Werkstuk: Rundsvlees
Voedingsdeskundigen zullen het u graag bevestigen: rundvlees maakt deel uit van een gevarieerde, gematigde en evenwichtige gezonde voeding.
Vlees in het algemeen en rundvlees in het bijzonder zijn rijk aan waardevolle en zelfs levensnoodzakelijke voedingsstoffen zoals eiwitten, vetten, mineralen en vitaminen. Omdat sommige van deze voedingsstoffen nagenoeg niet in plantaardige producten aanwezig zijn, mag een portie rundvlees niet op het menu ontbreken.
Ondanks zijn grote voedingswaarde heeft vlees af te rekenen met de hardnekkige misvatting dat het vettig en dus ongezond is. Onderzoek heeft aangetoond dat het vetgehalte van vers vlees meestal overschat wordt, zelfs door huisartsen.
Vaak vergeet men dat de bereidingswijze (o.a. de gebruikte vetstof voor bakken of braden en de gebruikte saus) het vetgehalte van de maaltijd verhoogt en niet het vlees zelf. Dit toont duidelijk aan dat ??n voedingsmiddel de voeding niet gezond of ongezond maakt.
Rundvlees is rijk aan waardevolle eiwitten: gemiddeld 20 gram eiwit per 100 gram vlees. Bovendien hebben deze eiwitten een hoge biologische waarde en zijn ze goed verteerbaar. De vleeseiwitten leveren trouwens een groot aantal essenti?le aminozuren (dit zijn de bouwstenen van eiwitten) die uw lichaam niet zelf kan aanmaken en die alleen via de voeding kunnen opgenomen worden. Doorgaans zijn de eiwitten van orgaanvlees minder goed verteerbaar en van lagere biologische waarde (ze bevatten minder essenti?le aminozuren) dan spiereiwitten.
Het vetgehalte van rundvlees schommelt tussen 1% en 30%.
De stukken rundvlees die het meest in de keuken gebruikt worden, bevatten minder dan 10% vet: rosbief, ossenhaas of filet pur, steak, tournedos, tussenrib of entrecote en gehakt. De meeste zijn zelfs mager tot zeer mager.
Wist u dat een snede rosbief of een stukje ossenhaas even mager zijn als een kippenborst of een kalkoenborst (gemiddeld 1,2% vet)? Hoewel vers rundergehakt vrij mager en droog is (4,9% vet), kan een hamburger relatief vettig (30% vet) zijn door de grote vetopname tijdens het bakken. Een aangepaste bereiding kan dit probleem verhelpen.
Vetten zijn onder meer opgebouwd uit verzadigde en onverzadigde vetzuren. Verzadigde vetzuren worden vaak in relatie gebracht met hart- en vaatziekten omdat ze het cholesterolgehalte in het bloed verhogen.
Gelukkig bestaat meer dan de helft van de totale hoeveelheid vet in rundvlees uit onverzadigde vetzuren die juist het cholesterolgehalte in het bloed verlagen. Bovendien is de vetzuursamenstelling van vlees meer onverzadigd naarmate het minder vet bevat, wat opnieuw in het voordeel van rundvlees pleit.
Het cholesterolgehalte in rundvlees bedraagt gemiddeld 60 milligram per 100 gram.
De hoeveelheid cholesterol in vlees staat volledig los van het totale vetgehalte. Met andere woorden, u kan zowel een gebakken rosbief (zeer mager) als een hamburger (relatief vet) verorberen zonder de aanbevelingen van voedingsdeskundigen te overschrijden.
In orgaanvlees zoals nieren en lever is het cholesterolgehalte merkelijk hoger en kan dit oplopen tot 350 milligram per 100 gram. Het is dan ook aanbevolen om het gebruik van orgaanvlees te beperken tot 1 maal per 2 weken.
Rundvlees bevat weinig koolhydraten. De koolhydraten in de vleesspieren, het zogenaamde glycogeen, wordt tijdens de vleesrijping grotendeels omgezet in melkzuur waardoor het vlees malser wordt en het typische vleesaroma ontstaat.
De weinige koolhydraten zijn van belang bij de bereiding van rundvlees: samen met de eiwitten zorgen ze voor de mooie goudbruine kleur en voor het vrijkomen van de typische geur en smaak.
Rundvlees is onder andere rijk aan ijzer, zink, fosfor en calcium.
IJzer is het belangrijkste onderdeel van de rode bloedlichaampjes en staat in voor het transport van zuurstof. Een langdurig tekort leidt tot bloedarmoede.
De dagelijkse behoefte aan ijzer bedraagt 10 milligram bij de man en 15 milligram bij de vrouw.
Zink speelt een rol bij de celdeling en de vernieuwing van lichaamsweefsels. Dit mineraal is dan ook onmisbaar voor de hersenontwikkeling van kinderen.
De dagelijkse behoefte van een volwassen persoon wordt op 15 milligram geraamd.
Fosfor is een mineraal dat, samen met calcium, instaat voor de vorming van de beenderen en de tanden.
De dagelijkse behoefte bedraagt ongeveer 1 gram.
Rundvlees is vooral rijk aan de vitaminen van de B-groep. Deze zijn allen wateroplosbaar en een aantal komt alleen voor in dierlijke producten.
Vitamine B1 speelt een rol bij de afbraak van koolhydraten en de overdracht van zenuwprikkels naar de spieren. De dagelijkse behoefte van volwassenen bedraagt ongeveer 1 milligram.
Vitamine B6 zorgt voor de afbraak van eiwitten, vetten en koolhydraten. Vooral mager rundvlees is een goede leverancier en bevat 0,31 milligram vitamine B6 per 100 gram terwijl een dagelijkse opname van ongeveer 1,3 milligram aanbevolen wordt voor volwassenen.
Vitamine B12 staat in voor de opbouw en het onderhoud van de zenuwcellen en komt tussen in de celdeling. Dit vitamine komt enkel voor in dierlijke producten.
De aanbevolen dagelijkse opname voor volwassenen bedraagt 2,5 microgram of 0,0025 milligram. Een portie rundvlees van 100 gram levert 1,6 microgram en legt dus een goede basis.
Traditioneel, creatief, licht, stevig, op grootmoeders wijze, exotisch, ... met rundvlees kunt u in de keuken alle kanten uit. En het smaakt nooit doordeweeks, zelfs niet in de snelle bereiding op een weekavond. Kies uit de tientallen verschillende versnijdingen ?steak, entrecote, karbonade, lapjes, gebraad, ...- en laat u leiden door de seizoenen, de gelegenheid en de inspiratie van het moment. Of door onze recepten.
Rundvlees is de verzamelnaam van vlees van de koe, de stier of de gecastreerde stier, de os. Ook kalfsvlees is rundvlees, hoewel het door de aparte kwaliteit in een andere culinaire categorie valt. Het is een over het algemeen sappige en rode vleessoort. Bereidingswijze varieert van rauw hakken, bakken, koken, grilleren tot stoven, afhankelijk van welk deel van het rund het vlees wordt bereid en de leeftijd en mestwijze van het rund.
In Nederland is rundvlees van jonge volwassen koeien, over het algemeen van roodbontvee. Het vlees van oude melkkoeien en stieren is meestal erg taai en wordt vaak getypeerd als worstvlees. Toch vindt zo nu en dan een dergelijk oud stuk vlees zijn weg naar de goedkopere supermarktschappen.
Rundvlees heeft een tijdlang in een kwaad daglicht gestaan door een hersenaandoening van het rund die op mensen overdraagbaar bleek. De vondst van deze aandoening in de eiwitten van de runderhersenen: Boviene spongiforme encefalopathie of BSE heeft ertoe geleid dat er niet langer diermeel mag worden vermengd met voer voor runderen en dat elk rund ouder dan dertig maanden moest worden getest op BSE. Van de 800.000 geslachte runderen bleek vaak maar 0,02% een aandoening te hebben.
De maatregelen die de overheid heeft getroffen, heeft het vertrouwen in rundvlees in stand gehouden.