Werkstuk: Euthanasie
2. Inleiding
In Nederland liggen veel mensen in ziekenhuizen die in de laatste fase van het leven zijn. Deze mensen worden zeer goed verzorgt door verplegers en familie. Toch hebben deze terminale pati?nten vaak nog veel pijn, soms zelfs zoveel dat het voor deze pati?nt ondragelijk wordt. In deze situatie kan men overgaan tot het toepassen van Euthanasie. Rond dit probleem hangen bij veel mensen nog vraagtekens. Zoals: Hoe gaat het proces in z’n werk?, of wat vinden de kerken van deze abrupte levensbe?indigingen? Wat is de rol van de arts? Wat zegt het wetboek over deze kwestie? Op dit soort vragen probeer ik in mijn verslag een helder antwoord te geven vanuit een Christelijk standpunt. In dit verslag probeer ik zoveel mogelijk informatie te verwerken die ik in de lessen heb verzameld. Ook neem ik een kijkje in de andere wereldgodsdiensten.
3. Wat is euthanasie.
Wanneer een pati?nt zeer ondragelijk lijd kan de pati?nt vragen om uit dit lijden verlost te worden. Men noemt dit ook wel zelfdoding, maar beter is de naam Euthanasie. Door euthanasie wordt het leven teruggegeven aan god, volgens de Christelijke aanhangers van euthanasie. Er bestaan vele vormen van euthanasie die elk ook weer aan ander soort lijden met zich meebrengen. Euthanasie wordt onder verdeeld in twee soorten. Passieve euthanasie en Actieve euthanasie. Bij passieve euthanasie zorgt de behandeld arts ervoor dat de pati?nt aan een natuurlijke dood sterft. De arts geeft hem geen medicijnen meer en stopt de behandeling, de pati?nt ondergaat dan een periode van extra pijnlijk lijden, maar daarna is het lijden afgelopen en kan men zonder pijn verder leven in het koningrijk van God. Bij actieve euthanasie dient de arts een euthanaticum ( een stof die er automatisch voor zorgt dat de pati?nt overlijd ) in bij de dan al terminale pati?nt. Hierdoor wordt het sterfproces korter dan bij passieve euthanasie. En gaat de pati?nt met minder lijden dood. De pati?nt kan indien mogelijk zelf beslissen welke vorm van levensbe?indiging hij of zij wil ondergaan ( op welke manier de pati?nt wil sterven ). Actieve euthanasie gebeurt meestal via een infuus met kalmerende opiaten en/of spierverlammers. Een veel gebruikte stof hierbij is het alom bekende Morfine, waarvan een overdosis wordt ingenomen.
De precieze definitie van euthanasie is, volgens de staatscommissie euthanasie: “een opzettelijk levensbe?indigend handelen door een ander dan de betrokkene, op diens verzoek.”. de vertaling van euthanasie is echter:”een goede dood” dit stamt uit de oud Griekse taal. “Eu” is Grieks voor “goed”. En “Thanatos” is Grieks voor “Dood”
Er bestaat een groot misverstand als het om euthanasie gaat. Veel mensen zeggen dat euthanasie te vertalen valt als zelfdoding. Dit is echter niet hetzelfde. Euthanasie is wanneer de pati?nt vraagt om een einde en de arts actief in dit proces deelneemt. Zelfdoding is wanneer de pati?nt zelf een einde maakt aan het leven, al dan niet met middelen die door de arts verschaft zijn.
Soms kan een pati?nt in de terminale fase zelf geen opdracht geven tot euthanasie omdat hij hier geen mogelijkheden voor heeft. Vaak door psychische gebreken, als sterke dementie. Hier wordt in overleg met de behandelend arts en familie beslist over de kwestie. Natuurlijk is het juist in zo’n geval extra zwaar voor de familie. Normaal verlies je een dierbare, maar nu beslis je er zelf over. Voor het verwerkingsproces is dit erg lastig. Hier hebben de betrokken personen extra veel hulp nodig.
4. De euthanasieverklaring, welke rol heeft de arts hierin.
Voordat daadwerkelijk euthanasie toegepast kan worden moeten er nog een aantal dingen gebeuren. Er moet een hele offici?le procedure worden afgelegd die goed wordt gecontroleerd. Om te voorkomen dat er achteraf vervelende situaties ontstaan die in de ergste gevallen kunnen uitlopen op rechtszaken tussen (meestal ) de arts en de overheid omdat het document niet goed was. ( verdere toelichting wordt gegeven in de deelvraag: “Hoe is de Nederlandse wetgeving” ). In deze euthanasieverklaring heeft de pati?nt de mogelijkheid om in een eerder stadium te beslissen over zijn of haar levenseinde.
De euthanasieverklaring heeft twee aparte delen. In het eerste deel geeft de pati?nt aan of hij nog wel verder wil leven als hij in een fase komt waar hij heel erg veel pijn heeft. Dus of hij in die situatie wel euthanasie wil laten plegen.
In het tweede deel geeft de pati?nt aan in welke omstandigheden hij z’n leven aan god wil teruggeven. Bij welke psychische of lichamelijk grens. Wil de persoon bijvoorbeeld bij permanente lichamelijke afwijkingen al een einde aan het leven maken of is dan de grens nog niet bereikt.
Een euthanasieverklaring dient ook nog voor de volgende punten:
1) Als de persoon later niet meer kan zeggen wat hij wil door psychische aandoeningen. Zodat de partner hiervoor kan zorgen.
2) Zodat dit duidelijk zwart op wit staat en hier later geen onduidelijkheid over kan komen.
3) Als bewijs dat het verzoek vrijwillig is gebeurt.
4) Als bewijs dat de persoon een weloverwogen beslissing heeft gemaakt.
Dit alles ook zodat er naderhand geen twijfels kunnen bestaan en er geen procedures tegen verantwoordelijken kunnen komen.
De arts heeft in het hele proces een belangrijk aandeel. Natuurlijk moet de arts niet alleen de euthanasie uitvoeren hij is ook nog de meest verantwoordelijke persoon. Doordat hij zo verantwoordelijk is moet hij ervoor zorgen dat alles goed verloopt. Om hier nog betere controle op te hebben moet er altijd nog een andere arts aanwezig zijn die hem ook helpt voor eventuele ondersteuning. Wanneer hij een persoon in behandeling heeft die psychisch lijd moet hij ook de hulp inroepen van een psychiater.
De arts moet er goed op letten dat de persoon niet be?nvloed is door de omgeving en moet hij het medische dossier goed lezen om er zeker van te zijn dat de persoon weet wat hij wil. Hij moet er ook voor zorgen dat de euthanasie ethisch en wettelijk plaatsvindt. Als de euthanasie er dan toch komt, moet hij zelf de euthanasie uitvoeren en natuurlijk alle gedane zaken melden bij de verschillende instanties.
5. Hoe is de Nederlandse wetgeving.
In Nederland is er veel ophef ontstaan over euthanasie. Is euthanasie nu wel of niet strafbaar? In april vorig jaar nam de regering een wet aan waarin duidelijk werd dat euthanasie, mits op de juiste manier uitgevoerd, niet strafbaar is. Voor april stond er letterlijk in de wet: Hij die een ander op zijn uitdrukkelijk en ernstig verlangen van het leven berooft, wordt gestraft met gevangenisstraf van ten hoogste twaalf jaren of geldboete van de vijfde categorie ( €11500 )
Nu is de wet drastisch veranderd. Als de arts zich aan de wet houd en zorgvuldig te werk gaat zal de arts niet meer vervolgd worden. Doet hij dit niet zal hij een zelfde straf krijgen als voor april vorig jaar. De regering en het wetboek zijn beide dus milder geworden als het om het begrip euthanasie gaat. Euthanasie wordt dus steeds meer in onze samenleving getolereerd. Vroeger kleefde er een soort taboe aan dit onderwerp vast. Dit taboe laat nu steeds meer los. Dit komt mede ook doordat mensen minder in het christendom zijn gaan geloven. ( meer hierover in de deelvraag: Wat is het Christelijk standpunt precies? )
Als een arts toch bij het openbaar ministerie op het matje wordt geroepen is het meest gehoorde tegenargument dat hij gedwongen was en uit overmacht handelde. Dan ben je volgens het wetboek van strafrecht in alle gevallen niet strafbaar. Dit kan makkelijk worden voorkomen als de arts zich netjes een de regels houd, de jurisprudentie. Deze richtlijnen, die overigens nergens in de wet beschreven staan, geven aan aan welke zorgvuldigheidscriteria de arts moet voldoen. Deze zijn al beschreven bij de vorige deelvraag. Deze jurisprudentie is niet verplicht maar wel handig voor de bewijzen.
Er is nog een nieuw onderdeel in de wet opgenomen die er ook voor moet zorgen dat euthanasie goed in de gaten wordt gehouden. De onafhankelijke regionale toetsingscommissie. Deze commissie moet beslissen of de arts volgens de regels heeft gehandeld, of niet. Als de arts goed gehandeld heeft gaat hij vrijuit. Als er twijfel over is wordt er een onderzoek ingesteld. De zaak wordt dan overgedragen aan het Openbaar Ministerie. Deze commissie is, zoals al gezegd, onafhankelijk dit betekent dat hij niet aan de kant van de arts staat en ook niet aan de kant van de regering. De commissie heeft zelf geen eigen mening wat echt goed hoort en nodig is in een Christelijke, eerlijke en rechtvaardige samenleving.
Verder heeft de euthanasie wetgeving de zelfde regels als bij andere wetten, jongeren mogen bijvoorbeeld zelf niet beslissen om een einde aan hun leven te maken, zij moeten schriftelijke toestemming van hun ouders hebben. In de praktijk zij er nog geen vervolgingen geweest, maar alleen enkele processen.
6. Wat is het Christelijk standpunt precies.
In de jaren zeventig en tachtig is niet alleen onder de burgers ophef ontstaan over euthanasie, ook in de offici?le kerkgemeenschap is dit gebeurt. Er kwam een verschil in interpreteren tussen protestanten en katholieken. De protestanten waren veel opener en begonnen na te denken over euthanasie en tolereerde het in enkele gevallen. De katholieken zijn ook gaan nadenken en kwamen toch tot de beslissing dat euthanasie echt niet kan, en ze willen dat je hierover niet moet denken en dat je het eigenlijk maar gewoon moet geloven. Het standpunt van de katholieken is officieel dus zeer negatief.
Toch zijn er mensen die geloven maar door omstandigheden willen dat euthanasie moet kunnen binnen de kerkgemeenschap. Een daarvan is mevrouw Reijendam. Ze werd zelf dicht bij het probleem betrokken doordat haar zoontje zeer ernstig leed en veel pijn had. Haar gevoelens werden zo groot dat ze haar geloof los liet en zelf argumenten voor euthanasie probeerde te verzinnen. Ze ging tegen de kerk en de bijbelgeleerde in, zoeken in de bijbel naar bewijzen, ze vond een aantal bewijzen. Haar worden waren: "Ik geloof niet dat de bijbel euthanasie onder alle omstandigheden verbiedt. Als je kijkt naar de Hebreeuwse tekst van de Tien Geboden dan staat er bij het zesde gebod een bijzonder teken, dat haast nergens anders in de Hebreeuwse tekst voorkomt. Het is een pauzeteken na het woordje 'niet'. Er staat dus: 'Niet …zult ge doodslaan'. Dat pauzeteken geeft de lezer de ruimte om te denken. Overigens verwijst het werkwoord 'doodslaan' dat er staat, vrijwel uitsluitend naar 'moorden'. Het is een zeldzaam woord dat elders voorkomt in het verband met bloedwraak, het is het doden vanuit haat. Je kunt het zesde gebod dus niet simpelweg lezen als een verbod op het doden uit mededogen, zoals dat het geval is bij euthanasie." De bijbel verbied euthanasie dus niet bij elk geval.
Er zijn buiten deze argumenten nog een paar Christelijke tegen argumenten. Een argument dat gebruikt wordt is dat je het leven terug kan geven als je hier verder niets meer van kan maken. In je leven moet je je telkens verantwoorden tegenover God. In de bijbel staat dat moorden een zonde is, aangezien je bij euthanasie niemand vermoord is dat geen zonde je helpt juist iemand in nood.
De kerken hebben ook oorlogen goed gekeurd, daar worden mensen vermoord, dat is nog erger dan euthanasie plegen. Een ander argument heeft te maken met de natuur. In de natuur gebeuren veel vreselijke dingen, mensen gaan dood en er breken ziektes uit. God is niet gelijk aan de natuur, maar de natuur is wel gemaakt door God. Er wordt in de natuur wel vaker een eind aan het leven gemaakt, waarom mag je dan geen eind aan je leven maken via euthanasie?
Ondanks deze overtuigende argumenten blijf de kerk bij zijn standpunt. Zij houden zich bij het belangrijkste punt aan de bijbel vast, het zesde gebod. Dit gebod zegt “ Gij zult niet doden” hieraan verbinden de kerken nog een punt. Het leven is van god en is heilig. Je mag hier niet opzettelijk een eind aan maken. Ook gebruiken ze een voorbeeld van Jezus ( die daar volgens mij voor op aarde is gekomen ). Zij zeggen: “Toen Jezus aan het kruis werd gehangen heeft hij de hele lijdensweg “meegemaakt”. Jezus heeft op geen enkele manier geprobeerd onder dit lijden uit te komen”. Jezus heeft hiermee proberen duidelijk te maken dat je het leven niet mag verkorten. Hij had al eerder kunnen “weglopen” uit het leven. Volgens sommige steng gelovigen mag je helemaal niets doen aan ziektes: “God zal ervoor zorgen”. Dit is in volgens het offici?le standpunt niet zo. Ja mag de pijn bij het lijden bestrijden en een zinloze behandeling tijdig staken.
7. Andere godsdiensten.
Islam: In de Islamitische wereld is men veel geloviger dan hier in Nederland. De hele euthanasie kwestie ligt daar dus heel anders dan hier. Maar ook daar heeft er een discussie plaats gevonden, de conclusie is toch dat het geloof euthanasie afkeurt. Alle Islamieten zijn het erover eens dat pati?nten die kunstmatig in leven worden gehouden en geen kans meer hebben op leven, recht hebben op euthanasie. Vanuit een religieuze invalshoek is het altijd denkbaar dat God alsnog ingrijpt en zorgt dat de pati?nt beter wordt. Het kan dus altijd nog goed komen en dus zal de religieuze Moslim vertrouwen op God en geen euthanasie plegen.
Jodendom: De Joden denken heel nuchter na over euthanasie. Denken over onderwerpen is normaal in deze cultuur. Denken over een gevoelig onderwerp als euthanasie is dus vrij normaal. De joodse geloofsgemeenschap heeft toch ook weer geconcludeerd dat euthanasie niet kan volgens de geloofstradities. Er zitten wel een aantal haken en ogen aan. Volgens God mag het leven niet verkort worden. En moet men alles inzetten om een leven van een ziel te behouden. Het leven is heilig en dient voortgezet te worden. Maar, als de medici het erover eens zijn dat verder handelen geen zin heeft, is het ook vanuit de joodse traditie toegestaan.
Hindoe?sme: Het hindoe?sme is niet altijd tegen, er zijn verschillende meningen. Door het hele kastensysteem en de balans van karma zijn er veel verschillen in de hindoestaanse gemeenschap. De godsdienst geleerden zijn tegen euthanasie. Zij zeggen dat euthanasie de balans van karma verstoord omdat het leven niet helemaal is “uitgeleefd”. Voorstanders vinden dat je het leven in z’n totaal moet bekijken en het rechtvaardig is om euthanasie te plegen. Ingrijpen is volgens hun mogelijk doordat in het leven al meer medische ingrepen zijn geweest.
Boeddhisme: Respect staat in deze gemeenschap voorop, iedereen heeft respect voor mens en dier dus zal een boeddhist iemand die euthanasie wil, niet veroordelen. Het is dus geen schande als je euthanasie wil laten plegen. Iedereen is verantwoordelijk voor z’n eigen leven en z’n eigen daden. Maar ook hier heeft de karmische balans z’n invloeden. In sommige gevallen is het niet verstandig door ziekte je leven te verkorten. Het kan zijn dat deze ziekte nodig is om de balans van karma te herstellen.
Humanistisch gezien is euthanasie wel goed, omdat het de mens uit z’n lijden verlost. Bij de humanisten gaat het om de mens als individu, de mens gaat voorop. Als de persoon euthanasie wil moet hij dat doen. En niet op de godsdienstige wetten letten.
8. Conclusie & Mening.
Euthanasie is in vergelijking een vrij pijnloze levensbe?indiging, die een arts actief en passief kan toepassen. Actief is wanneer de arts de pati?nt helpt en een stof indient die ervoor zorgt dat de pati?nt overlijd. Passieve euthanasie is wanneer een pati?nt erg lijd in z’n leven en de arts de medische behandeling stop zet, zodat de pati?nt komt te overlijden. Om ervoor te zorgen dat de euthanasie goed verloopt moet er een euthanasieverklaring worden af gelegd. In dit document geeft de pati?nt aan of hij euthanasie wil laten plegen en in welke omstandigheden. Ook dient dit document ervoor dat er later geen onduidelijkheid over de zaak kan zijn en er geen procedures tegen de arts kunnen komen. De arts heeft in dit proces een hele verantwoordelijkheid. Hij moet erop toezien dat de euthanasie goed verloopt en alles over de pati?nt weet voordat hij begint.
Euthanasie is in Nederland niet strafbaar, mits juist gehandeld volgens de wetten van de jurisprudentie. Als hij dit niet doet riskeert hij een gevangenis straf. De artsen gebruiken vaak het argument dat zij uit overmacht hebben gehandeld. Dan ben je niet strafbaar.
Het Christelijk standpunt is in deze tijd nog steeds afwijzend tegenover euthanasie, alhoewel er wel een debat gaande is. De kerken houden zich aan hun standpunt dat je niet mag doden, dat het leven heilig is en dat Jezus ook niet weg liep van het kruis in zijn lijdensweg. Voorstanders van euthanasie zegen dat euthanasie niet het zelfde is als doden. De bijbel verbied niet in elk geval euthanasie. Volgens hun mag je het leven aan God teruggeven als er niets meer van te maken valt.
De islam en het jodendom zijn tegen euthanasie. In het hindoe?sme zijn veel mensen voor en in het boeddhisme moeten mensen het zelf weten omdat men daar veel respect heeft voor elkaars keuzes. Het is wel aan te raden geen euthanasie te plegen voor de verstoring van de karmische balans.
Mijn mening. Ik vind dat euthanasie vrij toegankelijk moet zijn voor diegene die er behoefte aan heeft. Als de pijn in de terminale fase zo erg is dat de situatie ondragelijk wordt is het goed als men de beslissing neemt om over te gaan op euthanasie. Maar ik vind dat mensen niet om euthanasie moeten vragen als ze niet in de terminale fase van het leven zijn, hierdoor kan je de arts in een moeilijke situatie brengen. Ik kan wel begrijpen dat sommige mensen door hun geloofsovertuiging tegen euthanasie zijn, dit moet men respecteren, maar ik vind het “Punt uit systeem” wat de kardinale leiders hanteren niet goed. Als je tegen euthanasie bent moet je dit kunnen beargumenteren, en niet weglopen van de feiten. Ik ben dus voor euthanasie en vind dat euthanasie moet kunnen in een land met recht op vrije meningsuiting.
In Nederland liggen veel mensen in ziekenhuizen die in de laatste fase van het leven zijn. Deze mensen worden zeer goed verzorgt door verplegers en familie. Toch hebben deze terminale pati?nten vaak nog veel pijn, soms zelfs zoveel dat het voor deze pati?nt ondragelijk wordt. In deze situatie kan men overgaan tot het toepassen van Euthanasie. Rond dit probleem hangen bij veel mensen nog vraagtekens. Zoals: Hoe gaat het proces in z’n werk?, of wat vinden de kerken van deze abrupte levensbe?indigingen? Wat is de rol van de arts? Wat zegt het wetboek over deze kwestie? Op dit soort vragen probeer ik in mijn verslag een helder antwoord te geven vanuit een Christelijk standpunt. In dit verslag probeer ik zoveel mogelijk informatie te verwerken die ik in de lessen heb verzameld. Ook neem ik een kijkje in de andere wereldgodsdiensten.
3. Wat is euthanasie.
Wanneer een pati?nt zeer ondragelijk lijd kan de pati?nt vragen om uit dit lijden verlost te worden. Men noemt dit ook wel zelfdoding, maar beter is de naam Euthanasie. Door euthanasie wordt het leven teruggegeven aan god, volgens de Christelijke aanhangers van euthanasie. Er bestaan vele vormen van euthanasie die elk ook weer aan ander soort lijden met zich meebrengen. Euthanasie wordt onder verdeeld in twee soorten. Passieve euthanasie en Actieve euthanasie. Bij passieve euthanasie zorgt de behandeld arts ervoor dat de pati?nt aan een natuurlijke dood sterft. De arts geeft hem geen medicijnen meer en stopt de behandeling, de pati?nt ondergaat dan een periode van extra pijnlijk lijden, maar daarna is het lijden afgelopen en kan men zonder pijn verder leven in het koningrijk van God. Bij actieve euthanasie dient de arts een euthanaticum ( een stof die er automatisch voor zorgt dat de pati?nt overlijd ) in bij de dan al terminale pati?nt. Hierdoor wordt het sterfproces korter dan bij passieve euthanasie. En gaat de pati?nt met minder lijden dood. De pati?nt kan indien mogelijk zelf beslissen welke vorm van levensbe?indiging hij of zij wil ondergaan ( op welke manier de pati?nt wil sterven ). Actieve euthanasie gebeurt meestal via een infuus met kalmerende opiaten en/of spierverlammers. Een veel gebruikte stof hierbij is het alom bekende Morfine, waarvan een overdosis wordt ingenomen.
De precieze definitie van euthanasie is, volgens de staatscommissie euthanasie: “een opzettelijk levensbe?indigend handelen door een ander dan de betrokkene, op diens verzoek.”. de vertaling van euthanasie is echter:”een goede dood” dit stamt uit de oud Griekse taal. “Eu” is Grieks voor “goed”. En “Thanatos” is Grieks voor “Dood”
Er bestaat een groot misverstand als het om euthanasie gaat. Veel mensen zeggen dat euthanasie te vertalen valt als zelfdoding. Dit is echter niet hetzelfde. Euthanasie is wanneer de pati?nt vraagt om een einde en de arts actief in dit proces deelneemt. Zelfdoding is wanneer de pati?nt zelf een einde maakt aan het leven, al dan niet met middelen die door de arts verschaft zijn.
Soms kan een pati?nt in de terminale fase zelf geen opdracht geven tot euthanasie omdat hij hier geen mogelijkheden voor heeft. Vaak door psychische gebreken, als sterke dementie. Hier wordt in overleg met de behandelend arts en familie beslist over de kwestie. Natuurlijk is het juist in zo’n geval extra zwaar voor de familie. Normaal verlies je een dierbare, maar nu beslis je er zelf over. Voor het verwerkingsproces is dit erg lastig. Hier hebben de betrokken personen extra veel hulp nodig.
4. De euthanasieverklaring, welke rol heeft de arts hierin.
Voordat daadwerkelijk euthanasie toegepast kan worden moeten er nog een aantal dingen gebeuren. Er moet een hele offici?le procedure worden afgelegd die goed wordt gecontroleerd. Om te voorkomen dat er achteraf vervelende situaties ontstaan die in de ergste gevallen kunnen uitlopen op rechtszaken tussen (meestal ) de arts en de overheid omdat het document niet goed was. ( verdere toelichting wordt gegeven in de deelvraag: “Hoe is de Nederlandse wetgeving” ). In deze euthanasieverklaring heeft de pati?nt de mogelijkheid om in een eerder stadium te beslissen over zijn of haar levenseinde.
De euthanasieverklaring heeft twee aparte delen. In het eerste deel geeft de pati?nt aan of hij nog wel verder wil leven als hij in een fase komt waar hij heel erg veel pijn heeft. Dus of hij in die situatie wel euthanasie wil laten plegen.
In het tweede deel geeft de pati?nt aan in welke omstandigheden hij z’n leven aan god wil teruggeven. Bij welke psychische of lichamelijk grens. Wil de persoon bijvoorbeeld bij permanente lichamelijke afwijkingen al een einde aan het leven maken of is dan de grens nog niet bereikt.
Een euthanasieverklaring dient ook nog voor de volgende punten:
1) Als de persoon later niet meer kan zeggen wat hij wil door psychische aandoeningen. Zodat de partner hiervoor kan zorgen.
2) Zodat dit duidelijk zwart op wit staat en hier later geen onduidelijkheid over kan komen.
3) Als bewijs dat het verzoek vrijwillig is gebeurt.
4) Als bewijs dat de persoon een weloverwogen beslissing heeft gemaakt.
Dit alles ook zodat er naderhand geen twijfels kunnen bestaan en er geen procedures tegen verantwoordelijken kunnen komen.
De arts heeft in het hele proces een belangrijk aandeel. Natuurlijk moet de arts niet alleen de euthanasie uitvoeren hij is ook nog de meest verantwoordelijke persoon. Doordat hij zo verantwoordelijk is moet hij ervoor zorgen dat alles goed verloopt. Om hier nog betere controle op te hebben moet er altijd nog een andere arts aanwezig zijn die hem ook helpt voor eventuele ondersteuning. Wanneer hij een persoon in behandeling heeft die psychisch lijd moet hij ook de hulp inroepen van een psychiater.
De arts moet er goed op letten dat de persoon niet be?nvloed is door de omgeving en moet hij het medische dossier goed lezen om er zeker van te zijn dat de persoon weet wat hij wil. Hij moet er ook voor zorgen dat de euthanasie ethisch en wettelijk plaatsvindt. Als de euthanasie er dan toch komt, moet hij zelf de euthanasie uitvoeren en natuurlijk alle gedane zaken melden bij de verschillende instanties.
5. Hoe is de Nederlandse wetgeving.
In Nederland is er veel ophef ontstaan over euthanasie. Is euthanasie nu wel of niet strafbaar? In april vorig jaar nam de regering een wet aan waarin duidelijk werd dat euthanasie, mits op de juiste manier uitgevoerd, niet strafbaar is. Voor april stond er letterlijk in de wet: Hij die een ander op zijn uitdrukkelijk en ernstig verlangen van het leven berooft, wordt gestraft met gevangenisstraf van ten hoogste twaalf jaren of geldboete van de vijfde categorie ( €11500 )
Nu is de wet drastisch veranderd. Als de arts zich aan de wet houd en zorgvuldig te werk gaat zal de arts niet meer vervolgd worden. Doet hij dit niet zal hij een zelfde straf krijgen als voor april vorig jaar. De regering en het wetboek zijn beide dus milder geworden als het om het begrip euthanasie gaat. Euthanasie wordt dus steeds meer in onze samenleving getolereerd. Vroeger kleefde er een soort taboe aan dit onderwerp vast. Dit taboe laat nu steeds meer los. Dit komt mede ook doordat mensen minder in het christendom zijn gaan geloven. ( meer hierover in de deelvraag: Wat is het Christelijk standpunt precies? )
Als een arts toch bij het openbaar ministerie op het matje wordt geroepen is het meest gehoorde tegenargument dat hij gedwongen was en uit overmacht handelde. Dan ben je volgens het wetboek van strafrecht in alle gevallen niet strafbaar. Dit kan makkelijk worden voorkomen als de arts zich netjes een de regels houd, de jurisprudentie. Deze richtlijnen, die overigens nergens in de wet beschreven staan, geven aan aan welke zorgvuldigheidscriteria de arts moet voldoen. Deze zijn al beschreven bij de vorige deelvraag. Deze jurisprudentie is niet verplicht maar wel handig voor de bewijzen.
Er is nog een nieuw onderdeel in de wet opgenomen die er ook voor moet zorgen dat euthanasie goed in de gaten wordt gehouden. De onafhankelijke regionale toetsingscommissie. Deze commissie moet beslissen of de arts volgens de regels heeft gehandeld, of niet. Als de arts goed gehandeld heeft gaat hij vrijuit. Als er twijfel over is wordt er een onderzoek ingesteld. De zaak wordt dan overgedragen aan het Openbaar Ministerie. Deze commissie is, zoals al gezegd, onafhankelijk dit betekent dat hij niet aan de kant van de arts staat en ook niet aan de kant van de regering. De commissie heeft zelf geen eigen mening wat echt goed hoort en nodig is in een Christelijke, eerlijke en rechtvaardige samenleving.
Verder heeft de euthanasie wetgeving de zelfde regels als bij andere wetten, jongeren mogen bijvoorbeeld zelf niet beslissen om een einde aan hun leven te maken, zij moeten schriftelijke toestemming van hun ouders hebben. In de praktijk zij er nog geen vervolgingen geweest, maar alleen enkele processen.
6. Wat is het Christelijk standpunt precies.
In de jaren zeventig en tachtig is niet alleen onder de burgers ophef ontstaan over euthanasie, ook in de offici?le kerkgemeenschap is dit gebeurt. Er kwam een verschil in interpreteren tussen protestanten en katholieken. De protestanten waren veel opener en begonnen na te denken over euthanasie en tolereerde het in enkele gevallen. De katholieken zijn ook gaan nadenken en kwamen toch tot de beslissing dat euthanasie echt niet kan, en ze willen dat je hierover niet moet denken en dat je het eigenlijk maar gewoon moet geloven. Het standpunt van de katholieken is officieel dus zeer negatief.
Toch zijn er mensen die geloven maar door omstandigheden willen dat euthanasie moet kunnen binnen de kerkgemeenschap. Een daarvan is mevrouw Reijendam. Ze werd zelf dicht bij het probleem betrokken doordat haar zoontje zeer ernstig leed en veel pijn had. Haar gevoelens werden zo groot dat ze haar geloof los liet en zelf argumenten voor euthanasie probeerde te verzinnen. Ze ging tegen de kerk en de bijbelgeleerde in, zoeken in de bijbel naar bewijzen, ze vond een aantal bewijzen. Haar worden waren: "Ik geloof niet dat de bijbel euthanasie onder alle omstandigheden verbiedt. Als je kijkt naar de Hebreeuwse tekst van de Tien Geboden dan staat er bij het zesde gebod een bijzonder teken, dat haast nergens anders in de Hebreeuwse tekst voorkomt. Het is een pauzeteken na het woordje 'niet'. Er staat dus: 'Niet …zult ge doodslaan'. Dat pauzeteken geeft de lezer de ruimte om te denken. Overigens verwijst het werkwoord 'doodslaan' dat er staat, vrijwel uitsluitend naar 'moorden'. Het is een zeldzaam woord dat elders voorkomt in het verband met bloedwraak, het is het doden vanuit haat. Je kunt het zesde gebod dus niet simpelweg lezen als een verbod op het doden uit mededogen, zoals dat het geval is bij euthanasie." De bijbel verbied euthanasie dus niet bij elk geval.
Er zijn buiten deze argumenten nog een paar Christelijke tegen argumenten. Een argument dat gebruikt wordt is dat je het leven terug kan geven als je hier verder niets meer van kan maken. In je leven moet je je telkens verantwoorden tegenover God. In de bijbel staat dat moorden een zonde is, aangezien je bij euthanasie niemand vermoord is dat geen zonde je helpt juist iemand in nood.
De kerken hebben ook oorlogen goed gekeurd, daar worden mensen vermoord, dat is nog erger dan euthanasie plegen. Een ander argument heeft te maken met de natuur. In de natuur gebeuren veel vreselijke dingen, mensen gaan dood en er breken ziektes uit. God is niet gelijk aan de natuur, maar de natuur is wel gemaakt door God. Er wordt in de natuur wel vaker een eind aan het leven gemaakt, waarom mag je dan geen eind aan je leven maken via euthanasie?
Ondanks deze overtuigende argumenten blijf de kerk bij zijn standpunt. Zij houden zich bij het belangrijkste punt aan de bijbel vast, het zesde gebod. Dit gebod zegt “ Gij zult niet doden” hieraan verbinden de kerken nog een punt. Het leven is van god en is heilig. Je mag hier niet opzettelijk een eind aan maken. Ook gebruiken ze een voorbeeld van Jezus ( die daar volgens mij voor op aarde is gekomen ). Zij zeggen: “Toen Jezus aan het kruis werd gehangen heeft hij de hele lijdensweg “meegemaakt”. Jezus heeft op geen enkele manier geprobeerd onder dit lijden uit te komen”. Jezus heeft hiermee proberen duidelijk te maken dat je het leven niet mag verkorten. Hij had al eerder kunnen “weglopen” uit het leven. Volgens sommige steng gelovigen mag je helemaal niets doen aan ziektes: “God zal ervoor zorgen”. Dit is in volgens het offici?le standpunt niet zo. Ja mag de pijn bij het lijden bestrijden en een zinloze behandeling tijdig staken.
7. Andere godsdiensten.
Islam: In de Islamitische wereld is men veel geloviger dan hier in Nederland. De hele euthanasie kwestie ligt daar dus heel anders dan hier. Maar ook daar heeft er een discussie plaats gevonden, de conclusie is toch dat het geloof euthanasie afkeurt. Alle Islamieten zijn het erover eens dat pati?nten die kunstmatig in leven worden gehouden en geen kans meer hebben op leven, recht hebben op euthanasie. Vanuit een religieuze invalshoek is het altijd denkbaar dat God alsnog ingrijpt en zorgt dat de pati?nt beter wordt. Het kan dus altijd nog goed komen en dus zal de religieuze Moslim vertrouwen op God en geen euthanasie plegen.
Jodendom: De Joden denken heel nuchter na over euthanasie. Denken over onderwerpen is normaal in deze cultuur. Denken over een gevoelig onderwerp als euthanasie is dus vrij normaal. De joodse geloofsgemeenschap heeft toch ook weer geconcludeerd dat euthanasie niet kan volgens de geloofstradities. Er zitten wel een aantal haken en ogen aan. Volgens God mag het leven niet verkort worden. En moet men alles inzetten om een leven van een ziel te behouden. Het leven is heilig en dient voortgezet te worden. Maar, als de medici het erover eens zijn dat verder handelen geen zin heeft, is het ook vanuit de joodse traditie toegestaan.
Hindoe?sme: Het hindoe?sme is niet altijd tegen, er zijn verschillende meningen. Door het hele kastensysteem en de balans van karma zijn er veel verschillen in de hindoestaanse gemeenschap. De godsdienst geleerden zijn tegen euthanasie. Zij zeggen dat euthanasie de balans van karma verstoord omdat het leven niet helemaal is “uitgeleefd”. Voorstanders vinden dat je het leven in z’n totaal moet bekijken en het rechtvaardig is om euthanasie te plegen. Ingrijpen is volgens hun mogelijk doordat in het leven al meer medische ingrepen zijn geweest.
Boeddhisme: Respect staat in deze gemeenschap voorop, iedereen heeft respect voor mens en dier dus zal een boeddhist iemand die euthanasie wil, niet veroordelen. Het is dus geen schande als je euthanasie wil laten plegen. Iedereen is verantwoordelijk voor z’n eigen leven en z’n eigen daden. Maar ook hier heeft de karmische balans z’n invloeden. In sommige gevallen is het niet verstandig door ziekte je leven te verkorten. Het kan zijn dat deze ziekte nodig is om de balans van karma te herstellen.
Humanistisch gezien is euthanasie wel goed, omdat het de mens uit z’n lijden verlost. Bij de humanisten gaat het om de mens als individu, de mens gaat voorop. Als de persoon euthanasie wil moet hij dat doen. En niet op de godsdienstige wetten letten.
8. Conclusie & Mening.
Euthanasie is in vergelijking een vrij pijnloze levensbe?indiging, die een arts actief en passief kan toepassen. Actief is wanneer de arts de pati?nt helpt en een stof indient die ervoor zorgt dat de pati?nt overlijd. Passieve euthanasie is wanneer een pati?nt erg lijd in z’n leven en de arts de medische behandeling stop zet, zodat de pati?nt komt te overlijden. Om ervoor te zorgen dat de euthanasie goed verloopt moet er een euthanasieverklaring worden af gelegd. In dit document geeft de pati?nt aan of hij euthanasie wil laten plegen en in welke omstandigheden. Ook dient dit document ervoor dat er later geen onduidelijkheid over de zaak kan zijn en er geen procedures tegen de arts kunnen komen. De arts heeft in dit proces een hele verantwoordelijkheid. Hij moet erop toezien dat de euthanasie goed verloopt en alles over de pati?nt weet voordat hij begint.
Euthanasie is in Nederland niet strafbaar, mits juist gehandeld volgens de wetten van de jurisprudentie. Als hij dit niet doet riskeert hij een gevangenis straf. De artsen gebruiken vaak het argument dat zij uit overmacht hebben gehandeld. Dan ben je niet strafbaar.
Het Christelijk standpunt is in deze tijd nog steeds afwijzend tegenover euthanasie, alhoewel er wel een debat gaande is. De kerken houden zich aan hun standpunt dat je niet mag doden, dat het leven heilig is en dat Jezus ook niet weg liep van het kruis in zijn lijdensweg. Voorstanders van euthanasie zegen dat euthanasie niet het zelfde is als doden. De bijbel verbied niet in elk geval euthanasie. Volgens hun mag je het leven aan God teruggeven als er niets meer van te maken valt.
De islam en het jodendom zijn tegen euthanasie. In het hindoe?sme zijn veel mensen voor en in het boeddhisme moeten mensen het zelf weten omdat men daar veel respect heeft voor elkaars keuzes. Het is wel aan te raden geen euthanasie te plegen voor de verstoring van de karmische balans.
Mijn mening. Ik vind dat euthanasie vrij toegankelijk moet zijn voor diegene die er behoefte aan heeft. Als de pijn in de terminale fase zo erg is dat de situatie ondragelijk wordt is het goed als men de beslissing neemt om over te gaan op euthanasie. Maar ik vind dat mensen niet om euthanasie moeten vragen als ze niet in de terminale fase van het leven zijn, hierdoor kan je de arts in een moeilijke situatie brengen. Ik kan wel begrijpen dat sommige mensen door hun geloofsovertuiging tegen euthanasie zijn, dit moet men respecteren, maar ik vind het “Punt uit systeem” wat de kardinale leiders hanteren niet goed. Als je tegen euthanasie bent moet je dit kunnen beargumenteren, en niet weglopen van de feiten. Ik ben dus voor euthanasie en vind dat euthanasie moet kunnen in een land met recht op vrije meningsuiting.