Boekverslag: De moeder van David S., geboren 3 juli 1959
Yvonne Bamberg wordt op 17 december 1931 in Batavia, geboren als jongste van de vier kinderen van een Nederlandse vader en een Javaanse moeder. Op zesjarige leeftijd komt Yvonne met het hele gezin voorgoed naar Nederland. Yvonne groeit op in een geheel eigen, wat ge?soleerde wereld.
Ze wordt onderwijzeres in een school in een Haagse volksbuurt. Haar huwelijk met Rob Keuls in 1954 maakt een einde aan haar onderwijsloopbaan. Rob en Yvonne krijgen drie dochters. Yvonne begint verhalen te schrijven over haar kinderen, daarna ook gedichten, toneelstukken en hoorspelen.
Landelijke bekendheid verwerft Yvonne Keuls met haar televisiescenario's (zoals "De boeken der kleine zielen" van Couperus of "Klaaglied om Agnes" van Gijsen).
Als gevolg van deze activiteiten wordt ze gevraagd lezingen te geven op secundaire scholen. Deze lezingen worden meer en meer groepsbijeenkomsten waarbij jongeren over hun persoonlijke moeilijkheden vertellen. Ze komt steeds meer in aanraking met probleemkinderen.
Yvonne Keuls werkt ook actief mee aan het Jongeren Opvang Sentrum (JOS) in Den Haag. Haar ervaringen die ze daar opdoet, werkt ze uit in het boek "Jan Rap en z'n maat" (1977). Hiervan maakt ze ook een toneelversie.
Via een buurvrouw komt Yvonne Keuls in aanraking met de problematiek van drugsverslaafden. Het gezin van deze vrouw heeft n?n of meer als basis gediend voor het boek "De moeder van David S., geb. 3 juli 1959" (1980).
Het derde boek van Yvonne Keuls over probleemkinderen is "Het verrotte leven van Floortje Bloem" (1982). Daarin heeft ze het over herdinehoertjes in de grote steden.
In 1985 publiceert Yvonne Keuls "Annie Berber en het verdriet van een tedere crimineel" een boek dat veel stof doet opwaaien. Hierin wordt immers onthuld dat een kinderrechter pedofiele betrekkingen had met jongens die onder zijn hoede waren geplaatst.
IL INHOUD
Het verhaal wordt mondeling in de klas geschetst.
DL SOORT ROMAN
"De moeder van David S., geb. 3 juli 1959" is een tendensroman, een roman waarin de auteur kritiek levert op de samenleving. Een boek schrijven kan immers een effectieve manier zijn om wantoestanden aan te klagen, verantwoordelijke personen op de vingers te tikken en veranderingen in de samenleving op gang te brengen. Ook Yvonne Keuls ontdekte de macht van het geschreven woord. Toen zij in contact kwam met de vrouw die model stond voor "De moeder van David S. ", was er nog geen opvang voor ouders van drugsverslaafden. In het boek richt Len een Nederlandse afdeling op van de Amerikaanse 'Anonymous Families'. Ook in werkelijkheid richt de vrouw een hulpgroep op, waaraan ook Yvonne Keuls meewerkt. Ondertussen bestaan er al verschillende groepen van en voor ouders van drugsverslaafden.
Het gevolg van het verschijnen van "De moeder van David S., geb. 3 juli 1959" was dat veel ouders van drugsverslaafden hun problemen durfden te bekennen. Zij werden gemobiliseerd en uit hun isolement gehaald. "Binnen drie maanden functioneerden die ouders weer. Zij kregen weer zicht op zichzelf, ontdaan van alle schuldgevoelens." (Yvonne Keuls in "Rotterdarns Nieuwsblad", 198 1)
IV. THEMA'S
Een belangrijk thema in het werk van Yvonne Keuls is macht, de macht van het geschreven woord en de macht tegenover machteloosheid. In "De moeder van David S." heeft de zoon macht over zijn ouders : zij willen alles voor hem doen en maken zich volledig afhankelijk van hM als hij maar stopt met het gebruiken van drugs. Zo zegt Len op een bepaald moment :
"Ik was bereid om alles te doen. Voor hem te liegen, voor hem te regelen, voor hem te stelen desnoods. " (p. 65)
Pas als de machteloosheid van de moeder omslaat in woede, is ze niet meer a~elijk van haar zoon. Nu is de verhouding omgekeerd. De moeder gaat haar eigen leven leiden en ziet in dat haar zoon helemaal afhankelijk is geworden van de drugs.
"Ik voelde een verschrikkelijke ajkeer van hem. Maar tegelijkertijd kwam er een boosheid bij me boven. (..) Omdat hij me verwond had. Omdat hij me verworpen had En voor het eerst wist ik: N? is het moment, n? kan ik hem loslaten. Van nu a aan ga ik vechten voor mezelf. Deze boosheid heb ik nodig om hem los te laten. " (p. 172-173)
Ook de eenzaamheid speelt in ieder boek van Yvonne Keuls een grote rol. Kinderen worden door hun ouders in de steek gelaten of kinderen laten hun ouders in de steek. De personages staan er vaak alleen voor met al hun problemen.
In "De moeder van David S.' hebben zowel David zelf, zijn ouders als zijn broertje en zusjes met onbegrip en eenzaamheid te kampen.
Verval en verloedering van de woonsituatie komen eveneens vaak voor. David slaagt er telkens weer in om van zijn diverse woonplaatsen na een mum van tijd puinhopen te maken.
V. VERKIARING VAN DE TITEL
De titel "De moeder van David S., geb. 3 juli 1959" staat symbool voor de onpersoonlijke behandeling van ouders en drugverslaafden. De titel doet heel erg steriel aan, alsof het om een dossier gaat. Dat is ook de opzet van de schrijfster. Het was haar opgevallen dat ouders soms de meest persoonlijke informatie op de meest onpersoonlijke manier overgebriefd krijgen.
De titel van het boek komt ook letterlijk in het boek voor. Op p. 1 00 lezen we:
"Ja, met dokter P., arts van de GGD. Bent u de moeder van David S., geboren 3juli 1959
VI. STRUCTUUR EN STIJL
Sonm@ge mensen beschouwen Yvonne Keuls' boeken niet als echte 'literatuur', maar wel als 'lectuur'. Haar boeken worden gekenmerkt door weinig beschrijvingen en veel dialogen, het inbouwen van veel Mannende momenten en het gemakkelijke taalgebruik. Veel jongeren herkennen zich echter juist hierdoor in haar boeken. Msschien is haar succes wel toe te schrijven aan de 'gewone-mensentaal' die ze gebruikt : veel dialogen worden letterlijk weergegeven en ruw taalgebruik of vloeken worden niet geschuwd.
Len, de moeder van David, vertelt het hele verhaal (de ik-verteller is dus ook de hoofdpersoon). Het gevolg is dat we de moeder leren kennen van binnenuit. Centraal staat haar ontwikkeling als moeder van een drugsverslaafde en niet zozeer de gebeurtenissen rond David.
Er zijn vier hoofdstukken zonder titel. Daarin krijgen we een chronologisch overzicht van Davids leven, verteld door zijn moeder.
In het eerste hoofdstuk worden vijfjaar van zijn leven kort weergegeven.
Hoofdstukken 2, 3 en 4 vertellen over Davids leven van zijn 15de tot zijn 20ste jaar.
De gebeurtenissen in hoofdstuk 1 vertonen overeenkomsten met die in hoofdstukken 2 en 4:
Hoofdstuk 1 : het begin van het leven van David. Hoofdstuk 2 : het begin van zijn verslaving.
In hoofdstuk 1 wordt Len bevrijd van haar schuldgevoelens als het water uit Davids longen naar buiten stroomt. In hoofdstuk 4 bevrijdt ze zich van haar schuldgevoelens als ze beseft dat haar zoon zelf voor dit leven kiest.
De herhaling van dezelfde th~s dient hier om de inhoud, het losmakingsproces tussen moeder en kind, meer nadruk te geven.
In de opbouw van de boeken van Yvonne Keuls treffen we uiterlijke overeenkomsten aan. Zo laat de titel steeds zien wie de hoofdrol speelt in het verhaal. In 'De moeder van David S.' is het de moeder die zich van haar verslaafde zoon probeert los te maken.
C@ok hebben alle boeken een opdracht : alleen met de hulp van deze mensen kon @'vonne Keuls de boeken schrijven. Daarnaast laat ze ons in de opdrachten een beetje Kennismaken met de personen en haar romanfiguren.
Opvallend is verder is dat Yvonne Keuls' boeken vaak met een geboorte beginnen. Zij gebruikt de geboorte van een kind in het begin van het boek om te laten zien dat alles -nogelijk is in het leven van zo'n kind : het kan goed of fout gaan.
IL BRONNEN: WERKELLIKHEID EN FANTASIIE
Yvonne Keuls gaat altijd uit van bestaande zaken. Zij vlecht fantasie en werkelijkheid voor elkaar.
:'.)ok in "De moeder van David S." is er zowel sprake van fictie als van non-fictie. De "noeder van David S. is een bestaande figuur, ook haar naam Len is gehandhaafd. Veel gebeurtenissen die zij als personage in het boek beleeft, zijn voor haar realiteit geweest. De andere figuren bestaan niet. Van Gerrie is alleen de naam echt ; zij is een verzonnen figuur, met kernnerken van bestaande moeders van drugsverslaafden.
David en de andere personen zijn 'samenstellingen' van mensen die aan Yvonne Keuls hun verhaal vertelden. Yvonne Keuls geeft haar personages een eigen ziel.
Yvonne Keuls (1931) komt op zevenjarige leeftijd naar Nederland en al op jonge leeftijd begint zij te schrijven. Korte verhaaltjes over gebeurtenissen die indruk op haar maken en haar ontroeren. De basis is gelegd, want ook later zal zij op deze manier haar succesvolle romans schrijven. Als gewaardeerd schrijfster ontvangt ze dan ook een aantal literaire prijzen. Yvonne is één van de eerste Nederlandse schrijvers die sinds 1967 lezingen op scholen en in boekhandels en bibliotheken verzorgd. Daar groeit haar interesse voor de problemen van jongeren, die onderwerp van haar succesvolle boeken als in Het verrotte leven van Floortje Bloem en De moeder van David S. zijn. De moeder van David S. is overigens in meer dan 14 landen in vertaling verschenen.Vanaf 1969 begint ze met het dramatiseren van beroemde boeken als Boek der kleine zielen en De koperen tuin. Ook speelde ze zelf in verschillende theatervoorstellingen.
Boek informatie
- De moeder van David S., geboren 3 juli 1959
- Yvonne Keuls
- Nederlands
Handige opties
- Meer boeken van:Yvonne Keuls