Werkstuk: Het Groene Hart
Hoe lang klopt het Groene Hart nog?
Inleiding
Uitgestrekte groene weilanden, sloten, grazende koeien en molens. Dat is het beeld wat de meeste mensen hebben van het Groene Hart, een typisch Hollands landschap.
Maar er ligt gevaar op de loer, het Groene Hart wordt bedreigt door overvolle steden, mensen met dollartekens in hun ogen, een sneller spoorwegennet en zo kan je nog wel even doorgaan. Is het Groene Hart zo bijzonder dat het bewaard moet blijven of wordt het volgebouwd en wordt 't het Grijze Hart?
Wat is het Groene Hart?
Het Groene Hart is een onderdeel van de Randstad, namelijk het open middengebied. Maar de meeste Randstedelingen wonen op de zogenoemde Randstadring met steden als Amsterdam, Rotterdam, Utrecht en Den Haag. Het Groene Hart kan worden gezien als een groene buffer tegen de alsmaar uitbreidende Randstad. Als de Randstad als ??n grote stad wordt beschouwd, dan zou het Groene hart als het stadspark kunnen worden gezien. Maar dan wel een park waarin gewoond en gewerkt wordt. In het Groene Hart wonen ongeveer 650.000 mensen. Dat is ongeveer 10% van de totale Randstadbevolking. Er werken ruim 200.000 mensen in het gebied, terwijl zo?n 150.000 mensen dagelijks vanuit het Groene Hart naar de stedelijke gebieden forensen.
Hoe wordt het Groene Hart bedreigt?
Het Groene Hart heeft geen historisch bepaalde grenzen zoals bijvoorbeeld een provincie, maar de grenzen zijn bepaald door planologen. In de loop der jaren heeft de overheid met toenemende kracht gewerkt aan beleid voor het hart. Want de druk op het Groene Hart wordt steeds groter. De landbouwsector krijgt het steeds moeilijker en de bedrijven liggen op de loer. De overvolle gemeenten willen uitbreiden, wegen worden aangelegd en langzaam aan, stukje bij beetje breekt het Groene Hart af.
Steeds meer van de landbouwgronden in het Groene Hart krijgen een nieuwe bestemming. De ruimte die in het Groene Hart beschikbaar is voor agrarische doeleinde is met 0,8% verminderd. De verwachting is echter dat de beschikbare grond voor landbouw in de loop van de jaren nog veel sterker zal verminderen. Het ?Groene? wordt echter wel een heel klein beetje gecompenseerd, 198 hectare om precies te zijn, maar dit staat echter niet in verhouding met de toename van de ?nieuwe bestemming?. De voornaamste nieuwe bestemming is ?bebouwde grond en verkeer?. Er is een toename van 765 hectare bebouwde grond, ofwel 1100 voetbalvelden vol aan grijze massa. Dit is een gigantische stijging in verhouding met andere plaatsen in Nederland.
Waarom is het Groene Hart zo belangrijk?
En dit terwijl juist de landbouw in het Groene Hart zo belangrijk is, het is niet alleen het aanzicht van het Groene Hart maar is de grote vari?teit aan landbouwprodukten in het Groene Hart een onmisbare en belangrijke voedingsbron voor Nederland.
Bodemgebruik in het Groene Hart: Landbouw in het groene hart:
Plaats Toename bebouwde grond in % (?93-?96)
Groene Hart 5,8
Limburg 1,9
Amsterdam 1,6
Rotterdam 3,8
Het Groene Hart wordt ook wel gezien als de afspiegeling van de Nederlandse landbouw en als het hier slecht meegaat betekend dat ook niet veel goeds voor de rest van de samenleving. Daardoor is het belangrijk dat er tijdig wat wordt gedaan aan het steeds kleiner worden van het Groene Hart, want zoals al eerder gezegd nemen de landbouwgronden af en de verstedelijking toe. En dat is niet alleen in het Groene Hart zo, dat is ook in andere natuurgebieden in Nederland zo.
Gebied: Toename oppervlak in ha stedelijk gebruik ?89 Toename oppervlak in ha stedelijk gebruik ?93 Toename oppervlak in ha stedelijk gebruik ?96
Groene Hart 5800 5900 6300
Utrechtse Heuvelrug 1100 1200 1300
Waterland 800 830 900
Duinstrook 1200 1250 1500
Rivierengebied 6300 6400 6800
IJsselvallei 1100 1200 1300
Midden-Delta 5900 6000 6200
Midden-Brabant 5000 5500 5800
Heuvelland 1050 1060 1070
Veluwe 4500 5200 5500
Bufferzones 2800 2810 3150
Wat zijn de plannen voor het Groene Hart?
Omdat het Groene Hart dus zo belangrijk is, werd de noodzaak van een definitieve begrenzing door de overheid groter. In de Vierde Nota over de ruimtelijke Ordening Extra (VINEX, 1990) is de begrenzing dan ook (definitief) vastgelegd. Deze nota heeft twee doeleinden: een beperkende en een stimulerende. De beperkende houdt in dat er een grens gesteld is aan het bouwen in het Groene Hart. Er worden dan als het ware lijnen rondom steden en plaatsen getrokken waarbuiten niet meer gebouwd mag worden. Het stimulerende heeft tot doel de groene kwaliteiten van het hart te vergroten: natuur, landschap, recreatie en natuur. Het is namelijk opvallend dat nu slechts 3,6% van het droge oppervlak van het Groene Hart voor natuur en recreatie wordt gebruikt, terwijl dat in de Randstadring en de rest van Nederland respectievelijk 16 en 14,8% is.
Conclusie
Het mag nu dus wel duidelijk zijn geworden dat het van groot belang is dat het Groene Hart behouden blijft, niet alleen voor het typisch Hollandse landschap, maar ook voor de economie. Er zal dan wel vele plannen om het Groene Hart te beschermen, is dit echter genoeg? De bedreiging is zo groot dat daaraan getwijfeld mag worden. Evenals er getwijfeld mag worden over het voort bestaan van het aanzicht van Nederland!
Bronvermelding:
- Het CBS
- Guus Borger, e.a.
Het Groene Hart. Een Hollands cultuurlandschap
- Piet Terlouw, e.a.
Het Groene Hart van Nederland
- Ministerie VROM
- Het Parool
- www.groenehartmagazine.nl
Inleiding
Uitgestrekte groene weilanden, sloten, grazende koeien en molens. Dat is het beeld wat de meeste mensen hebben van het Groene Hart, een typisch Hollands landschap.
Maar er ligt gevaar op de loer, het Groene Hart wordt bedreigt door overvolle steden, mensen met dollartekens in hun ogen, een sneller spoorwegennet en zo kan je nog wel even doorgaan. Is het Groene Hart zo bijzonder dat het bewaard moet blijven of wordt het volgebouwd en wordt 't het Grijze Hart?
Wat is het Groene Hart?
Het Groene Hart is een onderdeel van de Randstad, namelijk het open middengebied. Maar de meeste Randstedelingen wonen op de zogenoemde Randstadring met steden als Amsterdam, Rotterdam, Utrecht en Den Haag. Het Groene Hart kan worden gezien als een groene buffer tegen de alsmaar uitbreidende Randstad. Als de Randstad als ??n grote stad wordt beschouwd, dan zou het Groene hart als het stadspark kunnen worden gezien. Maar dan wel een park waarin gewoond en gewerkt wordt. In het Groene Hart wonen ongeveer 650.000 mensen. Dat is ongeveer 10% van de totale Randstadbevolking. Er werken ruim 200.000 mensen in het gebied, terwijl zo?n 150.000 mensen dagelijks vanuit het Groene Hart naar de stedelijke gebieden forensen.
Hoe wordt het Groene Hart bedreigt?
Het Groene Hart heeft geen historisch bepaalde grenzen zoals bijvoorbeeld een provincie, maar de grenzen zijn bepaald door planologen. In de loop der jaren heeft de overheid met toenemende kracht gewerkt aan beleid voor het hart. Want de druk op het Groene Hart wordt steeds groter. De landbouwsector krijgt het steeds moeilijker en de bedrijven liggen op de loer. De overvolle gemeenten willen uitbreiden, wegen worden aangelegd en langzaam aan, stukje bij beetje breekt het Groene Hart af.
Steeds meer van de landbouwgronden in het Groene Hart krijgen een nieuwe bestemming. De ruimte die in het Groene Hart beschikbaar is voor agrarische doeleinde is met 0,8% verminderd. De verwachting is echter dat de beschikbare grond voor landbouw in de loop van de jaren nog veel sterker zal verminderen. Het ?Groene? wordt echter wel een heel klein beetje gecompenseerd, 198 hectare om precies te zijn, maar dit staat echter niet in verhouding met de toename van de ?nieuwe bestemming?. De voornaamste nieuwe bestemming is ?bebouwde grond en verkeer?. Er is een toename van 765 hectare bebouwde grond, ofwel 1100 voetbalvelden vol aan grijze massa. Dit is een gigantische stijging in verhouding met andere plaatsen in Nederland.
Waarom is het Groene Hart zo belangrijk?
En dit terwijl juist de landbouw in het Groene Hart zo belangrijk is, het is niet alleen het aanzicht van het Groene Hart maar is de grote vari?teit aan landbouwprodukten in het Groene Hart een onmisbare en belangrijke voedingsbron voor Nederland.
Bodemgebruik in het Groene Hart: Landbouw in het groene hart:
Plaats Toename bebouwde grond in % (?93-?96)
Groene Hart 5,8
Limburg 1,9
Amsterdam 1,6
Rotterdam 3,8
Het Groene Hart wordt ook wel gezien als de afspiegeling van de Nederlandse landbouw en als het hier slecht meegaat betekend dat ook niet veel goeds voor de rest van de samenleving. Daardoor is het belangrijk dat er tijdig wat wordt gedaan aan het steeds kleiner worden van het Groene Hart, want zoals al eerder gezegd nemen de landbouwgronden af en de verstedelijking toe. En dat is niet alleen in het Groene Hart zo, dat is ook in andere natuurgebieden in Nederland zo.
Gebied: Toename oppervlak in ha stedelijk gebruik ?89 Toename oppervlak in ha stedelijk gebruik ?93 Toename oppervlak in ha stedelijk gebruik ?96
Groene Hart 5800 5900 6300
Utrechtse Heuvelrug 1100 1200 1300
Waterland 800 830 900
Duinstrook 1200 1250 1500
Rivierengebied 6300 6400 6800
IJsselvallei 1100 1200 1300
Midden-Delta 5900 6000 6200
Midden-Brabant 5000 5500 5800
Heuvelland 1050 1060 1070
Veluwe 4500 5200 5500
Bufferzones 2800 2810 3150
Wat zijn de plannen voor het Groene Hart?
Omdat het Groene Hart dus zo belangrijk is, werd de noodzaak van een definitieve begrenzing door de overheid groter. In de Vierde Nota over de ruimtelijke Ordening Extra (VINEX, 1990) is de begrenzing dan ook (definitief) vastgelegd. Deze nota heeft twee doeleinden: een beperkende en een stimulerende. De beperkende houdt in dat er een grens gesteld is aan het bouwen in het Groene Hart. Er worden dan als het ware lijnen rondom steden en plaatsen getrokken waarbuiten niet meer gebouwd mag worden. Het stimulerende heeft tot doel de groene kwaliteiten van het hart te vergroten: natuur, landschap, recreatie en natuur. Het is namelijk opvallend dat nu slechts 3,6% van het droge oppervlak van het Groene Hart voor natuur en recreatie wordt gebruikt, terwijl dat in de Randstadring en de rest van Nederland respectievelijk 16 en 14,8% is.
Conclusie
Het mag nu dus wel duidelijk zijn geworden dat het van groot belang is dat het Groene Hart behouden blijft, niet alleen voor het typisch Hollandse landschap, maar ook voor de economie. Er zal dan wel vele plannen om het Groene Hart te beschermen, is dit echter genoeg? De bedreiging is zo groot dat daaraan getwijfeld mag worden. Evenals er getwijfeld mag worden over het voort bestaan van het aanzicht van Nederland!
Bronvermelding:
- Het CBS
- Guus Borger, e.a.
Het Groene Hart. Een Hollands cultuurlandschap
- Piet Terlouw, e.a.
Het Groene Hart van Nederland
- Ministerie VROM
- Het Parool
- www.groenehartmagazine.nl