Siegfried ‘een zwarte idylle’
Schrijver: Harry Mulisch


A. Verwachtingen en eerste reactie.
Ik heb dit boek gekozen, omdat ik eerst een ander boek had en dat was niet goed gekeurd. Ik had namelijk een boek van een buitenlandse schrijfster. Ik moest een ander boek uitkiezen en heb deze gekozen.
Ik had het boek bij de bibliotheek van school geleend en gevraagd of dit boek goed was aan mijn lerares. En dit boek was goed.
Dit boek is vorig jaar uitgekomen. Volgens mij staat het boek ook niet in een top-zoveel en ik heb ook geen fragment in Metropool gelezen of/en in de krant.
Er was geen achterflap, dus daar kon ik ook niet kijken waar het boek over ging. Ik had ook nog nooit wat van deze schrijver gelezen en daarom leek me het leuk om nu een keer een boek van een schrijver te lezen die ik niet ken.
De eerste paar hoofdstukken vond ik saai, later kwam er pas een beetje een verhaal in.

B. Beknopte samenvatting en analyse.
Samenvatting:
Rudolf Herter is een schrijver. Hij gaat naar Wenen om zijn nieuwe boek te promoten. Bij het promoten van dit boek komt hij op een nieuw idee voor zijn nieuwe boek. Hij wil daarbij het onderwerp Hitler gebruiken, dit komt ook vooral door zijn zoontje Marnix. Hij laat zijn nieuwe onderwerp doorschemeren bij de interviews die hij geeft. Er komen na een lezing twee mensen, Ullrich en Julia Falk, naar hem toe. Ze vragen aan hem of hij naar hen de volgende dag wilt komen.
Hij gaat naar hen toe. Ze vertellen hem een geheim over Hitler. Ullrich en Julia Falk werkten bij Hitler op het Berghof. Op een gegeven moment bleek Eva Brauer, Hitler’s maîtresse, zwanger te zijn. Dit zou niet zo goed zijn voor Hitler zijn reputatie, daarom werden Ullrich en Julia gevraagd of zij wilden doen alsof Julia zwanger was. Later moesten zij dan net doen of het kind van hen was. Ullrich en Julia voedden het kind op, dat de naam Siegfried kreeg. Als uiteindelijk het einde van de oorlog nadert, wil Hitler Eva bij zich hebben. Eva ging weg van het Berghof. Ullrich kreeg daarna meteen van Hitler te horen dat hij Siegfried moest doden, deed hij dat niet dan gingen ze allemaal dood: Ullrich, Julia en Siegfried. Ullrich schiet Siegfried dood. Siegfried moest dood, omdat één van Hitler’s medewerkers had gemerkt dat Siegfried joods bloed zou hebben, wat niet waar bleek te zijn. Dit is het einde van het verhaal van Julia en Ullrich Falk.
Rudolf spreekt belangrijke delen van het verhaal, die hij kan gebruiken, in op een bandje. Als hij gaat rusten voordat hij naar huis gaat, gaat hij dood.

Analyse:
& Motieven: er zijn abstracte motieven:
Ø Liefde: Hitler hield van Eva Braun en ook van zijn zoontje Siegfried. Julia en Ullrich Falk hielden ook van hun ‘zoontje’, Siegfried.
Ø Haat: Hitler haatte de joden. Toen na onderzoek bleek dat Siegfried ook joods bloed had, werd hij vermoord.
Ø Angst: Julia en Ullrich waren bang dat zij dit geheim mee zouden nemen in hun graf en daarom vertelden ze het aan Rudolf Herter.
Ø Wraak: Hitler probeerde de joden te vermoorden, door wraak. Daarom liet hij ook Siegfried vermoorden.
& Personages:
Hoofdpersonen:
Rudolf Herter: hij is een karakter. Hij is een schrijver en wil een boek schrijven over Hitler. Hij is de vriend van Maria en heeft een zoon, Marnix. Hij is 73 jaar. Hij is niet lui, hij wil nog veel dingen doen om zijn boek te schrijven.
Siegfried: hij is een karakter. Hij is de zoon van juffrouw Braun en Hitler, maar hij wordt voorgedaan als het kind van Ullrich en Julia. Hij werd geboren op 9 novmeber 1938. Hij leefde tot half 1944, toen was hij bijna zes jaar. Het was een kind dat veel aan het spelen was.
Ullrich Falk: hij is een type. Hij is de man van Julia. In de oorlog werd juffrouw Braun zwanger en hij moest de vader van de zoon spelen en Julia de moeder. Falk en Julia geven aan Herter informatie over de ‘zoon’ van hen, Siegfried. Hij is ongeveer 90 jaar. Falk wilt vertellen dat Hitler vroeger een zoon heeft gehad en dat die van hen was geweest. Niemand weet het en daarom vertelt hij het aan Rudolf.
Julia Falk: zij is een type. Zij is de vrouw van Falk. In de oorlog werd juffrouw Braun zwanger, wat niet erg goed was voor de reputatie van Hitler. Daarom moest Julia doen alsof zij zwanger was en het kind van haar was. Falk en Julia krijgen een ‘zoon’, Siegfried. Zij is ongeveer 90 jaar.
Bijpersonen:
Maria: zij is een type. Zij is de vriendin van Rudolf Herter. Ze is 36 jaar. Ze probeert Rudolf veel te helpen met dingen waarmee ze kan helpen.
Juffrouw (Eva) Braun: zij is een karakter. Zij is de vrouw van Hitler en ze wordt zwanger, wat niet goed voor de reputatie is van Hitler. Ik weet niet hoe oud zij is. Ze doet niet zoveel, ze mag namelijk niet van het terrein af van Berghof.
Hitler: hij is een karakter. Hij is de man van juffrouw Braun. Hij moet zijn reputatie hoog houden. Ik weet niet hoe oud hij is. Hij is rijkskanselier van Duitsland. Hij is heel erg actief, hij vermoordt mensen, moet besluiten nemen en reist heel veel heen en weer. Hij vindt zichzelf heldhaftig, omdat hij probeert om de joden uit te roeien, maar ik vind het niet heldhaftig.

& Perspectief en verteller: er is een hij/zij-perspectief en een alwetende verteller.
& Ruimte: Het verhaal speelt zich af in het heden en in het verleden. Namelijk in het jaar 2000 (In Oostenrijk) en in de tijd van WO II (in Duitsland, Oostenrijk op Berghof).
& Stijl:
Ø De schrijver gebruikt lange zinnen: “In het kielzog van Hegel, maar in oppositie tot hem, heeft Kierkegaard gezegd dat het Niets de angst baart.” Er zitten nog langere zinnen tussen.
Ø Hij gebruikt veel bijvoeglijke naamwoorden: “lege bladzijden”, “wandelende afgrond”, “ontelbare beschouwingen”, “onmenselijke daden”, “moreel ontmenselijkte volgelingen”. Dit is nog niet eens van 1 bladzijde.
Ø Hij gebruikt moeilijke woorden: “pathologische deformatie van ruimte en tijd”, “singulariteit”, “paradoxale entiteit”.
& Thema: Rudolf Herter die een nieuw boek gaat schrijven, waar het om Hitler en Siegfried draait.
& Tijd:
Ø Flashback: Julia en Ullrich Falk vertellen over vroeger, WO II, over hun zoontje Siegfried.
Ø Tijdverdichting: dit komt heel weinig voor. Ik heb 1 voorbeeld: “ ‘Hitler. Hitler natuurlijk’. Toen het interview afgelopen was, schakelde hij het geluid uit en vroeg:…”
Ø Tijdsprong: dit komt eigenlijk nooit voor. Alleen bij het wisselen vaneen hoofdstuk komt er soms een tijdspong voor.
Ø Vertelde tijd: ik weet niet precies hoeveel tijd er wordt beschreven. WO II wordt beschreven (nog een tijdje daarvoor, ik denk in totaal 10 jaar) en de dagen waarop ze het vertellen is denk ik maar een week.
Ø Verteltijd: ik weet niet hoeveel woorden er zijn gebruikt. Aantal pagina’s: 213. Aantal hoofdstukken: 19.
& Titelverklaring: het boek heet Siegfried (een zwarte idylle). Siegfried blijkt de zoon te zijn van Hitler en juffrouw Braun. De zwarte idylle is dat niemand van Siegfried afweet. Ze weten ook niet wat er met hem is gebeurd.
& Spanning: er is een emotionele spanning. Julia en Ullrich hebben het namelijk nog steeds moeilijk met het verlies van hun ‘zoon’, Siegfried. Rudolf leeft met deze mensen mee.

C. Verwerkingsopdracht.
Zie bijlage.

D. Eindoordeel:
1. Gebeurtenissen.
De gebeurtenissen kwamen echt op mij over. Dat kwam omdat de gebeurtenissen heel realistisch werden beschreven. Ik heb deze ervaring gelukkig nog nooit meegemaakt. Er kwamen ook geen herkenbare situaties in voor. En ik ken ook geen films met dit onderwerp. Ik heb wel een aantal gebeurtenissen als schokkend ervaren. Dat was het stuk waarin Ullrich vertelde dat hij zijn ‘zoon’ had neergeschoten. Ik had dat niet verwacht. Dit boek heeft me niet aan het denken gezet over een probleem.
2. Personen.
Het waren personen van ‘vlees en bloed’. (al kan je dat van Hitler niet zeggen). Ik vond Maria sympathiek, omdat ze Rudolf in alles helpt en steun. Degene die ik onsympathiek vond, was Hitler. Hij liet namelijk zijn zoon vermoorden. Dat vind ik heel wreed. Het verwonderde mij dat Julia en Ullrich zo rustig bleven in die tijd van de oorlog en dat ze Hitler eigenlijk steunden. Wat mij irriteerde was dat alles heel streng werd gecontroleerd in Berghof. Ik kon me niet zo goed inleven in de hoofdpersonen. Maar de lotgevallen raakten me wel een beetje. Ik herkende eigenlijk helemaal niks in de gedachten/angsten/vreugden/emoties van de hoofd-personen. Ik had bijvoorbeeld zelf nooit mijn zoon vermoord, zoals Ullrich deed. Dit komt misschien omdat het toen een andere tijd was.

3. Opbouw.
Ik vond het verhaal heel moeilijk om te lezen. Ik vond het vooral moeilijk om van dit boek een samenvatting te maken, de motieven en het thema eruit te halen. Dit kwam niet door de tijden die er werden gebruikt. Het boek was lastig geschreven en er worden de ene keer wel en de andere keer geen aanhalingstekens gebruikt als Julia en Ullrich over vroeger vertellen. Ik vond het verhaal niet spannend. Dat kwam door het verhaal zelf. Het was niet spannend verteld. Ik heb geen stukken overgeslagen, anders kon ik het verhaal niet meer volgen. Het was zo saai dat ik er lang over heb gedaan om het boek uit te lezen. Ik houd meer van een ik-verteller. Dan weet je tenminste wat hij/zij ervan vindt. Zo kan je weten wat er misschien gaat gebeuren. Ik vind dat spannender. Ik houd ook meer van een verhaal met een einde. Dan weet ik tenminste hoe het verhaal is afgelopen. Dat wil ik namelijk weten. Ik vind een wisselend perspectief niet echt mooi, daardoor raak ik in de war.

4. Taalgebruik.
Het boek was lastig om te lezen. Dat kwam door de woordkeuze en de lange zinnen. Ik moest soms drie of vier keer een zin over lezen om het goed te begrijpen. Ik ben absoluut geen zinnen gekomen die ik mooi vond. Ik vond het moeilijk en daardoor begreep ik het niet. Ik vond daarom ook geen zinnen mooi. Het taalgebruik was we beeldend genoeg. Ik heb een goed beeld gekregen van wat er zich afspeelde. Er waren veel dialogen, maar die waren niet goed aangegeven.



Evaluatie:
Ik vond dit leesverslag niet zo leuk om te maken. Ik vond het een saai boek. Ik ben het boek er niet meer door gaan waarderen. Ik had nog nooit zo’n boek gelezen, en ik ben van plan om dat ook niet meer te doen.







C. Verwerkingsopdracht.

Hitler op de proef in Siegfried
Hitler, Adolf Hitler. De man die de joden haatte. De aanzet tot de Tweede Wereldoorlog. Dé legende van de vorige eeuw. Een fenomeen wat nooit uit iemand zijn gedachte zal gaan. Zo ook niet uit de gedachte van Harry Mulisch. Een schrijver die zich heel erg bezig houdt met Hitler. De schrijver schrijft veel over Hitler. Zo ook zijn laatste boek, “Siegfried”.
In zijn nieuwste roman heeft Harry Mulisch als hoofdpersoon Rudolf Herter. Rudolf Herter is een wereldberoemde schrijver die net zijn nieuwe roman, “De ontdekking van de Hemel”, aan het promoten is. Hij brengt een bezoek aan Wenen, waar hij bij een lezing het idee krijgt om in zijn nieuwe roman Hitler een rol te laten spelen. Na een lezing wordt hij aangesproken door een oud echtpaar, Falk, Het echtpaar heeft gewerkt bij Hitler op het Berghof. Zij vertellen Herter een geheim. Hitler heeft vroeger een zoon gehad, die hij bij Eva Braun heeft verwekt. Het echtpaar werd het kind, Siegfried, toevertrouwd, zij moesten voor hem zorgen. Siegfried werd aan het einde van de oorlog vermoord door één van Hitler’s medewerkers. Om Eva Braun te troosten, trouwt Hitler haar. Het één na laatste hoofdstuk is een soort dagboek van Eva Braun. Of Herter het droomt, is niet duidelijk. Wel gaat Herter aan het einde van de roman dood.
Een roman waar drie recensenten hun beoordeling over geven.
Monica Soeting is een recensent bij de Volkskrant. “In de roman komt er allemaal Mulischiaanse zelfspot voor”, dit is wel goed getroffen zelfspot. Er zijn vele overeenkomsten tussen Rudolf Herter (personage) en de schrijver Harry Mulisch. Het boek, “Siegfried”, lijkt op een literair testament, of op een getuigenis van 50 jaar schrijverschap. Zij merkt niks aan op Mulisch zijn manier van denken, maar bij deze taakverdeling is het in deze roman fout gegaan. Herter en Mulisch slagen er geen van beiden in om inhoud en vorm te laten samenvallen. Mulisch schrijft veel over de denkbeelden van Nietzsche, Schopenhauer en Heidegger, waar de reactie van Monica op is: “Je zou wensen dat Mulisch zich Herters opmerking over de eenheid van vorm en inhoud zelf ter harte had genomen.”
Wim Berkelaar is een recensent bij het Nederlands Dagblad. Er zijn volgens hem in de Nederlandse literatuurgeschiedenis alleen ‘De Grote Drie’. Hiertoe behoren Gerard Reve, W.F. Hermans en Harry Mulisch. Mulisch is de eenling van het drietal. Hij is een schrijver van niet Nederlandse wijze van optreden. Mulisch heeft het meeste succes gehad in het buitenland. Zijn werk vind Wim Berkelaar knap, maar het is niet erg. Het feit is echter dat Mulisch diep is ingegaan in het nationaal-socialisme en vooral in: Adolf Hitler, en daar schrijft hij over. Het boek “Siegfried” gaat over een schrijver die veel lijkt op Mulisch. Hij werkt dit keer weer met data, zoals 9 november 1938 (datum waarop Siegfried werd geboren), is in het echt de vernieling van Joods bezit in Duitsland. Wim Berkelaar vind de meest interessante gedachte van Mulisch over Hitler: Hitler is Niets. De vindingrijke wijze waarop Mulisch fantasie en werkelijkheid met elkaar mengt, is nog nooit eerder vertoond. Wim Berkelaar vindt Mulisch een groot schrijver.
T. van Deel is recensent bij Trouw. Hij/zij vindt dat er in “Siegfried” opmerkelijk veel uitspraken worden gedaan over het schrijven zelf, over de verbeelding en andere kwesties. Ook deze recensent vind dat de hoofdpersoon lijkt op Mulisch. Van Deel vindt dat de roman mag worden beschouwt als een literaire studie. Mulisch kan met zijn onderwerp spelen. Hij schrijft op verrassende manieren het wisselen tussen fictie en de werkelijkheid. Mulisch laat wel merken dat hij zich heeft ingeleefd in dit onderwerp. De inzet van deze roman is een typisch staaltje Mulisch-denken. Hitler wordt het Niets. “Siegfried” staat aan de rand van verhalen in verhalen, hierdoor raakt de oorspronkelijke opzet –Hitler- op de achtergrond.
De recensenten hebben verschillende meningen over “Siegfried”. Monica Soeting vindt Siegfried geen goed boek, maar heeft wel bewondering voor Mulisch, zijn manier van schrijven. Wat ook de andere twee recensenten vinden. Wim Berkelaar vindt het boek goed en schrijft weinig negatiefs. Daarentegen schrijft T. van Deel dat hij het boek niet helemaal geweldig vindt, maar ook hij heeft bewondering voor de schrijver. De recensenten zijn het erover eens dat Mulisch lijkt op de hoofdpersoon in het boek, Rudolf Herter. Een nieuwe roman van Harry Mulisch met het ‘Niets’ in de hoofdrol.