Boekverslag: Eigen rechter
Het verhaal gaat over Justus Verdaasdonk, een jongen 16 jaar.
Justus heeft moeite met het uitleggen van de wet. In dit boek verteld Jan Terlouw hoe vreemd de rechtspraak soms in Nederland in elkaar zit.
Het eerste conflict heeft te maken met zijn vader. Deze wordt namelijk vrijgesproken in een rechtzaak door een vormfout. Justus vindt dit een vreemde zaak en gaat bij zijn zus Yvonne, die rechten studeert, te rade. Zij legt uit waardoor de rechter dit oordeel gaf. Op een avond, als Justus naar bed, gaat ziet hij zijn vader met een vreemde man in de tuin fluisteren. Als zijn ouders dan een paar weken later een weekeindje weggaan en Justus achter blijft, wordt er ?s nachts ingebroken. Justus slaat met een honkbalknuppel de inbreker op z?n knie en belt de politie. Deze man, Slijkhuis, blijkt dezelfde te zijn als de man waarmee Justus vader een paar weken terug in de tuin zat te praten. Justus voelt zich schuldig, omdat hij zo hard geslagen heeft en hij gaat Slijkhuis opzoeken in het ziekenhuis. (Hij vindt het ook een vreemde zaak: een bekende van vader die inbreekt in huis.)
Slijkhuis vertelt het verhaal:
Enkele jaren geleden werkte Justus vader, Henk Verdaasdonk, nog bij de gemeente Stoutendam op de afdeling woningbouw. De heer Slijkhuis werkte ook voor deze gemeente op de afdeling ruimtelijk ordening. Dus ze kenden elkaar. Drie jaar terug ontmoetten ze elkaar op een personeelsavond en ze raken aan de praat over oude auto?s. Verdaasdonk wilde zijn oude Saab wel verkopen, maar het bedrag wat hij hiervoor wilde was te veel voor Slijkhuis. Verdaasdonk laat doorschemeren dat hij de prijs een flink stuk zou laten zakken als Slijkhuis hem wat informatie gaf over een lapje grond buiten Stoutendam (Ooster eng). Slijkhuis stuurt hem een briefje hoe de plannen met de Ooster eng ervoor stonden. Door dit alles weet Justus vader een flinke som geld te verdienen en hij gaat handel drijven in grond en gebouwen. Maar de zaak lekte uit en justitie bemoeide zich ermee. Slijkhuis nu probeerde de brief terug te krijgen. Maar Verdaasdonk was de brief ?kwijt? daarom probeerde Slijkhuis hem te stelen.
Door dit hele voorval ziet Justus zijn vader in een ander daglicht. Z?n gevoel voor rechtvaardigheid komt in het gedrang en op slot verlaat hij het ouderlijk huis. Hij wil niet leven van ?gestolen geld?. (hij houdt wel contact met thuis). Twee maanden gaat dit in een tentje goed. Z?n school (Havo 5) schiet hierbij in. Als hij door geldgebrek weer aan het werk moet, komt hij in de stad een man tegen, waarvan hij zijn auto tegenhoudt, voordat deze de gracht in rijdt. De man biedt hem uiteindelijk werk aan. Als Justus weer op z?n fiets wil stappen, blijkt deze gestolen te zijn.
Justus gaat bij deze man (van Wakkeren) werken, hier ontmoet hij Bashir uit Somali?. Ze raken bevriend en een aantal dagen later ziet hij verdorie zijn eigen fiets bij een tweedehands fietsenzaak. De eigenaar zegt deze fiets gekocht te hebben. Justus stelt voor om naar de politie te gaan, maar daar ziet de man van af, omdat Justus een krasje weet onder het zadeldek. Justus ?steelt? z?n eigen fiets weer terug.
Zijn vriend Bashir wordt door de regering het land uit gewezen, maar omdat Justus hem via veel omwegen weet aan te geven als belangrijk kunstenaar, hoeft hij niet weg. Maar hiervoor komt de inspectie wel bij Justus op zijn werk kijken en ziet dat Bashir, omdat hij dan nog ?illegaal? is, zwart werkt. Hiervoor krijgt de baas van Justus zo?n hoge boete dat hij Justus moet ontslaan.
Door toedoen van Joke, de vriendin van zijn beste vriend Stijn, kan hij tijdelijk aan een baan komen, als bezorger van medicijnen voor de apotheek van Joke?s vader.
Annette Nachtegaal, die ook bij de apotheek werkt, vraagt hem soms wat medicijnen te brengen bij De heer Vreugdenhill (de oom van Annette). Achteraf blijkt dit morfine te zijn en deze man sterft hieraan. Annette wilde hem helpen, want hij was ongeneselijk ziek. Door dit voorval wordt Annette ontslagen, omdat zij dit zonder reept gaf. Ook Justus z?n werk houdt op, omdat de jongen waarvoor hij inviel weer terug was van ziekteverlof.
Justus gaat bij Annette langs, hij ontmoet hier ook meneer Nachtegaal die samen met Annette musiceert: hij viool, zij piano. Annette vertelt dat zij voor de rechter moet komen. Voor de burgerlijke wet is zij strafbaar maar voor de wet van het geweten niet.
Het arbeidsbureau vindt een baantje voor Justus aan de Karpatenstraat 23, bij de heer Kozijnse. Hij moet goederen in ontvangst nemen, registreren ordenen en verzendklaar maken voor de stichting HBR, Hulp Bij Rampen. Omdat het erg rustig is, kan hij daar gaan studeren voor de avond Havo.
Vanuit het raam ziet hij hoe een meisje een vinnige kras maakt op Kozijnses dure auto. Als hij haar later in de supermarkt aanspreekt krijgt ze een rood hoofd en loopt weg. Hij vindt haar wel aardig. Later komt hij haar weer tegen op straat. Ze heet Noortje v/d Molen. Later vertelt ze hem, dat ze hun huis ( Karpatenstraat 23) door een list van Kozijnse zijn kwijtgeraakt aan hem. Hij ontmoet ook haar ouders.
Justus gaat nog eens langs bij de familie Nachtegaal en vertelt over de problemen van de familie v/d Molen, die vroeger een tuinmeubelenzaak hadden. Een jaar of drie terug had meneer v/d Molen meneer Nachtegaal een keer geholpen aan stoelen. Zonder daarvoor iets terug te willen hebben. Meneer Nachtegaal zegt: ?Ik heb hem hier nooit behoorlijk voor bedankt?. (hij schaamt zich een beetje)
Justus verzint samen met Annette, Frans Nachtegaal en Noortje een plan binnen de wet om Kozijnse het huis te ontfutselen.
Met een oude viool proberen ze Kozijnse, die dol op geld is, te laten denken dat het een hele dure viool is. Dit lukt doordat Frans Nachtegaal zich een keer uitgeeft voor zijn broer die Viool bouwer is. Frans taxeert een keer de viool waar Kozijnse bij is en vraagt naar het eigendomsbewijs. Dat ?eigendomsbewijs? is ?zogenaamd? bij v/d Molen. Justus zijn moeder zorgt door mooi schrijven voor zo?n mooi ?eigendomsbewijs?. Kozijnse denkt dat hij een fortuin in huis heeft. Meneer van Kozijnse krijgt een brief van de heer v/d Molen, waarin hij verzoekt de viool terug te bezorgen. Bijgevoegd zat een kopie van het ?eigendomsbewijs?. Kozijnse is bang dat hij een hoop geld zal mislopen. Door een nepinbraak, aan de Karpatenstraat 23, uitgevoerd door Stijn en Noortje wordt Kozijnse nog meer overtuigd van de echtheid van de viool (Dit was een klein dingetje buiten de wet)
Kozijnse laat een tweede vioolbouwer de viool taxeren. Bijna vallen de plannen in duigen maar Bashir geeft zich uit voor vioolbouwer en Kozijnse gelooft nu echt dat het een dure viool is.
Kozijnse biedt in een brief meneer v/d Molen 100.000 gulden in ruil voor de viool. Meneer v/d Molen wil bijna akkoord gaan, maar Justus krijgt Kozijnse zo ver dat hij v/d Molen het huis aanbiedt in ruil voor de viool met eigendomsbewijs. V/d Molen gaat akkoord en de list is binnen de grenzen van de wet geslaagd op een inbraakje na.
Justus komt later Kozijnse nog een keer op straat tegen, maar Kozijnse kan uiteindelijk waardering op brengen voor de slimheid van Justus. Hij zegt: ?We gebruiken de mazen van de wet op verschillende manieren?.
Vragen:
1. Het boek heet eigen rechter omdat Justus, de hoofdpersoon, in veel situaties terechtkomt, waar hij net op het randje van de wet. Hij vindt de rechtspraak vreemd in elkaar zitten.
2. Het genre van dit boek is: probleemverhaal.
3. A. Het probleem van de hoofdpersoon is, dat hij niet goed om kan gaan met de wet.
B. 1. Justus gaat van huis, omdat hij niet van ?gestolen geld? wil leven.
2. Justus hoort het verhaal van ?het slachtoffer? van zijn vader.
3. Justus gaat werken bij een garage bedrijf
4. Justus gaat na ontslag bij een apotheek als bezorger werken
5. Ook hier houd zijn werk op hij gaat bij de heer Kozijnse werken.
6. Hij ontmoet een ?slachtoffer? van Kozijnse en Justus gaat haar helpen tegen Kozijnse
C. Het verhaal begint met hoe Justus het ouderlijk huis verlaat, en het verhaal eindigt met een actie van Justus en zijn vrienden die Kozijnse zijn huis ?afnemen?
4. A De hoofdpersoon is Justus (karakter)
De andere personen zijn: (types)
Meneer Slijkhuis
Henk Verdaasdonk
Mevrouw Verdaasdonk
Yvonne Verdasdonk
Stein
Bashir
Meneer Kozijnse
Annette Nachtegaal
Frans Nachtegaal
Noortje v/d Molen
Meneer v/d Molen
B De leeftijd van Justus is 16 jaar, hij heeft een eigewijs en rechtvaardig karakter, hij veranderd in het verhaal door anders op mensen te kijken.
C. (Zie samenvatting)
5. A. Het verhaal speelt zich af in 1998 of 1999-03-28
B. Er loopt ongeveer een jaar tussen het begin en het eind van het verhaal
C. Het verhaal is Chronologisch verteld verhaal.
D. Het verhaal heeft geen terugblikken.
E. Er zijn weinig of geen sprongen in de tijd.
6. A. Je beleeft het verhaal door de ogen van Justus
B. Het is geen ik-verhaal.
C. Het is geen alwetende verteller.
7. Het verhaal speelt zich af in de gemeente Soutendam.
8. Het onderwerp van het verhaal is de rechtspraak in Nederland, wat is goed en wat is slecht. Vandaar ook Justus = gerechtigheid
9. A. Volgens mij heeft de schrijver wel bedoeling met dit verhaal. Hij wil vertellen hoe scheef de rechtspraak in Nederland soms in elkaar zit en hoe je het op verschillende manieren kan bekijken.
B. Ik heb een duidelijke boodschap in het verhaal kunnen ontdekken namelijk: Hoe personen in een verschillend daglicht kunt zien.
10. A. Ik vond het taalgebruik normaal omdat er geen extreem moeilijke worden in zaten.
B. Het verhaal bevat een aantal beschrijvingen.
C. Het verhaal bevat redelijk veel dialogen.
Mening
Ik vond het een leuk en ik kon me goed in leven in de personages van het boek. Jan Terlouw verteld hoe krom de wet soms in elkaar kan zitten. Volgens Justus zit de wet vaak krom in elkaar, maar als je het probleem vanuit justitie bekijkt dan hebben ze vaak geen andere keus.
Terlouw is op 15 november 1931 geboren te Kamperveen. Hij was de oudste zoon thuis en had nog twee broers en twee zussen. Hij groeide op in de Veluwse dorpen Garderen en Wezep waar zijn vader predikant wasJan Terlouw is gaan schrijven door zijn vrouw, hij vertelde eerder altijd zelfverzonnen verhalen aan zijn kinderen, zijn vrouw Alexandra van Hulst kwam op het idee om ze te gaan publiceren. Zijn eerste boek was Pjotr in 1970. Terlouw heeft een aantal boeken geschreven; voornamelijk jeugdliteratuur. Zijn politieke achtergrond schijnt door omdat zijn boeken vaak eigentijdse problemen aan de orde stellen, zoals het milieu, de politiek of de geschiedenis. Ook dringt in de boeken vaak de boodschap van de democratie, het vrije woord, het liberalisme en anti-extremisme door. Hij laat zien dat aan deze onderwerpen meer kanten zitten, dat je problemen van alle kanten moet bekijken voor je een beslissing neemt. Zijn hoofdpersonen zijn inventieve jongeren, die op een originele manier met die problemen omgaan. De jongeren leren veelal de zaken niet simpelweg te accepteren, maar kritisch te bekijken. Vaak is er een jongere aanwezig die het verkeerde pad op is gegaan en aan het eind van het boek besluit dat kritisch blijven denken toch het belangrijkste is. De boeken van Jan Terlouw zijn talloze malen herdrukt, bekroond, en vertaald in vele talen, tot in het Welsh en het IJslands aan toe.De laatste jaren schrijft Terlouw samen met zijn dochter Sanne Terlouw. Dit zijn detective-achtige boeken rond een vader en een dochter die samen moorden oplossen. Het derde boek is eerst als feuilleton verschenen in de Wegener kranten.
Boek informatie
- Eigen rechter
- Jan Cornelis Terlouw
- Nederlands
Handige opties
- Meer boeken van:Jan Cornelis Terlouw