wetenschappelijke Revolutie(een groot verandering die in een korte tijd plaats vind)? Ontdekkingen in de nieuwe geschiedenis
Gevolgen van samenleving door wetenschappelijke revolutie
- nieuw manier van onderzoeken: observeren(waarnemen), experimenteren(proeven doen) en redeneren(conclusies trekken uit observaties/experimenten)
- voor veel mensen veranderde de manier van leven hierdoor sterk.
Griekse manier van onderzoeken:
Onderzoeken uit van waargenomen feiten bv. verschijnselen van een ziekte.
Verschil tussen Wetenschappelijke Revolutie en Griekse Wetenschap:
- veel meer geexperimenteerd
- meer ondezoekers
- onderzoekers werkte meer samen( door vereinigen waar allemaal onderzoekers bij elkaar kwamen en de resultaten van hun werk bespraken) en werden gesteund door de overheid (de eerste onderzoekers niet, zij waren uit zichzelf begonnen)
Verschil tussen wetenschap en technologie:
De wetenschap probeert erachter te komen waarom bepaalde dingen gebeuren bv waarom je ziek word en bij technologie denken we vooral aan de manier waarop wetenschappelijk kennis word gemaakt in de industrie.
Gevolgen van de Wetenschappelijke Revolutie:
- De wetenschap gaat een belangerijke plaats in de samenleving innemen: De mensen begonnen te begrijpen dat het toenemen van kennis veel voordelen had. Doktoren konden steeds meer mensen genezen. Technische uitvindingen maakten mijnen veiliger. Bepaalde producten konden steeds gemakkelijker en goedkoper worden gemaakt.
- De West-Europeanen gaan de wereld overheersen: De europeanen konden de wereld
overheersen doordat er kanonnen, stroomschepen, etc. werden uitgevonden.
- De eeuw van de Redelijkheid: Onderzoekers toonde tijdens de Wetenschappelijke Revolutie aan dat dingen anders waren dat men eeuwenlang had gedacht. Mensen gingen toen gauw ook over andere dingen nadenken. Ging men wel op de juiste manier met elkaar om? Of viel er wat te verbeteren? enzo.
Kenmerken van de Eeuw van de Redelijkheid (18e eeuw):
- de samenleving op een wetenschappelijke manier onderzoeken
- opkomen voor een menswaardig bestaan: in de middeleeuwen dacht men vooral aan leven na de dood maar de verlichters vonden de de mensen het recht hadden om ook tijdens het leven gelukkig te zijn. Ze schreven over hoe de samenleving kon worden verbeterd: Vrijheid. Vrijheid van meningsuiting, vrijheid van de drukpers, vrijheid van godsdienst, vrijheid van handel.
- verering van de natuur: verlichters vonden samenleving slecht en dat de mensen een voorbeeld moesten nemen aan de natuur. De natuur kon de mens het goede leren. Als mens dat zou doen zou er eind aan slecht bestuur, onverdraagzaamheid en onwettendheid.
- twijfel of de eigen kijk op de wereld de enig juiste is
De mensen bestuderde de mensen en volgens hen leefde ze in een soort duisternis omdat ze bijgelovig waren, te weinig wisten. De mensen moesten op een redelijke manier worden onderzocht. Met de boeken die zij erover schreven wilden ze kennis bijbrengen (licht in de duisternis brengen) Onderzoekers kregen veel invloed op mensen. Daar Eeuw van de redelijkheid of Verlichting. Deze onderzoekers = verlichters
Salon: een bijeenkomst in het huis van een vrouw uit de bovenlaag van de bevolking. Hier werd de ideen van verlichters verspreid. Ambtenaren, kunstenaars, onderzoekers, zakenlieden en andere belangstellende kwamen hier bijeen.
In england werd dit in Koffiehuizen gedaan.
Dankzij de drukpers konden er grote hoeveelheden boeken worden gedrukt. Naast boeken kwamen er ook voor het eerst tijdschiften. Bibliotheken werd geopend waar de mensen over de ideen van de verlichter lazen. De belangerijkste boek van verlichting: Encyclopedie(geschreven door Denis Diderot en andere verlichters). Door WR en verlichting nam de kennis van iedereen toe.
Er werd ook toneel gevoerd, dat ervoor zorgde dat de ideen van de verlichting onder alle lagen van de bevolking werd verspreid. Bekendste toneel: ?De bruiloft van Figaro?
In de Encyclopedie werd veel kritiek op de Franse samenleving geleverd. De franse regering vond de encyclopedie gevaarlijk. De staat en kerk hielden toezicht op alles wat werd geschreven, gedrukt en gezegd (censuur). Iemand die kritiek gaf op kerk ambternaren of koning kreeg spreekverbod, soms celstraf. Alleen in engeland mocht je bijna alles drukken.
Verlichters waren het met de censuur niet eens. Zij wilden juist vrijheid, je kon er alleen beter van worden.
Manier van verbod op werk te verkomen:
Kritiek die zij hadden op eigen samenleving, schreven zij in stukken over andere volken bv over chinezen, perzen etc.
Boeken in buitenland drukken waar het wel mocht. Die werden juist in belangstelling genomen.
Sommige vorsten wouden aantal verlichte ideen uitvoeren. Zij werden verlichten despoten genoemd. Ze hadden macht in handen maar ze vonden ook dat ze macht nodig hadden om staat goed te kunnen besturen. Ze hielden meer rekening met de belangen van de bevolking dan andere koningen.
Lodewijk XV gaf meer om zijn eigen pleiziertjes en had weinig belangestelling voor ideeen van verlichters. Hij dacht er niet over maar liever bestede hij zijn tijd aan vrouwen en zijn hobby (sloten maken).
Verlichters hadden vaak meer succes in pruisen, oostenrijk en rusland om hun ideen uit te voeren.
Handige opties
- Samenvattingen over:sprekend verleden 2 vwo hs. 3