Werkstuk: Romeinen in Nederland
Waar en wanneer waren de Romeinen in Nederland?
De Romeinen zijn alleen in het zuidelijke deel van Nederland geweest. Omdat het Romeinse rijk zo groot was werd het in provincies gedeeld zodat er meer overzicht gehouden kon worden. In totaal had het Romeinse rijk ongeveer 40 provincies. Nederland vormde samen met een deel van Duitsland en Belgi? een provincie. Nijmegen was een erg belangrijke stad voor de Romeinen. In die tijd heette Nijmegen Noviomagus. Daar zijn heel erg veel dingen gevonden waaronder legerkampen en grote nederzettingen. Ook bij de Rijn zijn veel Romeinse spullen gevonden.
Waarschijnlijk is het zuiden van Nederland door de Romeinen veroverd rond 95 n.C. Toen was keizer Nerva aan de macht. Hij was erg populair bij zijn volk. Maar niet bij zijn leger. Daarom was hij bang dat ze hem zouden dwingen om af te treden. Maar Nerva was niet voor niks populair bij zijn volk. Hij was erg slim en bedacht een oplossing. Hij adopteerde Trajanus als zijn zoon. Trajanus was ook erg populair bij het volk. Maar ook bij het leger. Hij bezat veel karaktertrekken die de mensen in die tijd graag zagen in een keizer. Dus als Nerva zou worden gedwongen om af te treden, zou er nog maar weinig kans zijn dat Trajanus keizer zou worden van de Romeinen. Na maar een zeer korte tijd van regeren stierf Nerva en werd Trajanus keizer.
Wat is er in nederland nog te zien van de Romeinen?
Nederland is maar een klein landje. En alleen het zuiden van Nederland was van de Romeinen. Dus veel mensen verwachten niet dat er erg veel te zien is van de Romeinen. Toch is dat niet waar. Neem de stad Nijmegen. Daar zijn meerdere belangrijke Romeinse overblijfselen gevonden. Door de spullen die daar allemaal zijn gevonden, zijn we heel erg veel te weten gekomen over de Romeinen. Ik zal hieronder kort vertellen over een aantal overblijfselen in Nijmegen(en andere delen van Nederland) van de Romeinen.
Kops Plateau.
Het Kops plateau is het oudste Romeinse nederzetting waarvan nu nog steeds de hele plattegrond bekend is. Het Kops Plateau werd ook gebruikt als een commandopost toen de Romeinen in een oorlog zaten met de Germanen. Dat was tussen 12 v.C en 16 n.C. Voor de tijd waarin het Kops Plateau is gebouwd is het een erg modern gebouw, want het was gebouwd van leem en hout.
Oppidum Batavorum.
Nadat het Kops Plateau gebouwd was begonnen de Romeinen aan het bouwen van het Oppidum Batavorum, de stad van de Bataven. Maar het mag dan wel naar de Bataven genoemd zijn, veel Bataven woonde er niet. Romeinse ambtenaren en een paar Gallische handelaren woonden wel in de mooie, stenen huizen. Het Oppidum Batavorum leek erg op een Romeinse stad door de Romeinse bouwstijl, de mooie huizen en de zuil waarop keizer Tiberus te zien was met allerlei Romeinse goden.
De Hunerberg.
In 69 n.C kwamen de Bataven in opstand. Ze het Oppidum Batavorum in de as. De meeste Bataven die in Romeinse dienst waren sloten zich aan bij de opstandelingen. Om de Bataven te bewaken kwam het Tiende Legioen in Nijmegen. Ze verbleven in een legerplaats op de Hunerberg. Dat was een erg belangrijke gebeurtenis, want daardoor ontstond er langzaam een dorp om de legerplaats heen. Aan het einde van de eerste eeuw werden de houten barakken en gebouwen vervangen door stenen gebouwen. Het hoofdkwartier, de principia, was bijzonder indrukwekkend om te zien. De minder rijke mensen die naar de legerplaats keken moeten onder de indruk zijn geraakt van de witte gebouwen met de oranjerode pannendaken.
Ulpia Noviomagus.
In 70 n.C was de opstand van de Bataven afgelopen en begonnen de Romeinen aan de opbouw van een nieuwe stad. Deze stad kreeg de naam Ulpia Novio-magus. Die kreeg stadsmuren met een grote gracht ervoor. In deze stad woonde niet alleen Romeinen maar ook Bataven. Er zijn overblijfselen gevonden van een badhuis en van tempels. E?n tempel was voor Fortuna, de godin van het geluk en ??n voor Mercurius, de god van de handel. Helaas kwam er een brand en zijn deze tempels niet meer opnieuw gebouwd.
Het Grafveld.
De Romeinen hadden vroeger ook al een soort begraafplaats. In Nijmegen is er ??n gevonden. Dat wordt het ?grafveld? genoemd. Het grafveld is in de 1e eeuw n.C gebouwd.
Als iemand werd begraven moest dat volgens allerlei rituelen worden gedaan. Je kreeg ook spullen mee voor later. De archeologen konden aan die spullen zien hoe belangrijk die persoon is geweest.
In de Burchtstraat in Nijmegen is in 2001 een grafkist gevonden van lood. Hij komt ook uit de Romeinse tijd. In deze grafkist lag een vrouw. Zij heeft de bijnaam ?Loden Lady? gekregen. Door de spullen die allemaal in haar graf lagen en door haar grafkist zelf, weten we dat ze erg rijk is geweest.
Het Romeinse schip.
Het Romeinse schip is waarschijnlijk het belangrijkste overblijfsel uit de Romeinse tijd die wij in Nederland hebben. Het schip is in 1997 per toeval gevonden. Bouwvakkers waren bezig met graven voor de nieuwbouwwijk Veldhuizen. Opeens stuitte een graafmachine op het achterste deel van een schip! Het bleek om een Romeins vrachtschip te gaan wat is gezonken tijdens een storm. Door dat het schip al die tijd in de klei heeft gelegen is het nog zo goed als heel. Er zijn ook spullen in het schip gevonden, waaronder een gereedschapskistje, schoenen van een Romeinse soldaat en een fibula. Dat is een soort speld.
Het schip werd opgehaald en moest toen in een bak met kunsthars gezet worden. Omdat de houtcellen zo vol zaten met het water is het hout erg kwetsbaar en is er veel kans dat het schip beschadigd wordt tijdens het onderzoek. Maar door het kunsthars wordt het hout weer harder en kan het schip helemaal onderzocht worden.
Welke gebruiken hebben we van de Romeinen overgenomen?
Wij hebben nu, in 2005, best veel dezelfde dingen als dat de Romeinen al die jaren gelden hadden. Ik zal hieronder een paar voorbeelden geven.
De rechten.
De Romeinse rechtszaken gingen volgens bepaalde regels. Twee daarvan hebben wij ook als regel.
1.Alle wetten zijn voor iedereen gelijk.
Deze wet gebruiken wij ook. Alleen hebben wij wel verschil tussen kinderen en volwassenen. Een kind kan niet zulke hoge straffen krijgen als een volwassenen.
2.Alle wetten en plichten zijn in een wet vastgesteld.
De kalender.
Julius Ceasar heeft toen hij aan de macht was een andere kalender opgezet. Hij zette toen meteen zijn eigen naam in de kalender. Julie is afgeleid van zijn naam Julius. Deze kalender hebben wij nog steeds. We kunnen het nog wel een paar duizend jaar er mee uithouden maar dan moeten we weer een nieuwe bedenken, want deze kalender loopt een paar secondes achter. Over een paar duizend jaar zijn die paar secondes uren, of misschien zelfs wel dagen geworden en dan moet er weer een nieuwe kalender in voeren.
De taal.
Onze taal is afgeleid van het Latijn, de taal die veel mensen in het Romeinse rijk vroeger praatte. Latijn was in die tijd wat Engels nu is. Misschien lijken de meeste woorden op het eerste gezicht niet op het Nederlands maar sommige zijn er toch echt van afgeleid. De meeste mensen kennen het voorbeeld van Julius Ceasar wel. Ceasar is omgebouwd tot het Nederlandse woord keizer.
Maar er zijn veel meer voorbeelden. Vrouwe Justitia, de Romeinse godin van de rechtspraak is een ander mooi voorbeeld. Justitia, Justitie.
Wij hebben ook Nederlandse woorden die helemaal niet van het Latijn zijn afgeleid maar gewoon hebben overgenomen. Neem nou het woord aquaduct. Een aquaduct is iets wat water leidt naar een plaats. Aqua is Latijns voor water en duct is latijns voor leiden. Video is ook een woord dat helemaal Latijns is. Video betekent ?(ik) zie?. En tot slot nog onze uitdrukking mors dood. Ik snap niet waarom wij er mors voor zetten, want mors is Latijn voor, misschien raad u het al, dood. Mors dood betekent dus letterlijk dood dood.
De planeten.
Wij hebben natuurlijk niet de planeten overgenomen van de Romeinen. De Romeinen wisten ook nog niet van het bestaan van planeten af, zij dachten dat de aarde plat was. Daaronder zat het doden rijk en daarboven zaten de goden. Maar de namen van de planeten komen wel af van de Romeinse goden.
Mercurius= de god van de handel en de communicatie en de boodschapper va Juppiter. Hij wordt vaak afgebeeld met vleugeltjes aan zijn schoenen. Met die schoenen aan is hij nog sneller dan een gewone god.
Venus= De godin van de Liefde.
Mars= God van de oorlog.
Aarde= De Aarde is de enige naam voor een planeet die niet is afgeleid van een Romeinse god.
Jupiter= De belangrijkste god.
Saturnus= de vader van Jupiter.
Uranus= De oudste god
Neptunus= god van de zee.
Pluto= De god van de onderwereld.
Hoe was het in ons land toen de Romeinen in Nederland waren?
Het was erg moeilijk om op deze vraag antwoord te vinden. Bijna nergens op het internet of in de boeken staat iets te vinden. Dus toen ging ik kijken naar de dingen die er allemaal zijn gevonden in Nederland. Bij Nijmegen kan ik het beste een voorstelling maken bij deze vraag, want daar zijn erg veel dingen gevonden. Ik denk dat in het noorden niet erg veel is gebeurd of erg veel betekenis heeft gehad voor de Romeinse geschiedenis, want daar zijn maar weinig spullen gevonden.
Waarschijnlijk was Nijmegen een wat rijkere plek. Ze hadden namelijk een badhuis en tempels, dat waren best dure dingen voor die tijd. Ook is daar best veel gebeurd. Er hebben soldaten in legerkampen gezeten vechtend tegen de Bataven, die in opstand kwamen. Waarom ze in opstand kwamen weet ik niet. Dat heb ik nergens gelezen. Maar ik denk dat het kwam omdat ze geen plek kregen in de stad Oppidum Batavorum, terwijl die stad nog naar hun vernoemd is.
Ik denk dat Maastricht vooral als oversteek plek heeft gediend. Een handige plek om veel te handelen. Misschien is dat ook wel vaak gebeurd. Maastricht heette in de tijd van de Romeinen ook Mosaetrajectum. Dat moet iets betekenen als ?plek om de maas over te steken?.
Bronvermelding
Internet.
www.huiswerk.scholieren.com/werkstukken/verslag.php?verslagid=9848
www.archeonet.nl
www.home.tiscali.net/~mgelten/Staatshoofden/Romeinen
Boeken.
Historische Atlas: het oude Rome.(1996)
Door Lionel Bender.
Sporen uit het verleden: het oude Rome(2001)
Door John Malam.
De Romeinen zijn alleen in het zuidelijke deel van Nederland geweest. Omdat het Romeinse rijk zo groot was werd het in provincies gedeeld zodat er meer overzicht gehouden kon worden. In totaal had het Romeinse rijk ongeveer 40 provincies. Nederland vormde samen met een deel van Duitsland en Belgi? een provincie. Nijmegen was een erg belangrijke stad voor de Romeinen. In die tijd heette Nijmegen Noviomagus. Daar zijn heel erg veel dingen gevonden waaronder legerkampen en grote nederzettingen. Ook bij de Rijn zijn veel Romeinse spullen gevonden.
Waarschijnlijk is het zuiden van Nederland door de Romeinen veroverd rond 95 n.C. Toen was keizer Nerva aan de macht. Hij was erg populair bij zijn volk. Maar niet bij zijn leger. Daarom was hij bang dat ze hem zouden dwingen om af te treden. Maar Nerva was niet voor niks populair bij zijn volk. Hij was erg slim en bedacht een oplossing. Hij adopteerde Trajanus als zijn zoon. Trajanus was ook erg populair bij het volk. Maar ook bij het leger. Hij bezat veel karaktertrekken die de mensen in die tijd graag zagen in een keizer. Dus als Nerva zou worden gedwongen om af te treden, zou er nog maar weinig kans zijn dat Trajanus keizer zou worden van de Romeinen. Na maar een zeer korte tijd van regeren stierf Nerva en werd Trajanus keizer.
Wat is er in nederland nog te zien van de Romeinen?
Nederland is maar een klein landje. En alleen het zuiden van Nederland was van de Romeinen. Dus veel mensen verwachten niet dat er erg veel te zien is van de Romeinen. Toch is dat niet waar. Neem de stad Nijmegen. Daar zijn meerdere belangrijke Romeinse overblijfselen gevonden. Door de spullen die daar allemaal zijn gevonden, zijn we heel erg veel te weten gekomen over de Romeinen. Ik zal hieronder kort vertellen over een aantal overblijfselen in Nijmegen(en andere delen van Nederland) van de Romeinen.
Kops Plateau.
Het Kops plateau is het oudste Romeinse nederzetting waarvan nu nog steeds de hele plattegrond bekend is. Het Kops Plateau werd ook gebruikt als een commandopost toen de Romeinen in een oorlog zaten met de Germanen. Dat was tussen 12 v.C en 16 n.C. Voor de tijd waarin het Kops Plateau is gebouwd is het een erg modern gebouw, want het was gebouwd van leem en hout.
Oppidum Batavorum.
Nadat het Kops Plateau gebouwd was begonnen de Romeinen aan het bouwen van het Oppidum Batavorum, de stad van de Bataven. Maar het mag dan wel naar de Bataven genoemd zijn, veel Bataven woonde er niet. Romeinse ambtenaren en een paar Gallische handelaren woonden wel in de mooie, stenen huizen. Het Oppidum Batavorum leek erg op een Romeinse stad door de Romeinse bouwstijl, de mooie huizen en de zuil waarop keizer Tiberus te zien was met allerlei Romeinse goden.
De Hunerberg.
In 69 n.C kwamen de Bataven in opstand. Ze het Oppidum Batavorum in de as. De meeste Bataven die in Romeinse dienst waren sloten zich aan bij de opstandelingen. Om de Bataven te bewaken kwam het Tiende Legioen in Nijmegen. Ze verbleven in een legerplaats op de Hunerberg. Dat was een erg belangrijke gebeurtenis, want daardoor ontstond er langzaam een dorp om de legerplaats heen. Aan het einde van de eerste eeuw werden de houten barakken en gebouwen vervangen door stenen gebouwen. Het hoofdkwartier, de principia, was bijzonder indrukwekkend om te zien. De minder rijke mensen die naar de legerplaats keken moeten onder de indruk zijn geraakt van de witte gebouwen met de oranjerode pannendaken.
Ulpia Noviomagus.
In 70 n.C was de opstand van de Bataven afgelopen en begonnen de Romeinen aan de opbouw van een nieuwe stad. Deze stad kreeg de naam Ulpia Novio-magus. Die kreeg stadsmuren met een grote gracht ervoor. In deze stad woonde niet alleen Romeinen maar ook Bataven. Er zijn overblijfselen gevonden van een badhuis en van tempels. E?n tempel was voor Fortuna, de godin van het geluk en ??n voor Mercurius, de god van de handel. Helaas kwam er een brand en zijn deze tempels niet meer opnieuw gebouwd.
Het Grafveld.
De Romeinen hadden vroeger ook al een soort begraafplaats. In Nijmegen is er ??n gevonden. Dat wordt het ?grafveld? genoemd. Het grafveld is in de 1e eeuw n.C gebouwd.
Als iemand werd begraven moest dat volgens allerlei rituelen worden gedaan. Je kreeg ook spullen mee voor later. De archeologen konden aan die spullen zien hoe belangrijk die persoon is geweest.
In de Burchtstraat in Nijmegen is in 2001 een grafkist gevonden van lood. Hij komt ook uit de Romeinse tijd. In deze grafkist lag een vrouw. Zij heeft de bijnaam ?Loden Lady? gekregen. Door de spullen die allemaal in haar graf lagen en door haar grafkist zelf, weten we dat ze erg rijk is geweest.
Het Romeinse schip.
Het Romeinse schip is waarschijnlijk het belangrijkste overblijfsel uit de Romeinse tijd die wij in Nederland hebben. Het schip is in 1997 per toeval gevonden. Bouwvakkers waren bezig met graven voor de nieuwbouwwijk Veldhuizen. Opeens stuitte een graafmachine op het achterste deel van een schip! Het bleek om een Romeins vrachtschip te gaan wat is gezonken tijdens een storm. Door dat het schip al die tijd in de klei heeft gelegen is het nog zo goed als heel. Er zijn ook spullen in het schip gevonden, waaronder een gereedschapskistje, schoenen van een Romeinse soldaat en een fibula. Dat is een soort speld.
Het schip werd opgehaald en moest toen in een bak met kunsthars gezet worden. Omdat de houtcellen zo vol zaten met het water is het hout erg kwetsbaar en is er veel kans dat het schip beschadigd wordt tijdens het onderzoek. Maar door het kunsthars wordt het hout weer harder en kan het schip helemaal onderzocht worden.
Welke gebruiken hebben we van de Romeinen overgenomen?
Wij hebben nu, in 2005, best veel dezelfde dingen als dat de Romeinen al die jaren gelden hadden. Ik zal hieronder een paar voorbeelden geven.
De rechten.
De Romeinse rechtszaken gingen volgens bepaalde regels. Twee daarvan hebben wij ook als regel.
1.Alle wetten zijn voor iedereen gelijk.
Deze wet gebruiken wij ook. Alleen hebben wij wel verschil tussen kinderen en volwassenen. Een kind kan niet zulke hoge straffen krijgen als een volwassenen.
2.Alle wetten en plichten zijn in een wet vastgesteld.
De kalender.
Julius Ceasar heeft toen hij aan de macht was een andere kalender opgezet. Hij zette toen meteen zijn eigen naam in de kalender. Julie is afgeleid van zijn naam Julius. Deze kalender hebben wij nog steeds. We kunnen het nog wel een paar duizend jaar er mee uithouden maar dan moeten we weer een nieuwe bedenken, want deze kalender loopt een paar secondes achter. Over een paar duizend jaar zijn die paar secondes uren, of misschien zelfs wel dagen geworden en dan moet er weer een nieuwe kalender in voeren.
De taal.
Onze taal is afgeleid van het Latijn, de taal die veel mensen in het Romeinse rijk vroeger praatte. Latijn was in die tijd wat Engels nu is. Misschien lijken de meeste woorden op het eerste gezicht niet op het Nederlands maar sommige zijn er toch echt van afgeleid. De meeste mensen kennen het voorbeeld van Julius Ceasar wel. Ceasar is omgebouwd tot het Nederlandse woord keizer.
Maar er zijn veel meer voorbeelden. Vrouwe Justitia, de Romeinse godin van de rechtspraak is een ander mooi voorbeeld. Justitia, Justitie.
Wij hebben ook Nederlandse woorden die helemaal niet van het Latijn zijn afgeleid maar gewoon hebben overgenomen. Neem nou het woord aquaduct. Een aquaduct is iets wat water leidt naar een plaats. Aqua is Latijns voor water en duct is latijns voor leiden. Video is ook een woord dat helemaal Latijns is. Video betekent ?(ik) zie?. En tot slot nog onze uitdrukking mors dood. Ik snap niet waarom wij er mors voor zetten, want mors is Latijn voor, misschien raad u het al, dood. Mors dood betekent dus letterlijk dood dood.
De planeten.
Wij hebben natuurlijk niet de planeten overgenomen van de Romeinen. De Romeinen wisten ook nog niet van het bestaan van planeten af, zij dachten dat de aarde plat was. Daaronder zat het doden rijk en daarboven zaten de goden. Maar de namen van de planeten komen wel af van de Romeinse goden.
Mercurius= de god van de handel en de communicatie en de boodschapper va Juppiter. Hij wordt vaak afgebeeld met vleugeltjes aan zijn schoenen. Met die schoenen aan is hij nog sneller dan een gewone god.
Venus= De godin van de Liefde.
Mars= God van de oorlog.
Aarde= De Aarde is de enige naam voor een planeet die niet is afgeleid van een Romeinse god.
Jupiter= De belangrijkste god.
Saturnus= de vader van Jupiter.
Uranus= De oudste god
Neptunus= god van de zee.
Pluto= De god van de onderwereld.
Hoe was het in ons land toen de Romeinen in Nederland waren?
Het was erg moeilijk om op deze vraag antwoord te vinden. Bijna nergens op het internet of in de boeken staat iets te vinden. Dus toen ging ik kijken naar de dingen die er allemaal zijn gevonden in Nederland. Bij Nijmegen kan ik het beste een voorstelling maken bij deze vraag, want daar zijn erg veel dingen gevonden. Ik denk dat in het noorden niet erg veel is gebeurd of erg veel betekenis heeft gehad voor de Romeinse geschiedenis, want daar zijn maar weinig spullen gevonden.
Waarschijnlijk was Nijmegen een wat rijkere plek. Ze hadden namelijk een badhuis en tempels, dat waren best dure dingen voor die tijd. Ook is daar best veel gebeurd. Er hebben soldaten in legerkampen gezeten vechtend tegen de Bataven, die in opstand kwamen. Waarom ze in opstand kwamen weet ik niet. Dat heb ik nergens gelezen. Maar ik denk dat het kwam omdat ze geen plek kregen in de stad Oppidum Batavorum, terwijl die stad nog naar hun vernoemd is.
Ik denk dat Maastricht vooral als oversteek plek heeft gediend. Een handige plek om veel te handelen. Misschien is dat ook wel vaak gebeurd. Maastricht heette in de tijd van de Romeinen ook Mosaetrajectum. Dat moet iets betekenen als ?plek om de maas over te steken?.
Bronvermelding
Internet.
www.huiswerk.scholieren.com/werkstukken/verslag.php?verslagid=9848
www.archeonet.nl
www.home.tiscali.net/~mgelten/Staatshoofden/Romeinen
Boeken.
Historische Atlas: het oude Rome.(1996)
Door Lionel Bender.
Sporen uit het verleden: het oude Rome(2001)
Door John Malam.