Werkstuk: Geografisch beeld van zuid-afrika
Locationele kenmerken:
Zuid-Afrika ligt aan de punt van het werelddeel Afrika, en ligt tegen Namibi?, Botswana, Zimbabwe, Mozambique, Swaziland en Lesotho aan. De oppervlakte van Zuid-Afrika is 1.123.226 km?, en is daarmee 30 keer groter dan Nederland.
Gebiedskenmerken:
De gebergtes en vlaktes:
Zuid-Afrika kent veel bergen, maar de belangrijkste bergen van Zuid-Afrika zijn de Lesotho hooglanden, zij vormen het hoogste
deel van het zuidelijk Afrika en vormen ook
de grens tussen Lesotho en Zuid-Afrika. De
hoogste toppen zijn boven de 3400 meter.
Ook de Karroo is een hoog gebied, de hoogste punten van het plateau zijn Giants Castle (3820 m), Cathkin Peak (3650 m) en Mont aux Sources (3299 m) in de Drakensbergen.
De Transvaalse Drakensbergen en de Natalse Drankensberg horen bij de Great Escarpment, maar de Natalse Drankensberg heeft bergtoppen die boven de 3000 meter zijn.
Ook zijn er veel vlaktes in Zuid-Afrika, bijvoorbeeld de vlakke en uitgestrekte Bushmanvlakte, de vlakke zanderige Kalahari-bekken, dat is een semi-droge savanne en is voornamelijk begroeid met acacia's. Het Achterland is een gebied van glooiende heuvels en diepe rivierdalen. Het is een groot gebied, want het strekt zich uit van Swaziland tot het voormalige Ciskei in het zuiden. Op de grens van Zuid Afrika en Mozambique in Oost-Transvaal, Swaziland en het noorden van KwaZulu/Natal liggen de Lemombo-bergen. Deze bergketen worden gekenmerkt door diepe kloven, en hierdoor stromen rivieren naar de Indische Oceaan. Het Zuidelijke Kustplateau strekt zich uit van de zuidelijkste punt van Afrika tot aan Port Elizabeth en ten slotte heb je ook nog de glooiende vlakte tussen de Atlantische Oceaan en het Kaapse Plooiingsgebergte, het Swartland.
Rivieren:
De belangrijkste rivieren van Zuid-Afrika zijn de Orange (Oranje), Vaal, Tugela en Limpopo. De Oranje Rivier begint in de Drakensbergen in Lesotho en stroomt naar het westen door de droge Karoo, Bushmanland en de Augrabies Falls (watervallen) en komt uit in de Atlantische Oceaan. Deze rivier vormt de grens tussen Namibi? en Zuid-Afrika.
De Vaal is de belangrijkste zijrivier van de Oranje Rivier. Maar het is ook de belangrijkste bron van water voor de industrie van Zuid-Afrika, Gauteng. De Tugela ontspringt ook in de Drakensbergen, maar stroomt naar het oosten over de hoogste waterval in Afrika en door de groene, beboste heuvels van KwaZulu Natal naar de Indische Oceaan.
De Limpopo vormt de grens tussen Zuid-Afrika en Zimbabwe en een deel van Botswana en stroomt naar het oosten door de beboste landschappen naar de Indische Oceaan in Mozambique.
Klimaat
Zuid-Afrika kent veel verschillende klimaten, want in het westen heerst een droog zeeklimaat, met uitzondering van Kaapstad, daar heerst een mediterraan klimaat, en in het oosten heerst een vochtig zeeklimaat. De neerslag is in Zuid-Afrika heel verschillend, want de meeste neerslag valt in het oosten, en de minste neerslag valt in het zuiden. De regen valt in de zomer vaak in korte hevige buien, waarna de zon weer snel schijnt. In tweederde deel van Zuid Afrika valt minder dan 500 mm neerslag per jaar.
De warmste maand in het binnenland is januari en aan de kust is februari de warmste maand, want in Zuid-Afrika begint de winter in juni en de zomer in december.
Het aantal zonne-uren ligt erg hoog, want Kaapstad heeft gemiddeld 2980 zonne-uren en Pretoria 3240 zonne-uren per jaar.
Flora en fauna
Zuid-Afrika staat bekend om de unieke diersoorten. Zuid-Afrika heeft 230 soorten landzoogdieren en 43 soorten zeezoogdieren, met andere woorden: 7 procent van alle levende zoogdiersoorten in een gebied dat maar 1 procent van de landmassa van de wereld beslaat. Bijna alle bekende Afrikaanse grootwildsoorten komen voor in de parken en reservaten van Zuid-Afrika. Het nationaal Krugerpark, met 19.485 km2 is ??n van de best beheerde nationale parken in de wereld. Hier leven de grote vleeseters, olifanten, neushoorns en grote kudden antilopen. De Afrikaanse olifant is ook te vinden in het Addo Olifanten Nationale Park, ooit gesticht om de laatste olifanten een overlevingskans te bieden.
Er zijn in Zuid-Afrika meer vogels dan
zoogdieren, want er leven in Zuid-Afrika
ongeveer 870 soorten, maar een groot deel
bestaat uit trekvogels die hier overwinteren.
Vogelsoorten zoals de Hamerkop, Secretarisvogel, toerako's, kakelaars, suikervogels of de wida's behoren tot de vogelfamilies die alleen in Afrika voorkomen.
Reservaten
Buiten de reservaten is er nog maar weinig wild aan te treffen. Maar momenteel bestaat er een netwerk van 17 nationale parken, en ca. 500 provinciale natuurreservaten en andere beschermde gebieden, die grotendeels voor het publiek toegankelijk zijn en erg belangrijk zijn voor binnen- en buitenlands toeristen. Belangrijke beschermde gebieden zijn het Addo-Olifant, Bergzebra en Bontebok Nationaal Park, het Kalahari Gemsbok Nationaal Park en de Drakensbergreservaten in Natal.
Op het verlanglijstje van de meeste
toeristen staat een ontmoeting met
de "big five", olifant, zwarte neushoorn,
luipaard, leeuw en buffel.
Van alle bekende plantensoorten is zo'n 10% in zuidelijk Afrika te vinden: ongeveer 24.000 soorten. Bekende planten die oorspronkelijk uit Zuid Afrika komen zijn bijvoorbeeld geranium, vuurpijl, fresia, tuber-roos en gladiool. De bekendste orchidee van Zuid Afrika is de "Trots van de Tafelberg" of in het engels "pride of Table Mountain".
In de fijnbosstreek of het Kaapse Plantenrijk komen soorten voor die alleen hier voorkomen en nergens anders ter wereld. Het gebied behoort tot de zes offici?le florarijken ter wereld en wordt ook wel "Capensis" genoemd.
De rest van Zuid Afrika bestaat uit savannen, steppen, graslanden en woestijnen, maar allemaal hebben ze hun eigen planten. Slechts een half procent van de totale oppervlakte bestaat uit bossen, maar toch komen er in Zuid Afrika nog altijd zo'n 1000 boomsoorten voor. Een belangrijk bosgebied ligt in het uiterste zuiden rondom Knysna, ten westen van Port Elizabeth.
Inrichtingskenmerken:
Infrastructuur
? Spoorwegen (1995)
o totaal: 21.431 km
waarvan 20995 km met een spoorwijdte van 1067 mm (9.087 km ge?lektrificeerd).
waarvan 436 km met een spoorwijdte van 610 mm.
? Wegen (schatting 1998)
o totaal: 534.131 km
o waarvan verhard: 63.027 km
o waarvan snelwegen: 2.032 km
? Havens
o Kaapstad, Durban, Oost-Londen, Mosselbaai, Port Elizabeth, Richardsbaai, Saldanha
? Luchthavens (schatting 1999)
o Totaal: 744
o Waarvan met verharde start- en landingsbanen: 143
o Lengte > 3047 m: 9 (allemaal verhard)
o Lengte 2.438 - 3.047 m: 4 (verhard)
o Lengte 1.524 - 2.437 m: 79 (46 verhard)
o Lengte 914 - 1.523 m: 376 (73 verhard)
o Lengte < 914 m: 276 (11 verhard)
Bevolkingskenmerken:
Demografie:
? Inwoneraantal: 44.819.778 (volkstelling 2001).
? Bevolkingsgroei: 0,5%. De Zuid-Afrikaanse bevolkingsgroei wordt sterk geremd door de ziekte AIDS.
? Geboortecijfer: 24,56 geboorten per 1000 personen
? Sterftecijfer: 14,69 overlijdens per 1000 personen
? Levensverwachting bij geboorte: totaal 51,10 jaar, mannen 50,41 jaar en vrouwen 21,81 jaar
? Vruchtbaarheidscijfer: 2,47 geboren kinderen per vrouw of man of oma
Culturele kenmerken:
? Etnische groepen: zwarten 79%, blanken 10%, kleurlingen 9%, Indi?rs 3% (volkstelling 2001)
? Offici?le talen: Zoeloe 24%, Xhosa 18%, Afrikaans 13%, Noord-Sotho 9%, Tswana 8%, Engels 8%, Sotho 8%, Tsonga 4%, Swazi 3%, Venda 2%, Ndebele 2% (volkstelling 2001)
? Andere talen: Onder meer diverse San dialecten, Portugees en Duits
? Religies: christenen 68% (inclusief de meeste blanken en kleurlingen, ca. 60% van de zwarten en ca. 40% van de Indi?rs), moslims 2%, hindoes 1,5% (60% van de Indi?rs), natuurgodsdiensten 28,5%
Relationele kenmerken
Aankomsten buitenlandse toeristen (in procenten en totaal)
1994 2000 2001 2002 2003
Afrikaanse toeristen 80,8 73,7 74,0 71,4 68,2
Toeristen van overzee 19,2 26,3 26,0 28,6 31,8
Totaal aantal toeristen 3.896.547 6.000.538 5.787.368 6.429583 6.504.890
Herkomst toeristen
In 2003 bezochten ruim 6,5 miljoen buitenlandse toeristen Zuid-Afrika. Dit is een stijging van 1,2 procent ten opzichte van 2002.). Het grootste deel van de internationale bezoekers (68 procent) kwam ook in 2003 uit andere delen van Afrika. Het aandeel niet-Afrikaanse toeristen blijft echter stijgen. In 2003 kwamen de meeste niet-Afrikaanse toeristen uit het Verenigd Koninkrijk (456.468), gevolgd door Duitsland (257.018), de Verenigde Staten (187.477) en Frankrijk (127.760). Nederland staat met 120.933 bezoekers aan Zuid-Afrika op de vijfde plaats. Ook is er een stijging van ongeveer 10% van Nederlandse toeristen naar Zuid-Afrika ten opzichte van 2002.
Verbanden en samenhang tussen kenmerken
- Door de grote verschillen in de neerslag, van oost naar west steeds droger, en de verdeling van die neerslag over het jaar, kent de plantengroei van Zuid Afrika een sterke afwisseling, maar de bodem en hoogteverschillen spelen natuurlijk ook een grote rol.
- Doordat Zuid-Afrika veel dieren en planten hebben, en doordat er veel verschillende bevolkingsgroepen wonen en natuurlijk ook om het mooie weer, komen er steeds meer toeristen naar Zuid-Afrika om dit met eigen ogen te zien en te beleven.
- Doordat Zuid-Afrika veel besturen kende, kun je dat nu nog steeds merken aan de talen die gesproken worden in Zuid-Afrika.
- Door de ziektes die in Zuid-Afrika heersen, bijvoorbeeld aids, is het sterftecijfer erg hoog, vergeleken met Europese landen.
Handige opties
- Werkstukken over:geografisch beeld van zuid-afrika