Werkstuk: Het broeikas-effect
Het broeikas-effect;
is er wat tegen te doen????
Deelvragen: 1. Wat houdt het broeikas-effect in?
2. Waardoor ontstaat het broeikas-effect?
3. Wat zijn de gevolgen van het broeikas-effect?
4. Wat kan er tegen het broeikas-effect gedaan worden?
Inhoud
Hoofdstuk 1. Broeikas-effect en de ozonlaag blz.1
§ 1.1 Het broeikas-effect
§ 1.2 De ozonlaag
Wat staat er in de encyclopedie over de ozonlaag? blz. 2
Hoofdstuk 2. Broeikas problematiek (ant. op deelvragen) blz. 2
§ 2.1 Omschrijving probleem (wat houdt het broeikas-effect in?) blz. 2
§ 2.2 Oorzaak probleem (waardoor onstaat het broeikas-effect?) blz. 3
§ 2.3 Gevolgen probleem (wat zijn de gevolgen van het broeikas-effect?) blz. 4
§ 2.4 Mogelijke oplossingen probleem (wat kan er tegen het broeikas-effect gedaan worden?) blz. 4
Bijlage blz. 5 t/m 6
Conclusie + antwoord op de hoofdvraag blz.7
Eigen mening blz. 8
Bronnenlijst blz. 9
Hoofdstuk 1. Broeikas-effect en de ozonlaag
§1.1 Het broeikas-effect
Teveel gassen in onze dampkring, die de warmte van de zon te lang vast houden, veroorzaken een stijging van de gemiddelde temperatuur op aarde. Dit verschijnsel noemen we het broeikas-effect. Hoe deze gassen in de dampkring terecht komen leg ik uit in § 2.2.
Het wordt broeikas-effect genoemd omdat in een (broei)kas de temperatuur ook hoger is, dan buiten.
Volgens het Van Dale woordenboek betekent het broeikas-effect: 'Algehele temperatuurverhoging door de vorming van grote hoeveelheden kooldioxide in de dampkring'
Volgens het Van Dale woordenboek betekent de ozonlaag:
'Laag in de atmosfeer die veel ozon bevat [tussen 15 en 45 km hoogte] => ozonsfeer'.
§ 1.2 De ozonlaag
In de vorige paragraaf heb ik verteld wat het broeikas-effect inhoudt. Het ontstaan van het broeikas-effect is sterk verbonden met de ozonlaag.
De ozonlaag is een laag waarin veel ozon in voorkomt hoog in onze dampkring.
De ozonlaag omspant de aarde, op 20 kilometer hoogte.
Hij beschermt ons door schadelijke UV-straling (ultra-violette) te filtreren die uit de ruimte komt.
Het UV-licht van de zon ontleedt de ozon. De ozonlaag wordt gelukkig steeds weer aangemaakt, als de ozonlaag wordt afgebroken. Een aantal jaren geleden, werd bekend dat deze beschermlaag wordt aangetast door drijfgassen die onder andere in spuitbussen zaten en de CFK's (chloorfluorkoolwaterstoffen) uit ouderwetse koelkasten. Hierdoor ontstaat het gat in de ozonlaag wat het broeikas-effect versterkt. Inmiddels zijn wereldwijd afspraken gemaakt die de meeste van deze stoffen verbieden.
aangetaste delen van de aarde door het gat in de ozonlaag
zie figuur 1 van de bijlage voor uitleg
De ozonlaag
Om het begrip 'ozonlaag' iets duidelijker te maken leg ik hieronder wat uitgebreider uit wat de ozonlaag inhoudt.
Volgens de encyclopedie is de ozonlaag een laag in de atmosfeer waar zich de grootste concentratie ozon bevindt. De hoogte waarop dit het geval is, ligt tussen ca. 15 en 35 km hoogte, waarbij de ozonconcentratie zowel naar boven als naar beneden betrekkelijk snel afneemt, zodat men de dikte van de ozonsfeer op ca. 15 km kan stellen. In het algemeen neemt de hoogte van de ozonsfeer af met toenemende geografische breedte.
Omdat ozon de eigenschap heeft ultraviolette straling sterk te absorberen, met name in het golflengtegebied tussen 200 en 300 nm, heeft de ozonsfeer een belangrijke biologische functie. De straling in het genoemde golflengtegebied is namelijk schadelijk voor het leven op aarde. Zonder de aanwezigheid van de ozonlaag zou het leven op aarde zelfs niet hebben kunnen bestaan. En volgens schattingen zou ook een vermindering van het totale ozongehalte van de atmosfeer met niet meer dan 5% reeds ernstige gevolgen hebben, bijvoorbeeld een duidelijke toename van het aantal gevallen van huidkanker.
Hoofdstuk 2. Antwoord op de deelvragen
§ 2.1 Wat houdt het broeikas-effect in?
De ozonlaag beschermt het leven op aarde tegen ultraviolet zonlicht. De hoeveelheid ozon is sterk afhankelijk van het weer: hogedrukgebieden gaan samen met relatief weinig ozon, depressies met veel ozon. Door menselijke activiteiten kan de ozonlaag verdunnen. Schadelijk zijn bijvoorbeeld CFK's, stoffen die chloor bevatten en onder meer als koelmiddelen worden gebruikt. Uit onderzoek is gebleken dat deze stoffen het ozongat boven de Zuidpool veroorzaken dat zich ontwikkelt. Het probleem is dus dat de ozonconcentratie op bepaalde plekken in de ozonlaag minder wordt. Men weet niet precies wat dit veroorzaakt, er wordt vooral gedacht aan CFK's en andere schadelijke stoffen afkomstig uit landbouw, industrie, verkeer en supersonische vliegtuigen. Maar er zijn ook wetenschappers die geloven dat het dunner worden van de ozonlaag een natuurlijk verschijnsel is. Ook over de gevolgen is niet iedereen het eens.
§ 2.2 Waardoor ontstaat het broeikas-effect?
De belangrijkste broeikasgassen zijn waterdamp en koolstofdioxide.
De toename van COČ in de lucht versterkt het broeikas-effect nog meer, en dat komt omdat we steeds meer energie gebruiken, door ons veranderde wijze van leven, zie bijlage: figuur 2.
Om energie te verkrijgen moeten we steenkool, aardolie, benzine en aardgas verbranden,
à wat dus koolstofdioxide veroorzaakt!
Omdat er ook nog eens grote stukken tropisch regenwoud wordt verbrand,
blijft er veel COČ in de lucht. Zoals je natuurlijk al weet, halen planten (bomen) COČ uit de lucht voor fotosynthese (vorming van koolhydraten uit koolzuur en water door planten onder de invloed van licht), door het platbranden van al die bomen, blijft er veel koolstofdioxide in de lucht.
Ook uit mest komt er een gas vrij (ammoniak), dat in de dampring werkt als broeikasgas, dat betekent dat ook de intensieve veehouderij zorgt voor versterking van het broeikas-effect!!
Er zijn grotere en kleinere branden geweest sinds de aarde bestaat. Er is dus ook altijd koolstofdioxide (COČ) en water geproduceerd, zoals dat hoort. Zij horen bij de kringloop der natuur. Het probleem is dat wij door het maken van auto's, brommers, motorboten, tractors, bussen, vliegtuigen, raketten, elektriciteits-centrales, kachels, centrale verwarmingen, open haarden, sigaretten, vuurwerk, etc, etc, etc... tegenwoordig een beetje teveel koolstofdioxide produceren.
§ 2.3 Wat zijn de gevolgen van het broeikas-effect?
Een van de gevolgen van het broeikas-effect is dat het gemiddelde temperatuur op aarde zal gaan stijgen, waardoor een deel van het poolijs en het ijs op de gletsjers gaat smelten.
Dit heeft tot gevolg dat de zeespiegel gaat stijgen, en laaggelegen gebieden, die niet of onvoldoende door dijken worden beschermd, het gevaar lopen onder water te verdwijnen.
Een ander gevolg van het broeikas-effect is dat er door de hogere temperatuur meer droogte ontstaat waardoor de woestijnen groter worden.
Er zal meer regen vallen in andere gebieden, waar overstromingen het gevolg kan zijn. Hittegolven en orkanen kunnen ook een gevolg zijn van het broeikas-effect.
En voordat ik het vergeet: 'Mensen hebben kans op ernstige huidkanker door de schadelijke
UV-stralingen!!!!!!!'.
§ 2.4 Wat kan er tegen het broeikas-effect gedaan worden?
Natuurlijk moeten we minder energie gebruiken!
Dat kunnen we o.a. doen door zonnepanelen (electriciteit) en zonneboilers (warmte) te gebruiken in plaats van gas en stroom. Zonnepanelen en zonneboilers zijn duur, de overheid geeft bij de aankoop subsidie. Hierdoor draagt de overheid een steentje bij.
Veel mensen vinden het niet erg om met het openbaar vervoer te reizen zolang het maar goedkoop en goed geregeld is. Hierdoor zullen mensen wat vaker hun auto laten staan wat de uitstoot van de CO2 verminderd.
En het tropisch regenwoud vernietigen moet ook maar eens afgelopen worden!
Door het recyclen van papier hoeven er minder bomen gekapt te worden. Zo kan je ook nog van tekenen enz.genieten zonder dat grote stukken tropisch regenwoud worden platgebrand!!!
Verder kunnen mensen ook ander afval gescheiden houden zoals glas, kleding en batterijen etc... zodat het hergebruikt kan worden.
Tegenwoordig moeten we ecotax betalen voor het verbruik van energie. Hoe meer we verbruiken, hoe meer we moeten betalen. (Ik ga nu ook wat korter douchen).
Een beter milieu, begint bij jezelf!!!!!
Bijlage
Figuur 1
De geografische verdeling van de ozonkolom in de vroege morgen van de Internationale Dag voor de Bescherming van de Ozonlaag 1996 (16 september, 6 uur GMT), berekend uit GOME- ozonwaarnemingen en windgegevens gedurende de periode van ongeveer een week direct voorafgaand aan dit moment. De lage waarden van de ozonkolom boven het zuidpoolgebied, blauw in de figuur, tonen het `ozongat', dat sinds de jaren tachtig jaarlijks aan het einde van de lokale winter in dit gebied ontstaat. Gebieden waar de ozonwaarden onvoldoende nauwkeurig zijn, zijn bruin gekleurd.
(KNMI)
Figuur 2
Industrie 45 %
Woningen en huishoudens 26 %
Verkeer 14 %
Landbouw 6 %
Kantoren, winkels, scholen e.d. 9 %
is er wat tegen te doen????
Deelvragen: 1. Wat houdt het broeikas-effect in?
2. Waardoor ontstaat het broeikas-effect?
3. Wat zijn de gevolgen van het broeikas-effect?
4. Wat kan er tegen het broeikas-effect gedaan worden?
Inhoud
Hoofdstuk 1. Broeikas-effect en de ozonlaag blz.1
§ 1.1 Het broeikas-effect
§ 1.2 De ozonlaag
Wat staat er in de encyclopedie over de ozonlaag? blz. 2
Hoofdstuk 2. Broeikas problematiek (ant. op deelvragen) blz. 2
§ 2.1 Omschrijving probleem (wat houdt het broeikas-effect in?) blz. 2
§ 2.2 Oorzaak probleem (waardoor onstaat het broeikas-effect?) blz. 3
§ 2.3 Gevolgen probleem (wat zijn de gevolgen van het broeikas-effect?) blz. 4
§ 2.4 Mogelijke oplossingen probleem (wat kan er tegen het broeikas-effect gedaan worden?) blz. 4
Bijlage blz. 5 t/m 6
Conclusie + antwoord op de hoofdvraag blz.7
Eigen mening blz. 8
Bronnenlijst blz. 9
Hoofdstuk 1. Broeikas-effect en de ozonlaag
§1.1 Het broeikas-effect
Teveel gassen in onze dampkring, die de warmte van de zon te lang vast houden, veroorzaken een stijging van de gemiddelde temperatuur op aarde. Dit verschijnsel noemen we het broeikas-effect. Hoe deze gassen in de dampkring terecht komen leg ik uit in § 2.2.
Het wordt broeikas-effect genoemd omdat in een (broei)kas de temperatuur ook hoger is, dan buiten.
Volgens het Van Dale woordenboek betekent het broeikas-effect: 'Algehele temperatuurverhoging door de vorming van grote hoeveelheden kooldioxide in de dampkring'
Volgens het Van Dale woordenboek betekent de ozonlaag:
'Laag in de atmosfeer die veel ozon bevat [tussen 15 en 45 km hoogte] => ozonsfeer'.
§ 1.2 De ozonlaag
In de vorige paragraaf heb ik verteld wat het broeikas-effect inhoudt. Het ontstaan van het broeikas-effect is sterk verbonden met de ozonlaag.
De ozonlaag is een laag waarin veel ozon in voorkomt hoog in onze dampkring.
De ozonlaag omspant de aarde, op 20 kilometer hoogte.
Hij beschermt ons door schadelijke UV-straling (ultra-violette) te filtreren die uit de ruimte komt.
Het UV-licht van de zon ontleedt de ozon. De ozonlaag wordt gelukkig steeds weer aangemaakt, als de ozonlaag wordt afgebroken. Een aantal jaren geleden, werd bekend dat deze beschermlaag wordt aangetast door drijfgassen die onder andere in spuitbussen zaten en de CFK's (chloorfluorkoolwaterstoffen) uit ouderwetse koelkasten. Hierdoor ontstaat het gat in de ozonlaag wat het broeikas-effect versterkt. Inmiddels zijn wereldwijd afspraken gemaakt die de meeste van deze stoffen verbieden.
aangetaste delen van de aarde door het gat in de ozonlaag
zie figuur 1 van de bijlage voor uitleg
De ozonlaag
Om het begrip 'ozonlaag' iets duidelijker te maken leg ik hieronder wat uitgebreider uit wat de ozonlaag inhoudt.
Volgens de encyclopedie is de ozonlaag een laag in de atmosfeer waar zich de grootste concentratie ozon bevindt. De hoogte waarop dit het geval is, ligt tussen ca. 15 en 35 km hoogte, waarbij de ozonconcentratie zowel naar boven als naar beneden betrekkelijk snel afneemt, zodat men de dikte van de ozonsfeer op ca. 15 km kan stellen. In het algemeen neemt de hoogte van de ozonsfeer af met toenemende geografische breedte.
Omdat ozon de eigenschap heeft ultraviolette straling sterk te absorberen, met name in het golflengtegebied tussen 200 en 300 nm, heeft de ozonsfeer een belangrijke biologische functie. De straling in het genoemde golflengtegebied is namelijk schadelijk voor het leven op aarde. Zonder de aanwezigheid van de ozonlaag zou het leven op aarde zelfs niet hebben kunnen bestaan. En volgens schattingen zou ook een vermindering van het totale ozongehalte van de atmosfeer met niet meer dan 5% reeds ernstige gevolgen hebben, bijvoorbeeld een duidelijke toename van het aantal gevallen van huidkanker.
Hoofdstuk 2. Antwoord op de deelvragen
§ 2.1 Wat houdt het broeikas-effect in?
De ozonlaag beschermt het leven op aarde tegen ultraviolet zonlicht. De hoeveelheid ozon is sterk afhankelijk van het weer: hogedrukgebieden gaan samen met relatief weinig ozon, depressies met veel ozon. Door menselijke activiteiten kan de ozonlaag verdunnen. Schadelijk zijn bijvoorbeeld CFK's, stoffen die chloor bevatten en onder meer als koelmiddelen worden gebruikt. Uit onderzoek is gebleken dat deze stoffen het ozongat boven de Zuidpool veroorzaken dat zich ontwikkelt. Het probleem is dus dat de ozonconcentratie op bepaalde plekken in de ozonlaag minder wordt. Men weet niet precies wat dit veroorzaakt, er wordt vooral gedacht aan CFK's en andere schadelijke stoffen afkomstig uit landbouw, industrie, verkeer en supersonische vliegtuigen. Maar er zijn ook wetenschappers die geloven dat het dunner worden van de ozonlaag een natuurlijk verschijnsel is. Ook over de gevolgen is niet iedereen het eens.
§ 2.2 Waardoor ontstaat het broeikas-effect?
De belangrijkste broeikasgassen zijn waterdamp en koolstofdioxide.
De toename van COČ in de lucht versterkt het broeikas-effect nog meer, en dat komt omdat we steeds meer energie gebruiken, door ons veranderde wijze van leven, zie bijlage: figuur 2.
Om energie te verkrijgen moeten we steenkool, aardolie, benzine en aardgas verbranden,
à wat dus koolstofdioxide veroorzaakt!
Omdat er ook nog eens grote stukken tropisch regenwoud wordt verbrand,
blijft er veel COČ in de lucht. Zoals je natuurlijk al weet, halen planten (bomen) COČ uit de lucht voor fotosynthese (vorming van koolhydraten uit koolzuur en water door planten onder de invloed van licht), door het platbranden van al die bomen, blijft er veel koolstofdioxide in de lucht.
Ook uit mest komt er een gas vrij (ammoniak), dat in de dampring werkt als broeikasgas, dat betekent dat ook de intensieve veehouderij zorgt voor versterking van het broeikas-effect!!
Er zijn grotere en kleinere branden geweest sinds de aarde bestaat. Er is dus ook altijd koolstofdioxide (COČ) en water geproduceerd, zoals dat hoort. Zij horen bij de kringloop der natuur. Het probleem is dat wij door het maken van auto's, brommers, motorboten, tractors, bussen, vliegtuigen, raketten, elektriciteits-centrales, kachels, centrale verwarmingen, open haarden, sigaretten, vuurwerk, etc, etc, etc... tegenwoordig een beetje teveel koolstofdioxide produceren.
§ 2.3 Wat zijn de gevolgen van het broeikas-effect?
Een van de gevolgen van het broeikas-effect is dat het gemiddelde temperatuur op aarde zal gaan stijgen, waardoor een deel van het poolijs en het ijs op de gletsjers gaat smelten.
Dit heeft tot gevolg dat de zeespiegel gaat stijgen, en laaggelegen gebieden, die niet of onvoldoende door dijken worden beschermd, het gevaar lopen onder water te verdwijnen.
Een ander gevolg van het broeikas-effect is dat er door de hogere temperatuur meer droogte ontstaat waardoor de woestijnen groter worden.
Er zal meer regen vallen in andere gebieden, waar overstromingen het gevolg kan zijn. Hittegolven en orkanen kunnen ook een gevolg zijn van het broeikas-effect.
En voordat ik het vergeet: 'Mensen hebben kans op ernstige huidkanker door de schadelijke
UV-stralingen!!!!!!!'.
§ 2.4 Wat kan er tegen het broeikas-effect gedaan worden?
Natuurlijk moeten we minder energie gebruiken!
Dat kunnen we o.a. doen door zonnepanelen (electriciteit) en zonneboilers (warmte) te gebruiken in plaats van gas en stroom. Zonnepanelen en zonneboilers zijn duur, de overheid geeft bij de aankoop subsidie. Hierdoor draagt de overheid een steentje bij.
Veel mensen vinden het niet erg om met het openbaar vervoer te reizen zolang het maar goedkoop en goed geregeld is. Hierdoor zullen mensen wat vaker hun auto laten staan wat de uitstoot van de CO2 verminderd.
En het tropisch regenwoud vernietigen moet ook maar eens afgelopen worden!
Door het recyclen van papier hoeven er minder bomen gekapt te worden. Zo kan je ook nog van tekenen enz.genieten zonder dat grote stukken tropisch regenwoud worden platgebrand!!!
Verder kunnen mensen ook ander afval gescheiden houden zoals glas, kleding en batterijen etc... zodat het hergebruikt kan worden.
Tegenwoordig moeten we ecotax betalen voor het verbruik van energie. Hoe meer we verbruiken, hoe meer we moeten betalen. (Ik ga nu ook wat korter douchen).
Een beter milieu, begint bij jezelf!!!!!
Bijlage
Figuur 1
De geografische verdeling van de ozonkolom in de vroege morgen van de Internationale Dag voor de Bescherming van de Ozonlaag 1996 (16 september, 6 uur GMT), berekend uit GOME- ozonwaarnemingen en windgegevens gedurende de periode van ongeveer een week direct voorafgaand aan dit moment. De lage waarden van de ozonkolom boven het zuidpoolgebied, blauw in de figuur, tonen het `ozongat', dat sinds de jaren tachtig jaarlijks aan het einde van de lokale winter in dit gebied ontstaat. Gebieden waar de ozonwaarden onvoldoende nauwkeurig zijn, zijn bruin gekleurd.
(KNMI)
Figuur 2
Industrie 45 %
Woningen en huishoudens 26 %
Verkeer 14 %
Landbouw 6 %
Kantoren, winkels, scholen e.d. 9 %