Werkstuk: IJsland
Geografie
IJsland is het dunst bevolkte land van Europa. Op een oppervlakte van 103.000 vierkante meter wonen maar 270.000 inwoners.
IJsland is ??n van de unieke landen waarvan men de oorsprong kan nasporen. IJsland werd namelijk pas in de laatste decennia van de negende eeuw gekoloniseerd.
Klimaat
De naam en de ligging van het eiland doen het ergste vermoeden. Dankzij de warme golfstroom heeft IJsland koele zomers en milde winters. In het binnenland is het doorgaans wat kouder. Het weer is erg onvoorspelbaar en je moet op het onverwachte voorbereid zijn. De gemiddelde temperatuur ligt 's zomers tussen de 10 en 15 graden Celsius. Het weer kan heel snel omslaan en daarom is het zaak de juiste kleding mee te nemen!
Voor wie geen specifieke plannen heeft, ligt de beste reistijd tussen half juni en begin september. In die periode zijn ook veel scholen gesloten, die worden ingericht als relatief goedkoop onderkomen voor toeristen.
Legenda
Mediterraan
Arctisch
Zee
Subarctisch
Landklimaat
Berg en Plateauklimaat
Flora en fauna
Toen de vikingen zo'n duizend jaar geleden voor de eerste keer naar IJsland kwamen, namen zij hun eigen paarden mee en sindsdien zijn er geen paarden meer ingevoerd. Het IJslandse paard is klein maar sterk en bovendien vriendelijk, tredzeker, intelligent, buitengewoon bereidwillig, handelbaar en bezorgen hun berijders nauwelijks problemen. Het paard zal zijn berijder blijven torsen, niet alleen over simpele weiden, maar ook bergop- en bergafwaarts over rotsen, door rivieren en door ruwe lavavelden.
Het stoere IJslandse paard staat niet alleen bekend om zijn vriendelijke karakter, maar bovendien omdat de meeste een unieke manier van rennen beheersen: de t?lt, een gang waarbij de ruiter niet (zoals bij draf) uit het zadel wordt opgegooid. De in het wild levende paarden schrikken absoluut niet van het lawaai van het verkeer; ze lijken zich er volledig mee verzoend te hebben dat de auto hen van een transportmiddel tot een hobbydier gedegradeerd heeft.
Hoog in de heuvels, in rivierdalen en overal waar tussen het gesteente wat grassprieten te vinden zijn, dwalen schapen rond. De vacht van de ooien is vaak ruig en gehavend. De IJslandse schapen blijven 's winters niet buiten, maar in de zomer lopen ze vrij rond. Bij de nadering van een bus of auto raken ze pas op het allerlaatste moment in paniek. De 800.000 grazers zorgen niet alleen voor vlees en wol voor kleding, maar ook voor een verschrikkelijke erosie. Aan de zuidkust en in het noordoosten zijn hele bodems van de berghellingen gegleden.
Bepaalde plaatsen in IJsland zijn een waar paradijs voor vogelliefhebbers. Bij L?trabjarg bevindt zich de grootste vogelklif ter wereld, met daarop onder andere de grootste alkenkolonie ter wereld. De Westman-eilanden staan bekend om hun vele soorten zeevogels en het is de thuishaven van IJslands grootste groep papegaaiduikers. M?vatn heeft meer soorten broedende eenden dan waar ook ter wereld. Ook de kolonie grote jagers op de stranden van Zuid-IJsland is de grootste ter wereld.
Staat en economie
Op 17 juni 1944, de geboortedag van de grote vrijheidsstrijder J?n Sigurdsson, werd in Thingvellir officieel de republiek IJsland uitgeroepen.
De rijke visgronden rond IJsland zijn de belangrijkste natuurlijke inkomstenbron; deze zeeproducten zorgen voor 70 procent van de export.
Voor de eigen energievoorziening wordt gebruik gemaakt van waterkracht (hydro-energie) en warmwaterbronnen (geothermisch). Ook de grootste fabriek van IJsland, de ruim ??n kilometer lange aluminiumsmelter en plaatwerkerij in Straumsv?k, zorgt voor inkomsten. De erts wordt gesmolten door gebruik te maken van de aanwezige aardwarmte.
De uitvoerende macht berust bij de president van de republiek en de regering. De ministeries zijn in handen van de ministerraad. De wetgevende macht ligt bij de president en het Althing. De rechterlijke macht ligt bij de lagere rechtbanken en de Hoge Raad. Iedere vier jaar worden verkiezingen gehouden, waaraan alle inwoners ouder dan achttien jaar mogen meedoen. De president wordt via een directe verkiezing gekozen. Tot nu toe zijn er vijf presidenten geweest:
- Sveinn Bj?rnsson van 1944-1952
- ?sgeir ?sgeirsson van 1952-1968
- Kristj?n Eldj?rn van 1968-1980
- Vigd?s Finnbogad?ttir van 1980-1996. Vigd?s was de eerste vrouw ter wereld die met algemene stemmen gekozen werd tot staatshoofd.
- De socialist ?lafur Gr?msson vanaf 1996
Bevolking en cultuur
De IJslander heeft een diepgeworteld geloof in sagen en legenden die over zijn woongebied de ronde doen. De overleveringen staan bol van trollen, elfen, outlaws , geesten, afturganga's (zombies), bloeddorstige vrouwen, vikingkoningen en goden en helden uit de Noord-Germaanse mythologie.
Vooral elfen worden met groot respect behandeld. Zo worden de wegen speciaal om bekende elfenheuvels heengeleid. De weg tussen de kerk van K?pavogur en de sporthal heet bijvoorbeeld ?lfsh?lsvegur (Elfenheuvelweg). Aan de hoofdstraat van het plaatsje Grundarfj?rdur igt tussen de huizen met nummer 82 en 86 een vrijstaande elfenrots. Deze hidden people wonen dus op Grundargata 84!
De nationale godsdienst is de evangelisch-lutherse kerk. Slechts 1 procent van de inwoners hangt het rooms-katholieke geloof aan. In Reykjav?k is een katholieke kerk met de Nederlandse bisschop Gijssen.
Het Reykjav?k Theater Gezelschap treedt sinds 1897 op en het door de staat geleide Nationale Theater sinds haar oprichting in 1950. Ze voeren per jaar zo'n acht ? tien uitvoeringen op: IJslandse en vertaalde buitenlandse drama's en blijspelen, maar ook musicals. De IJslandse Dansvereniging treedt ook in het Nationale Theater op. De Opera, die daar oorspronkelijk ook speelde, heeft nu haar eigen Opera Huis . Hier worden ieder jaar vijf ? zes producties verzorgd.
IJslands uitstekende bijdrage aan de wereldcultuur bestaat uit zijn middeleeuwse literatuur. En dan vooral de 'Saga's van de IJslanders', een uniek genre van realistische en onvergankelijke proza?sche novellen. Deze 'saga's' werden geschreven in de landstaal van de twaalfde en dertiende eeuw. Verbazingwekkend modern van stijl, aanpak en onderwerpen, handelen de saga's over het bestaan, de reputaties, het dagelijkse leven en de heldendaden van prominente IJslanders uit de tiende en elfde eeuw. Ze zijn in een groot aantal buitenlandse talen vertaald en in vele Engelse versies verschenen, zoals de Nj?ls Saga , Egil's Saga , Laxdaela Saga , de Saga van G?sli en de Saga van Grettir de Sterke .
Ondanks de bescheiden grootte van IJsland, duiken toch regelmatig succesvolle muziekgroepen, zangers of zangeressen in het nieuws op. Een goed voorbeeld is Bj?rk, die tegenwoordig een begrip is met haar zeer herkenbare zang. In 1995 werd zij uitgeroepen tot beste talent ter wereld. Het conservatorium werd in 1930 opgericht en in 1950 begon het Nationale Symfonie Orkest in samenwerking met de Landelijke Omroep Dienst (SBS) en het Nationaal Theater. Het geeft in de winter iedere veertien dagen concerten. Een enorm aantal concerten en recitals worden iedere week opgevoerd op verschillende bijeenkomsten.
Eten
Het merendeel van de eetgelegenheden valt in de middenklasse. Wat betreft de kwaliteit van de aangeboden maaltijden zijn deze restaurants zeer concurrerend in prijs met vergelijkbare plaatsen in andere landen. De meeste buitenlandse bezoekers vinden de snelle hap wat duurder.
Alle grote hotels beschikken over uitstekende restaurants. Deze bieden een internationale keuken aan die varieert van IJslandse visgerechten en bergschaap tot de Indische, Indiase en Japanse keuken.
Bezoekers van een restaurant zullen ongetwijfeld kiezen uit de rijke sortering vis of gerookt lamsvlees. Voor het dessert kan gekozen worden uit skyr en een uitgebreide, fantasierijke sortering van IJslandse kaassoorten.
IJsland is het dunst bevolkte land van Europa. Op een oppervlakte van 103.000 vierkante meter wonen maar 270.000 inwoners.
IJsland is ??n van de unieke landen waarvan men de oorsprong kan nasporen. IJsland werd namelijk pas in de laatste decennia van de negende eeuw gekoloniseerd.
Klimaat
De naam en de ligging van het eiland doen het ergste vermoeden. Dankzij de warme golfstroom heeft IJsland koele zomers en milde winters. In het binnenland is het doorgaans wat kouder. Het weer is erg onvoorspelbaar en je moet op het onverwachte voorbereid zijn. De gemiddelde temperatuur ligt 's zomers tussen de 10 en 15 graden Celsius. Het weer kan heel snel omslaan en daarom is het zaak de juiste kleding mee te nemen!
Voor wie geen specifieke plannen heeft, ligt de beste reistijd tussen half juni en begin september. In die periode zijn ook veel scholen gesloten, die worden ingericht als relatief goedkoop onderkomen voor toeristen.
Legenda
Mediterraan
Arctisch
Zee
Subarctisch
Landklimaat
Berg en Plateauklimaat
Flora en fauna
Toen de vikingen zo'n duizend jaar geleden voor de eerste keer naar IJsland kwamen, namen zij hun eigen paarden mee en sindsdien zijn er geen paarden meer ingevoerd. Het IJslandse paard is klein maar sterk en bovendien vriendelijk, tredzeker, intelligent, buitengewoon bereidwillig, handelbaar en bezorgen hun berijders nauwelijks problemen. Het paard zal zijn berijder blijven torsen, niet alleen over simpele weiden, maar ook bergop- en bergafwaarts over rotsen, door rivieren en door ruwe lavavelden.
Het stoere IJslandse paard staat niet alleen bekend om zijn vriendelijke karakter, maar bovendien omdat de meeste een unieke manier van rennen beheersen: de t?lt, een gang waarbij de ruiter niet (zoals bij draf) uit het zadel wordt opgegooid. De in het wild levende paarden schrikken absoluut niet van het lawaai van het verkeer; ze lijken zich er volledig mee verzoend te hebben dat de auto hen van een transportmiddel tot een hobbydier gedegradeerd heeft.
Hoog in de heuvels, in rivierdalen en overal waar tussen het gesteente wat grassprieten te vinden zijn, dwalen schapen rond. De vacht van de ooien is vaak ruig en gehavend. De IJslandse schapen blijven 's winters niet buiten, maar in de zomer lopen ze vrij rond. Bij de nadering van een bus of auto raken ze pas op het allerlaatste moment in paniek. De 800.000 grazers zorgen niet alleen voor vlees en wol voor kleding, maar ook voor een verschrikkelijke erosie. Aan de zuidkust en in het noordoosten zijn hele bodems van de berghellingen gegleden.
Bepaalde plaatsen in IJsland zijn een waar paradijs voor vogelliefhebbers. Bij L?trabjarg bevindt zich de grootste vogelklif ter wereld, met daarop onder andere de grootste alkenkolonie ter wereld. De Westman-eilanden staan bekend om hun vele soorten zeevogels en het is de thuishaven van IJslands grootste groep papegaaiduikers. M?vatn heeft meer soorten broedende eenden dan waar ook ter wereld. Ook de kolonie grote jagers op de stranden van Zuid-IJsland is de grootste ter wereld.
Staat en economie
Op 17 juni 1944, de geboortedag van de grote vrijheidsstrijder J?n Sigurdsson, werd in Thingvellir officieel de republiek IJsland uitgeroepen.
De rijke visgronden rond IJsland zijn de belangrijkste natuurlijke inkomstenbron; deze zeeproducten zorgen voor 70 procent van de export.
Voor de eigen energievoorziening wordt gebruik gemaakt van waterkracht (hydro-energie) en warmwaterbronnen (geothermisch). Ook de grootste fabriek van IJsland, de ruim ??n kilometer lange aluminiumsmelter en plaatwerkerij in Straumsv?k, zorgt voor inkomsten. De erts wordt gesmolten door gebruik te maken van de aanwezige aardwarmte.
De uitvoerende macht berust bij de president van de republiek en de regering. De ministeries zijn in handen van de ministerraad. De wetgevende macht ligt bij de president en het Althing. De rechterlijke macht ligt bij de lagere rechtbanken en de Hoge Raad. Iedere vier jaar worden verkiezingen gehouden, waaraan alle inwoners ouder dan achttien jaar mogen meedoen. De president wordt via een directe verkiezing gekozen. Tot nu toe zijn er vijf presidenten geweest:
- Sveinn Bj?rnsson van 1944-1952
- ?sgeir ?sgeirsson van 1952-1968
- Kristj?n Eldj?rn van 1968-1980
- Vigd?s Finnbogad?ttir van 1980-1996. Vigd?s was de eerste vrouw ter wereld die met algemene stemmen gekozen werd tot staatshoofd.
- De socialist ?lafur Gr?msson vanaf 1996
Bevolking en cultuur
De IJslander heeft een diepgeworteld geloof in sagen en legenden die over zijn woongebied de ronde doen. De overleveringen staan bol van trollen, elfen, outlaws , geesten, afturganga's (zombies), bloeddorstige vrouwen, vikingkoningen en goden en helden uit de Noord-Germaanse mythologie.
Vooral elfen worden met groot respect behandeld. Zo worden de wegen speciaal om bekende elfenheuvels heengeleid. De weg tussen de kerk van K?pavogur en de sporthal heet bijvoorbeeld ?lfsh?lsvegur (Elfenheuvelweg). Aan de hoofdstraat van het plaatsje Grundarfj?rdur igt tussen de huizen met nummer 82 en 86 een vrijstaande elfenrots. Deze hidden people wonen dus op Grundargata 84!
De nationale godsdienst is de evangelisch-lutherse kerk. Slechts 1 procent van de inwoners hangt het rooms-katholieke geloof aan. In Reykjav?k is een katholieke kerk met de Nederlandse bisschop Gijssen.
Het Reykjav?k Theater Gezelschap treedt sinds 1897 op en het door de staat geleide Nationale Theater sinds haar oprichting in 1950. Ze voeren per jaar zo'n acht ? tien uitvoeringen op: IJslandse en vertaalde buitenlandse drama's en blijspelen, maar ook musicals. De IJslandse Dansvereniging treedt ook in het Nationale Theater op. De Opera, die daar oorspronkelijk ook speelde, heeft nu haar eigen Opera Huis . Hier worden ieder jaar vijf ? zes producties verzorgd.
IJslands uitstekende bijdrage aan de wereldcultuur bestaat uit zijn middeleeuwse literatuur. En dan vooral de 'Saga's van de IJslanders', een uniek genre van realistische en onvergankelijke proza?sche novellen. Deze 'saga's' werden geschreven in de landstaal van de twaalfde en dertiende eeuw. Verbazingwekkend modern van stijl, aanpak en onderwerpen, handelen de saga's over het bestaan, de reputaties, het dagelijkse leven en de heldendaden van prominente IJslanders uit de tiende en elfde eeuw. Ze zijn in een groot aantal buitenlandse talen vertaald en in vele Engelse versies verschenen, zoals de Nj?ls Saga , Egil's Saga , Laxdaela Saga , de Saga van G?sli en de Saga van Grettir de Sterke .
Ondanks de bescheiden grootte van IJsland, duiken toch regelmatig succesvolle muziekgroepen, zangers of zangeressen in het nieuws op. Een goed voorbeeld is Bj?rk, die tegenwoordig een begrip is met haar zeer herkenbare zang. In 1995 werd zij uitgeroepen tot beste talent ter wereld. Het conservatorium werd in 1930 opgericht en in 1950 begon het Nationale Symfonie Orkest in samenwerking met de Landelijke Omroep Dienst (SBS) en het Nationaal Theater. Het geeft in de winter iedere veertien dagen concerten. Een enorm aantal concerten en recitals worden iedere week opgevoerd op verschillende bijeenkomsten.
Eten
Het merendeel van de eetgelegenheden valt in de middenklasse. Wat betreft de kwaliteit van de aangeboden maaltijden zijn deze restaurants zeer concurrerend in prijs met vergelijkbare plaatsen in andere landen. De meeste buitenlandse bezoekers vinden de snelle hap wat duurder.
Alle grote hotels beschikken over uitstekende restaurants. Deze bieden een internationale keuken aan die varieert van IJslandse visgerechten en bergschaap tot de Indische, Indiase en Japanse keuken.
Bezoekers van een restaurant zullen ongetwijfeld kiezen uit de rijke sortering vis of gerookt lamsvlees. Voor het dessert kan gekozen worden uit skyr en een uitgebreide, fantasierijke sortering van IJslandse kaassoorten.