Boekverslag: Eline Vere
Auteur: Louis Couperus
Druk: 7e druk.
Samenvatting:
Sinds de dood van haar ouders, woont Eline Vere bij haar zus Betsy en diens familie. Ze hebben vaak ruzie, maar leggen dit toch altijd weer bij. Eline is een tijdje helemaal onder de indruk van de zanger en acteur Fabrice, maar na enige tijd verliest zij het interesse in hem. Dan krijgt ze een aanzoek van Otto. Na er lang over na te denken, accepteert ze het. In het begin alleen omdat hij best een goede partij is, maar in de loop der tijd lijkt ze toch wel van hem te gaan houden. Maar Eline verbreekt hun relatie. Ze heeft namelijk het gevoel dat haar neef Vincent, die, omdat hij ziek is, enige tijd bij haar in huis woont, verliefd op haar is. Ze raakt hierdoor behoorlijk in de war en maakt het dan dus uit met Otto. Als Vincent weer wat beter is vertrekt hij naar Amerika en gaat Eline wat rondreizen in Europa. Na anderhalf jaar komt ze weer terug in Den Haag. Maar het gaan heel slecht met haar. Ze is heel erg vermagerd en heeft de zin in het leven verloren. Die aftakeling wijt zijzelf volledig aan het feit dat ze haar geluk, Otto, heeft weggestuurd. Na enige tijd in Den Haag te verkeren, woont ze een tijdje in Brussel bij haar oom en tante, waar ze een aanzoek krijgt van de vriend van Vincent. Maar ze wijst het af en gaat in Den Haag in een hotelletje wonen. Daar neemt zij uiteindelijk wat te veel van haar slaapmiddel en overlijd als gevolg van dien.
Verschenen:
Het verscheen voor het eerst van 17 juni tot 4 december 1888 als feuilleton in Het vaderland. Maar in 1889, verscheen het als eerste druk.
Genre:
Het is een psychologische roman. Eline Vere geeft inderdaad in ?aanzienlijke omvang de handelingen van de personen in verband met hun karakter en innerlijk leven? weer. Een psychologische roman is het, omdat het het verborgen gemoedsleven uitbeeldt. (Maar het staat ook op de achterflap?)
(Gehaald uit: ?Wolters Handwoordenboek, Nederlands Koenen?)
Literaire stroming:
De hoofdpersoon is een ?nerveus? gestel. In dit geval vrouwelijk, namelijk Eline. Vaak worden deze personages verteerd door een groot verlangen naar iets groots. In Eline?s geval is dit naar liefde.
Ook in deze roman kan het plot in grote lijnen worden weergegeven als de geschiedenis van een ontnuchtering. De hoge verlangens van de hoofdpersoon botsen met de kille realiteit. Bij Eline is het zo, dat ze merkt dat de liefde niet over rozen gaat.
Als de hoofdpersoon de slag met de werkelijkheid verloren heeft, valt er uit 2 opties te kiezen; passief berusten in het ongeluk, of de beslissing nemen uit dit onvolmaakte leven te stappen. Eline kiest voor de eerste optie (omdat ze het niet durft zelfmoord te plegen; ?Stel eens voor, dat ze zichzelf van kant wilde maken, hoe zou ze het dan doen? Een kris in haar borst? Een kogel door haar mond? O, neen, neen, ze zou er nooit de moed toe hebben?? blz. 436), maar wordt eindelijk toch ?slachtoffer? van de 2e. Alhoewel ze het vlak voordat het gebeurt, toch accepteert en er vrede mee sluit; ?,,O mijn God!? dacht ze. ,,Mijn God! Mijn God! Zou het? te veel zijn geweest?? Neen, neen, dat zou verschrikkelijk zijn! De dood was zo zwart, zo leeg, zo onzegbaar! Maar toch, ?ls het zo was? En eensklaps versmolt haar vrees in een onmetelijke rust. Nu, als het zo was, dan was het goed?? (blz. 444)
Bij naturalistische romans zijn de determinerende omstandigheden waaruit het
onevenwichtige gestel van de hoofdpersoon wordt verklaard, heel belangrijk. Hiermee wil de auteur namelijk laten zien dat het personage niet zelf schuldig is aan zijn / haar daden, maar dat hij / zij beheerst wordt door krachten die sterker zijn dan de wil van de mens. Zo denkt Vincent: ??ieder was een gestel, een temperament en kon niet anders handelen, dan volgens de eisen van dat temperament, overheerst door omgeving en omstandigheden; d?t was de waarheid, die de mensen steeds met hun kinderachtig idealisme, zeurend over deugd en met een handjevol religieuze po?zie, zochten te bedekken??
Klassiek naturalistisch is ook de nadruk die wordt gelegd op erfelijke factoren. Bij Eline is dit heel duidelijk het feit dat zij en haar neef Vincent, net als haar vader, lijden aan ?een zielstorende verwarring harer zenuwen, die de verwarde snaren van een gesprongen en ontredderd speeltuig gelijk waren.?
Vertelwijze:
Couperus spreekt de lezer in Eline Vere nooit met de wij-vorm toe. De verteller is nauwelijks merkbaar en wordt daardoor ?vertelinstantie? genoemd. Deze vertelinstantie geeft nooit een oordeel in de zin van ?die is goed en die is fout?. De Vertelinstantie constateert alleen maar. De bedoeling hiervan is de sympathie?n of afkeer van de lezer te mobiliseren.
Objectiviteit, een heel belangrijk punt in de naturalistische theorie. In tegenstelling tot de ouderwetse idealiserende vertellers moest, de nieuwe romanschrijver een onpartijdige houding tegenover zijn personages innemen. (Hiervoor werd dus de bij het vorig punt uitgelegde techniek gebruikt.)
(Gehaald uit ?Geschiedenis van de Nederlands literatuur tussen 1885 en 1985, door T. Anbeek. Bladzijdes 47 t/m 52)
Heb jij het idee dat de schrijver met het verhaal jou iets wil zeggen?:
Ja. In ieder geval dus dat het personage niet zelf schuldig is aan zijn / haar daden, maar dat hij / zij beheerst wordt door krachten die sterker zijn dan de wil van de mens. Hoewel er ook een verhalenlijn in voorkomt, die je eigenlijk het tegenovergestelde doet geloven. Zo wijst Freddy Paul in het begin af. Daarna heeft zij er spijt van, maar hij lijkt al verder te zijn gegaan met zijn leven. Het is uiteindelijk zijn moeder die de touwtjes in handen neemt en er voor zorgt dat Freddy en Paul toch weer bij elkaar komen. In dit verhaal is het dus Paul?s moeder die ervoor zorgt dat het loopt zoals het loopt en geen ?krachten die sterker zijn dan de wil van de mens?.
Verder heb ik ook wel het gevoel dat Couperus de mensen een beetje wilde laten zien hoe het er in de kringen van de gegoede Haagse burgerij aan toe ging. Hij beschrijft alles namelijk heel nauwkeurig, tot in de kleinste details.
In hoeverre is het probleem of de situatie die beschreven wordt in het boek, nog actueel: zou iets dergelijks zich in onze tijd nog steeds zo kunnen afspelen?
Ik vind dat het boek nog heel erg actueel is! De verschillende soorten verhalen die in Eline Vere voorkomen, gebeuren nu nog steeds zo. De verschillende liefdesrelaties, hoe ze tot stand komen, eindigen etc. Het gaat nu allemaal, meer of minder, nog steeds op dezelfde manier. Er wordt veel gekoppeld (zoals de moeder van Paul bij hem en Freddy doet), mensen worden verliefd op oude vrienden (zoals Paul en Freddy), mensen die al heel jong trouwen (zoals Lily en Georges), mensen die scheiden komt steeds vaker voor (zoals bij Mathilde) en ook mensen die in dezelfde situatie als Eline zitten komen voor. Er zijn nog best veel mensen die in een depressie terechtkomen als ze de persoon verliezen waarvan ze hielden / houden. Maar ik heb niet het gevoel dat Eline ?cht van Otto hield. Ze voelde zich waarschijnlijk heel erg aangenaam en beschermd en veilig bij hem, maar ik denk niet ze van hem hield, in ieder geval niet als van je geliefde, meer als van een vriend. Ik heb het gevoel dat ze zijn liefde voor hem enorm heeft opgeblazen voor zichzelf en het ongeluk veel groter heeft gemaakt dan het eigenlijk is. Ik denk dat dat in deze tijd minder gebeurt. Mensen treuren er wel om, maar pakken de draad eerder weer op diegene te vinden die w?l ?de ware? voor ze is. Of gewoon naar iemand die beter geschikt voor ze is?
Wat leer jij van het boek, wat brengt het boek uiteindelijk bij jou teweeg?
Nog voordat ik was begonnen het te lezen, wist ik dat het heel erg zou lijken op mijn lievelingsboek; The House of Mirth (van Edith Wharton). Ik dacht dus dat het dezelfde emoties bij mij teweeg zou brengen, als dat boek deed / doet. Aangezien dat boek nogal een drastische indruk op mij heeft gemaakt, had ik me een beetje voorbereid op Eline Vere. Van The House of Mirth wist ik namelijk niet dat het zo tragisch zou aflopen en die afloop kwam uiteindelijk behoorlijk hard aan! Ik had mij hier bij Eline Vere dus al op voorbereid.. Maar toch had dit boek een grotere impact op mij dan ik had verwacht, of eigenlijk in het begin doorhad. Zo was ik, toen ik het uit had, toch een beetje in een ?neerslachtige? bui terechtgekomen. Ook bleef het de volgende paar dagen nog steeds in m?n hoofd zitten. Bij van alles moest ik denken aan situaties uit het boek. Maar eigenlijk was mijn eerste reactie, nog tijdens het lezen, dat ik maar beter niet zo van iemand moest gaan houden als Eline van Otto, dacht, te doen. Op zich hebben Eline en ik namelijk gemeenschappelijke karaktereigenschappen en ik had niet zo?n behoefte om in zo een vreselijke depressie terecht te komen als zij deed, na de breuk met Otto. Een vriend van mij is toen ruim een uur lang bezig geweest om bij weer van dit idee af te brengen..
Een ander gevolg van dit boek is, dat ik steeds de neiging heb om woorden als ?coqueteren? te gebruiken! Die woorden worden namelijk het hele boek door constant gebruikt en ik ben er inmiddels aan gewend en ze zelfs over gaan nemen?
Hoe heb je het gevonden om een boek van zo lange tijd geleden te lezen?
Ik heb al meer boeken gelezen die in ongeveer dezelfde tijd zijn geschreven. Ook wel boeken die eerder zijn geschreven, dus dat was niet zo nieuw voor mij. Maar ik vind het altijd heel leuk om boeken te lezen die rond 1900 spelen. De sfeer, wat de mensen doen, hoe ze eruit zien etc. staat mij op de een of andere manier allemaal wel aan! Het zou mij echt heel leuk lijken om eens een dag zo door het leven te gaan. Of eens een film te maken die in die tijd speelt.
Louis Couperus werd geboren te Den Haag als jongste van elf kinderen. Zijn ouders woonden op de Mauritskade 11 (nu 43), naast de Oranjekazerne. Zijn vader was mr. John Ricus Couperus, gepensioneerd raadsheer in het toenmalige Nederlands-Indië, zijn moeder Jonkvrouwe Catharina Geertruida Reynst. In 1872 vertrok hij met zijn ouders naar Batavia, Nederlands-Indië, waar zij woonden op Landgoed Tjicoppo in Buitenzorg. In 1878 keerde hij naar Nederland terug. Zijn ouders gingen wonen aan de Nassaukade 4 (later gedempt, en omgedoopt tot Nassauplein). In 1881 ging hij voor de akte M.O. Nederlands studeren, waarvoor hij in 1886 slaagde. In 1884 verhuisden zijn ouders naar Surinamestraat 20, waar hij in 1886 'Orchideeën' schreef.
Boek informatie
- Eline Vere
- Louis Marie Anne Couperus
- Nederlands
Handige opties
- Meer boeken van:Louis Marie Anne Couperus