Boekverslag: Onder ijsbergen
Titel:Onder ijsbergen.
Auteur:J. Bernlef.
Ondertitel:geen.
Uitgever:Wolters-Noordhoff, Groningen
Jaar van uitgave:1981.
Druk:Grote lijsters 1997 ( ISBN 900154961 6).
Inhoud
Jakob Olsen een rechter uit Denemarken gaat als waarnemer naar Jakobshavn in Groenland gestuurd om de fouten bij een voormalig onderzoek te onderzoeken. Een paar jaar daarvoor heeft Jon Eira, een Inuit zijn krankzinnig geworden grootmoeder vermoord, deze pleegde daarna zelfmoord in de cel, de zaak komt in opspraak en de Denen besluiten Jakob Olsen naar Groenland te sturen. In het vliegtuig ontmoet Jakob Nick Morello, een jazzpianist die ook naar het hotel van Jakob zit. De volgende dag gaat Jakob praten met de burgemeester en commissaris, de commissaris brengt hem in contact met Lina Krog, die zijn tolk zal zijn, van haar hoort hij dat Eira een dichter was en bij zijn dorpsgenoten in hoog aanzien stond. Later in het hotel ligt er een brief voor Jakob dat Ole Olsen zijn vader is opgenomen in het ziekenhuis, even daarna belt zijn vrouw Inge en die zegt de zijn vader is overleden. Als Lina Jakob komt ophalen ontmoet ze Nick met hem heeft ze vroeger een verhouding gehad, Jakob praat met haar over de zaak Eira. Op vrijdag gaat Jakob met Lina naar een garnalen fabriek in Jakobshavn, hij gaat ook naar Sivertsen een onderzoeksrechter die met deze zaak te maken had. Zaterdag komt Nick Lina tegen en verteld haar over de tijd in New York, Olsen komt dan een oude vrouw tegen die Tupilakbeeldjes verkoopt en Olsen koopt er dan ??n. Hij gaat terug naar het hotel en leest nog een brief van zijn vrouw hier leest hij onder andere over de crematie van zijn vader. S’avonds praat hij met de dorpsgenoten van Jon Eira, en die vertellen hem dat Jon haar vermoord heeft omdat hij de beste jager was en de anderen deden het daarom niet. De Inuit zijn ook nu weer heel vaag, hij krijgt het gevoel dat het belangrijkste niet onder woorden kan worden gebracht. Op de laatste dag zondag 6 Juli, gaat Olsen met Umanatsiaq en zijn vader in een boot naar het voormalige dorp van Jon Eira, Eqe. Alle inwoners zijn vertrokken en wonen in de stad. Daarna wil Umanatsaiq hem het eilandje laten zien waar de vrouw vermoord is en daar dood hij Jakob Olsen met een mes. Lina Krog brengt de op de band uitgewerkte gesprekken naar de kamer van Olsen maar die is er niet. In de kamer vind ze een brief de Olsen aan zijn vrouw wilde sturen en ze leest dat Jakob zich tot haar aangetrokken voelde. Dan komen onder andere de burgemeester en commisaris binnen en die vertellen haar dat Jakob vermoord is, daarna gaat ze naar bed met Nick.
De premi?re verloopt goed. Lina wordt onderwijzeres in Kopenhagen en woont drie straten van Inge Olsen. Nick Morello is weer terug naar New York
Analyse
Titelverklaring:De titel ‘Onder ijsbergen’ slaat op dat een ijsberg voor meer dan 90% onder water is. Dat is hetzelfde als bij de personen in dit boek, maar een heel klein deel van hun persoonlijkheid is zichtbaar, de rest kom je niet te weten.
Opdracht:geen.
Motto:Het motto van het boek luidt als volgt:
Klein zijn de stranden
van kleine meren.
Klein is der mensen geest;
niet alle mensen
zijn even verstandig
heel de mensheid is half.
-Er staat dat niet alle mensen verstandig zijn en dat is ook zo in het boek, want Jakob Olsen wordt ook vermoord, hij gaat alleen naar een het ‘hondeneiland’ met Umanatsiaq en wordt daar door hem vermoord
Genre:Het is een psychologische roman, je komt veel te weten over de gedachten van de meeste personages die in het boek voorkomen. De problemen zijn in vijf dagen uitgebreid beschreven daardoor lijkt het wel een soort dagboek. Verschillende gevoelens spelen door de hooflijn van het verhaal een belangrijke rol onder andere de gevoelens van Nick voor Lina.
Personages:Er komen veel personages in voor in dit boek onder andere Jakob Olsen, Nick Morello, Jan Bastiansen, Lina Krog, Bj?rn Pedersen, Oskar Jespersen, Umanatsiaq en nog enkele anderen.
De hoofdpersoon is Jakob Olsen hij is een Deense rechter en gaat als waarnemer naar Jakobshavn (Groenland). Hij is 62 jaar en is getrouwd met Inge Olsen en hij heeft twee zoons, zijn vader sterft ook in het boek. Jakob voelt zich aangetrokken tot Lina Krog en hij wordt later vermoord door Umanatsiaq.
Bijpersonen:Nick Morello hij is pianist in het hotel waar Jakob verblijft, hij ontmoette Jakob in het vliegtuig hij is ook Deens en heeft een verhouding met Lina Krog.
Lina Krog zij is de tolk voor Jakob Olsen tijdens zijn verblijf in Jakobshavn ze heeft een verhouding met Nick Morello en ze komt erachter wat Jakob voor haar voelt als Jakob dood is dit komt doordat ze een brief van Jakob in zijn hotelkamer vond.
Tijd:Het verhaal speelt zich af in Juli 1975, er verstrijken vijf dagen van begin tot het eind van woensdag 2 Juli tot en met Zondag 6 Juli. Het verhaal is chronologisch verteld, de functie van de tijd de functie is dat de data nodig zijn voor de gebeurtenissen rondom het verhaal. Citaat: “Woensdag 2 Juli1975” aan het begin van elke dag staat de datum aangegeven.
Plaats/Ruimte:Het verhaal speelt zich af in Jakobshavn (Groenland), de functie van de ruimte de ruimte waarin het zich afspeelt is tiperend voor de gebeurtenissen, omdat de Inuit (Eskimo’s) zich heel raar gedragen en dit draagt bij aan het verhaal en ergens anders zal dit nooit kunnen gebeuren omdat Jon Eira zijn grootmoeder vermoordde omdat er een’angagok’ (boze geest) in zijn grootmoeder zat.
Vertelwijze:Het boek is verteld vanuit een alwetende verteller, maar ook stukjes waar je de gebeurtenissen vanuit de ogen van Jakob Olsen ziet. Als dit verhaal door mijn ogen beleeft zou worden dan zou ik veranderen dat Lina Krog een jongere vrouw was en dat Jakob Olsen ook wat jonger en vlotter zou zijn dat zou een stuk leuker zijn.
Thematiek:De thematiek is denk ik de problemen tussen twee culturen, als deze met elkaar in aanraking komen botst dat. Langzaam gaat de Inuit-cultuur verloren door de Deense cultuur invloeden, ze sparen nu voor bier en tv’s in plaats van dat ze de Inuit-cultuur in stand houden. De motieven: dood, bijgeloof, liefde deze thematiek speelt geen rol in mijn leven en dat is natuurlijk vanzelfsprekend omdat ik er niks mee te maken heb.
Bedoeling/Boodschap
De boodschap is denk ik dat de Inuit-cultuur verloren gaat als er nog meer Deense bemoeienis in Groenland komt.
Mening
Ik vond het wel een leuk boek omdat het onderwerp niet zo aan het licht wordt gebracht, ook kom je zo wat over de Inuit en hun cultuur te weten. De gebeurtenissen er gebeuren een aantal dingen die hun invloed hebben op het gedrag van de personages en dat is wel interresant, de gedachten worden uitgebreid beschreven met name die van Jakob Olsen. De opbouw is makkelijk, je kunt het boek goed volgen en het boek heb je zo uitgelezen. De personen zijn nogal vreemd met name die Nick Morello een pianist die hele rare gedachten heeft. Het taalgebruik is redelijk makkelijk, maar er zitten een aantal pittige woorden en namen in die je niet al te makkelijk uitspreekt zoals bijvoorbeel Umanatsiaq.
Schrijversinformatie/Secundaire literatuur
J. Bernlef is het pseudoniem van Hendrik Jan Marsman, die in 1937 in Sint-Pancras (Noord-Holland) werd geboren. Hij bracht zijn jeugd door in Amsterdam-West. Na zijn hbs-tijd in Haarlem en Amsterdam had hij allerlei baantjes. Hij verbleef enige tijd in Zweden. In 1960 trouwde hij met Eva Hoornik, een van de dochters van de bekende dichter Ed Hoornik. Hij werkte enkele jaren in een boekhandel en wijdde zich vanaf 1965 geheel aan het schrijven.
Bernlef heeft een uitgebreid oeuvre. Hij debuteerde in 1959 als dichter met de bundel 'Kokkels', waarvoor hij de Reina Prinsen Geerlingsprijs kreeg. Hij was mede-oprichter van literaire tijdschriften die de poezie van de jaren zestig bepaalden:'Barbarber' en 'Raster'. Volgens de redacteuren van die bladen was poezie een verzameling van alledaagse, gewone dingen.
In de jaren zeventig veranderde zijn poezie: ze werd ernstiger en moeilijker. Een belangrijk thema van deze gedichten werd het vergeten. Latere dichtbundels zijn bijvoorbeeld 'Stilleven' (1979) en 'De kunst van het verliezen' (1980). Voor zijn poezie kreeg Bernlef in 1993 de P.C. Hoofdprijs.
Hij schreef ook diverse verhalenbundels, ondermeer 'Stenen spoelen' (1959),'Hondedromen' (1974) en vele romans, onder meer 'Meeuwen' (1975), 'Onder ijsbergen' (1984), 'Hersenschimmen' (1984), 'Publiek geheim' (1987 voor dit boek kreeg Bernlef de eerste AKO literatuurprijs), 'Eclips' (1993) en enkele toneelstukken: 'Sterf de moord' (1973) en 'Deuren' (1977).
In 1985ontving hij de Constantijn Huygensprijs voor zijn gehele oeuvre.
J. Bernlefis een pseudoniem van H. J. Marsman. Hij debuteerde in 1960 met de bundel 'Kokkels'. Daarna schreef hij gedichten, romans, verhalen en essays. Grote bekendheid verwierf hij met romans als Hersenschimmen (1984), Publiek geheim (1987), Boy (2000), Buiten is het maandag (2003) en De onzichtbare jongen (2005). Daarnaast vertaalde Bernlef veel Engelse en Zweedse gedichten in het Nederlands. In de jaren zestig richtte hij samen met anderen Barbarber op, een avantgardistische tijdschrift waar hij ook redacteur van was. Zijn werk werd vele malen bekroond, onder andere met de P.C. Hooftprijs, de Constantijn Huygensprijs en de AKO Literatuurprijs. In januari 2007 verscheen zijn roman Op slot. In 2008 is hij de auteur van het Boekenweekgeschenk, De Pianoman. Het pseudoniem Bernlef is ontleend aan een blinde Friese dichter uit de achtste eeuw. Over deze 'Bernlef' weten we vrijwel niets.
Boek informatie
- Onder ijsbergen
- Hendrik Jan Marsman
- Nederlands
Handige opties
- Meer boeken van:J. Bernlef