Werkstuk: Egyptische
Inhoud
1. Inleiding
2. Het Egyptische land
- De Nijl
- Het rode land
- Twee landen
3. De drie rijken
- Het oude rijk
- Het middenrijk
- Het nieuwe rijk
4. Farao?s en koninginnen
- Beroemde farao?s
5. Goden en Godinnen
- Tempels
6. De herontdekkingen van het oude Egypte
- De steen van Rosette
- De verkenning van Egypte
- De kunst
- De fotograaf van de farao?s
7. De piramiden
- Woestijnreuzen
8. Mummies en het hiernamaals
- Godsdienstige rituelen
- Het inpakken van de mummie
9. Het dagelijks leven in het oude Egypte
- Het leven van kinderen
- Villa?s en huizen
- Amusement en mode
10. Tot Slot
11. Bibliografie
1. Inleiding
Het Oude Egypte, begint zo?n 5000 jaar geleden langs de oevers van de Nijl in Noord-Afrika. Ik had al eerder over dit onderwerp gehoord, mijn opa is er ook geweest en ik had er al interesse voor.Waar de Nijl buiten zijn oevers gaat is het land vruchtbaar. De rest van het land is een kale woestijn. Men dacht dat er boze geesten woonden.
De geschiedenis van het Oude Egypte gaat over wel 30 eeuwen en al die tijd werd het land door koningen geregeerd, die farao?s werden genoemd. Omdat de mensen geloofden dat de farao een god was, deden ze hun best hem tevreden te houden. Ze bouwden grote gebouwen voor de farao, zodat hij nooit meer vergeten zou worden.
De Oude Egyptenaren geloofden in een leven na de dood (het hiernamaals). Ze geloofden, als je de naam van een dode uitsprak, dat die persoon eeuwig leven gaf. Een andere manier om iemand onsterfelijk te maken, was het lichaam van de dode bewaren door hem met linnen in te zwachtelen. Dit wordt mummificeren genoemd. Stel je nu jezelf eens voor zo?n 3000 jaar geleden?
2. Het Egyptische land
De Nijl
De Nijl betekent alles voor Egypte. Het is een reusachtige rivier die van Soedan tot Cairo gaat, dat is ongeveer zo?n 1200 km. Als je het anders bekijkt is het van Antwerpen tot het zuiden van Frankrijk. In het oude Egypte begon de Nijl in juli te stijgen. Het land werd na enkele maanden overstroomt. Nadat het water zich had terug getrokken, zaaiden de boeren hun gewassen in een verse laag Nijlmodder. Oogsten deden ze in de laatste maanden van het jaar. De oude Egyptenaren dachten dat de overstroming werd veroorzaakt door de riviergod Hapi. Maar eigenlijk was de oorzaak een hevige regen in de witte Nijl die zich bevindt in het huidige Etiopië. De Egyptenaren noemden hun land Kemet: het Zwarte land.
Het Rode land
De woestijnen werden Deshert genoemd: het Rode land. De woestijnen waren voor de Egyptenaren de bron voor hun bouwmaterialen, beelden en obelisken (een obelisk is een zuil met een piramidevormige top) De beelden werden uit graniet gehouwen, voor de grote poorten, zalen en zuilen van tempels werd zandsteen gebruikt en voor de piramides kalksteen. Uit de Oostelijke woestijn tussen de Nijl en de kust van de Rode zee haalden de Egyptenaren grote hoeveelheden koper, goud en halfedelstenen.
Twee landen
De Nijl snijdt een smalle lijn tussen Egypte. Het Nijldal in het zuiden wordt Boven-Egypte genoemd. Het noorden, een vruchtbaar moerasachtige gebied, staat bekend als Beneden-Egypte.
3. De drie rijken
Het oude rijk
Ca. 2600 ? 2100 v.C.
Egypte was in de geschiedenis van de mens de tweede grootste beschaving na die van het buurland Mesopotamië. Het land lag er veilig tussen de zee en de woestijnen. Koning Narmer was de eerste farao die Boven- en Beneden-Egypte samenbracht tot één koninkrijk rond 3100 v.C. Memphis werd de eerste hoofdstad en er begon een periode van grote rust, rijkdom en vrede. Egyptenaren noemden deze periode het oude rijk soms word het ook het piramidetijdperk genoemd. De beroemde piramide van Gizeh werd rond 2500 v.C. gebouwd.
Het middenrijk
Ca. 2040 ? 1650 v.C
Mentoehotep was de eerste farao van het middenrijk en bracht Egypte weer samen na de tijd van het oude rijk. Maar toen volgde er een grote onrustige periode. De andere farao?s van Egypte zonden handels en militaire expedities uit en veroverden Nubië. Er kwam oorlog tussen Egypte en de Hyksos (de Hyksos waren, een volk uit Azië van in die tijd). De Hyksos waren de oorlog begonnen. Zij veroverden Egypte en er kwam weer grote onrust.
Het nieuwe rijk
Ca. 1551 ? 1070 v.C.
In deze periode werd Thebe de hoofdstad. Sommige farao?s dachten alleen maar aan vechten, veroverden Syrië en alle andere buurlanden. De machtigste van alle farao?s was Ramses II die de grote tempel van Aboe-Simbel bouwde (Aboe-Simbel is een stad waarin twee grote tempels staan met daarop twee grote farao?s). Aan heel deze rijke periode kwam een einde door invallen van vreemde volken zoals de Perzen, de Grieken en de Romeinen die tot de 7de eeuw na Christus over Egypte heersten.
4. Farao?s en koninginnen
Farao - de naam voor koning van Egypte - betekent eigenlijk koninklijk huis. De Egyptenaren geloofden dat hun koning (farao) de zoon was van de zonnegod Re. Een farao was de heerser over
Boven- en Beneden-Egypte, hij was ook hogepriester van alle tempels, hoofd van de regering, rechtspraak en opperbevelhebber van het leger. Hij droeg verschillende kronen, een kromstaf, een scepter en een vlegel. Al die dingen hadden te maken met zijn macht. Op zijn voorhoofd had hij een cobrateken om hem te beschermen tegen het kwaad. Zijn naam moest altijd geschreven worden in een ovaal. Zijn gezicht werd vaak afgebeeld op een sfinx. Het leeuwenlichaam stelde zijn bovenmenselijke kracht voor. De oudste sfinx is meer dan 80m lang en 22m hoog. Hij moest goed zijn in jagen en in sport. Als hij dertig jaar aan de macht was moest hij hardlopen over een speciaal parcours om te bewijzen dat hij nog gezond genoeg was om te regeren!
Beroemde farao?s
De farao die het langst geregeerd heeft was Pepi II, 94 jaar! Ramses II (1279-1213 v.C.) was één van de sterkste en hardste farao?s. Hij voerde zijn legers zelf aan in de strijd. De meest ongewone farao was Achnaton (1352-1336 v.C.). Hij verbrak een traditie waarbij veel goden vereerd werden en besloot alleen maar Aton te eren. Na zijn dood werd hij daarom gehaat en de stad die hij gesticht had werd vernietigd. Een farao kon veel vrouwen hebben maar slechts één hoofdvrouw, die meestal de oudste dochter was van de vorige koning en koningin. Hatsjepsoet (1479-1457 v.C.) was één van de weinige vrouwen die over Egypte heersten. Ze droeg een valse baard en een faraokroon en werd begraven in het dal der koningen (de farao?s kozen voor hun graven een plek bij Thebe: het dal der koningen).
Eén van de allerberoemdste farao?s is Toetankhamon (18e dynastie) waarvan het graf gevonden werd door twee bekende Engelse archeologen Howard Carter en Lord Carnarvon. Zij ontdekten in 1922 bij toeval het ongeschonden graf. Omdat er in de vroegste tijden, direct na de dood van de farao veel steengruis overheen was gevallen, na een aardverschuiving, konden de dieven er niet bij en vonden de Engelsen de volledige grafkamer met alle schatten.
5. Goden en Godinnen
Veel mensen geloofden dat de wereld was geschapen door de god Re. Hij kwam tevoorschijn uit een lotusbloem die oprees uit de oerwateren. Hij schiep de wereld door Sjoe, de god van de lucht, opdracht te geven Noet, de hemelgodin, te scheiden van de aardgod Geb. Het verhaal gaat dat hun zoon Osiris werd vermoord door zijn jaloerse broer Seth maar zijn vrouw Isis bracht hem weer tot leven. De god Horus, zoon van Isis en Osiris, vocht met de slechte god Seth en versloeg hem.Sommige goden werden in verband gebracht met bepaalde beroepen zoals Thot, god van de schrijvers en Ptak god van de ambachtslieden. Er waren ook heilige dieren die bij een god hoorden zoals de kattegodin Bastet. Eén van de belangrijkste heilige dieren was Apis een stier die vereerd werd alsof hij een farao was.
Tempels
Elke tempel hoorde bij een god of godin. Er stond altijd een beeld waarin de god zou leven. Alleen koningen en priesters mochten dat deel van de tempel betreden (het heilige stuk noemt men dat). De priesters moesten er voor zorgen dat de dagelijkse behoeften van de god er was. Drie keer per dag offerden ze mooi linnen, voedsel, water en wierook.
6. De herontdekkingen van het oude Egypte
De oude Egyptische taal en cultuur was meer dan duizend jaar vergeten. De Grieken en Romeinen veroverden Egypte tussen 332 en 30 v.C. De Egyptenaren werden Christelijk en Grieks werd de schrijftaal
De steen van Rosette
In 1798 vonden soldaten van Napoleon in Rosette bij Alexandrië een gebroken steen met daarop drie soorten geschrift. Het onderste stuk was in het Grieks geschreven en werd snel vertaald. In de twee andere schriftsoorten moest hetzelfde staan. Eerst begonnen geleerden met het ontcijferen van de bovenste tekst in hiërogliefen en daarna met de middelste tekst in het demotisch (het dagelijkse schrift in Egypte). Toen Napoleon verslagen was, werd de steen naar Londen gebracht. Een Franse geleerde (Jean-François Champollion) slaagde erin om de hiërogliefen te ontcijferen. Vanaf 1822 konden de teksten van de Oude Egyptenaren dan eindelijk weer gelezen worden.
De verkenning van Egypte
In het begin van de 19de eeuw, werd Egypte helemaal veranderd. De avonturier Giovanni Belzoni verzamelde in heel Egypte beelden. Anderen wilden de monumenten beschermen en voerden acties uit.
Eén van de grootste archeologen in die tijd was Sir Flinders Petrie. Zijn opgravingen gaven veel gegevens over hoe het Oude Egypte van een klein naar een mooi groot koninkrijk evolueerde.
De kunst
Van de oude beeldhouwkunst zijn nog veel portretten bewaard. Sommige zijn heel klein, andere meer dan 20m groot. De Egyptenaren schilderden ook heel graag. De meeste beschilderingen zie je in graven en in tempels. Als ze mensen schilderden deden ze dat van de zijkant. Ook in glas en meubelmaken waren de Egyptenaren heel goed.
De fotograaf van de farao?s
De Engelse fotograaf Harry Burton (1879-1940) was in zijn tijd een zeer beroemde man. Toen Carter en Carnavon in 1922 het graf van Toetankhamon ontdekten, haalden zij er deze fotograaf bij en hij maakte een hele reeks beroemde foto?s. Waarvan ik een paar van de mooiste toevoeg.
1. Touw voor de twee deuren die toegang geven tot de grafkamer van Toetankhamon. Met een van was gemaakte zegel die ongebroken is.
2. Grafkamer van Toetankhamon: toen ze de deuren open deden zagen zij stomverbaasd deze ruimte.
3. Je ziet op deze foto de grafkamer, de sarcofaag en de schatten.
7. De Piramiden
De eerste piramide wordt vanwege zijn vorm een trappenpiramide genoemd. Maar de grote piramide van Gizeh staat bekend als de eerste echte piramide omdat hij precies gelijke zijden heeft.
Woestijnreuzen
De grote piramide is 146 meter hoog en bestaat uit 2.300.000 steenblokken. Die stenen werden gedragen door grote sterke mannen die met heel eenvoudige gereedschappen werkten. De arbeiders waren geen slaven. Sommige waren boeren, die mee hielpen als hun land onder water stond. Anderen waren in dienst. Het grootste deel van de piramide bestaat uit kalksteen, een steensoort uit de omgeving, maar de kamers en gangen zijn van graniet. Dat graniet kwam uit Aswan, 800 km verder en werd op vlotten over de Nijl vervoerd. De Egyptenaren sleepten de stenen op boomstammen van de rivier naar de bouwplaats. De piramide werd stap voor stap gebouwd met hellingen en katrollen. Toen het binnenwerk klaar was, werd de buitenkant aangebracht. Ongeveer 100.000 mannen hebben meer dan twintig jaar aan de bouw van de grote piramide gewerkt. De Egyptenaren dachten dat de vorm van de piramide een helling was, waarlangs de ziel van de farao opsteeg naar de zonnegod Re.
8. De mummies en het hiernamaals
De Oude Egyptenaren geloofden dat hun ziel alleen het eeuwig leven had, als hun lichaam heel bleef. Daarom mummificeerden ze het lichaam van de doden en maakten er mummies van. Ze begroeven hun doden in heet zand, zodat de lichamen uitdroogden en niet vergingen. Arme mensen begroeven hun doden in een eenvoudige kuil. Maar rijke Egyptenaren lieten hun lichaam bewaren met gebruik van natuurlijk zout (natron). Al dat inpakken duurde soms wel 70 dagen. Eerst werden de ingewanden verwijderd, omdat die snel vergingen. Ze werden apart verpakt en in vier speciale kruiken gedaan, die ze canopen noemden. Alleen het hart lieten ze in het lichaam, want in het hiernamaals (het leven na het leven) werd dit door Osiris beoordeeld en tijdens een speciaal ritueel gewogen. Het uitgedroogde lichaam werd in lagen linnen gewikkeld. Op het gezicht legden de Egyptenaren een prachtig masker, zodat de ziel van de de dode het zou herkennen. Tenslotte werd het in linnen gewikkelde lichaam in een mummiekist gelegd, die bedekt was met fraaie schilderingen en spreuken in hiërogliefen, om de ziel van de dode te helpen bij haar reis naar het hiernamaals.
Godsdienstige rituelen
Voordat de mummie in zijn tombe werd geplaatst, hielden de priesters de ceremonie. Eén van de priesters stelde Anabis voor, de god van de balseming. De geliefde bezittingen van de dode werden in de tombe geplaatst samen met kleine mummie-achtige beeldjes (die Sjalti?s noemen) om de doden in het hiernamaals te bedienen. Er werd een papyrusrol in het graf gelegd (die het dodenboek heette) waarop de reis van de ziel naar het hiernamaals werd beschreven.
Het inpakken van de mummie
De gebalsemde mummie werd gevuld met kruiden om hem de juiste vorm te geven en om dan daarna in een heleboel lagen linnen te wikkelen. Die linnen lakens werden met hars bestreken om ze aan elkaar te lijmen. Tussen alle lagen werden amuletten gelegd. De armen werden tegen het lichaam gebonden en de benen zaten aan elkaar vast. Elke vinger en elke teen werd apart ingewikkeld. Al deze dingen duurden vele dagen en er werden honderden kilometers linnen gebruikt.
9. Het dagelijks leven in het Oude Egypte
Het leven van kinderen
In het Oude Egypte waren veel bevallingen gevaarlijk. Veel moeders en kinderen overleefden het niet. Daarom waren er een groot aantal goden en godinnen die moeders en kinderen moesten beschermen. De beroemdste moeder was de godin Isis , moeder van Horus. Ze werd als een moeder beschouwd, die magische krachten bezat om voor alle kinderen te zorgen en hen bij ziekte te genezen. De dikke dwerggod Bes met kromme benen en een leeuwenkop, bewaakte de kinderen tegen kwade geesten.
De meeste kinderen gingen niet naar school. Jongens leerden een vak van hun vader en meisjes hielpen hun moeder in huis. Alleen kinderen uit rijke families gingen naar school. De jongens kregen daar les in lezen, schrijven, rekenen, godsdienst en talen om hen voor te bereiden op een baan als priester, ambtenaar, schrijver of arts. Meisjes hadden vaak privé-les. Ze moesten al vanaf hun vijfde jaar leren om honderd hiërogliefen te schrijven. Maar net als nu, speelden de kinderen in het Oude Egypte allerlei balspelen en ze gingen ook bokspringen en touwtrekken. Meisjes speelden met lappenpoppen of babypoppen in wiegjes. Er is veel speelgoed bewaard gebleven: tollen, rammelaars, kleine uitgesneden houten dieren met beweegbaar mondje en veel gezelschapsspelen, zoals Senet. Dit was ook het lievelingsspel van Toetanchamon.
Villa?s en Huizen
Er bestaan nog veel oude Egyptische tempels en graven maar er zijn weinig huizen bewaard gebleven. Het ging ook zo, altijd als er een huis instortte, werd er op die zelfde plaats een nieuw gebouwd. Je kunt dus ook geen oude dorpen opgraven want er staan moderne dorpen bovenop. Maar twee archeologen hebben toch twee dorpen gevonden die al in de oudheid verlaten waren: de stad El Amarna en een dorp voor de werklieden die de graven in het dal der koningen hebben gebouwd. Ook oude schilderingen laten zien hoe Egyptische huizen er uit zagen. Een gewoon huis werd gebouwd van leemstenen met stro of met riet. Ieder huis had drie kamers. De lemen vloeren en gepleisterde muren waren vaak beschilderd. Keuken hadden van leem gemaakte ovens en er stonden grote kannen (vaten) waarin wijn, olie en graan werden bewaard. De meubelen waren bedden, tafeltjes, krukjes en houten kisten. Villa?s hadden twee verdiepingen en een kelder. De mooiste villa?s hadden vloertegels, wandkleden en een zaal met zuilen. Soms was er zelfs een badkamer met een wc. Een villa stond vaak in een tuin met een muur er rond en een zwem- of visvijver. In de hoek van de tuin waren er keukens, opslagruimten, kamers voor bedienden en stallen.
Amusement en mode
Rijke Egyptenaren genoten van het leven. Ze geloofde dat ze naar het hiernamaals konden gaan als ze de geliefde bezigheden en bezittingen op de muren van hun graf lieten schilderen. De edelen en rijken hielden altijd enorme feestmaaltijden, grootse partijen met veel muziek en veel dans. Muzikanten speelden op harpen, fluiten en andere snaar- en blaasinstrumenten. De dansers maakten muziek met bekkens, klokjes en ratels. De gasten werden ook geamuseerd door jongleurs, acrobaten en goochelaars. Zowel volwassenen als kinderen vulden hun vrije tijd graag met bordspelen. Senet was een favoriet spel, net als Slang en Hond en Jakhals. De Egyptenaren hielden ook van het buitenleven. Ze joegen met boemerangs en stokken op wilde vogels, die ze lokten door tamme vogels aan hun poten vast te binden en in de lucht te houden. Ze richtten katten af om de dode vogels te pakken en mee te nemen.
De mensen droegen fijne, linnen kleding, die meestal wit was en zorgvuldig geplooid. Mannen en vrouwen droegen sieraden, niet alleen om zich mooi te maken, maar als symbool of om kwade geesten weg te houden. Van halfedelstenen werden armbanden, amuletten, ringen, oorbellen en halskettingen gemaakt. Sommige kralen werden ook gemaakt van glas of steen. Egyptische vrouwen gebruikten allerlei schmink zoals ogenzwart, enz. Ze droegen ingewikkelde gevlochten pruiken, waarop ze wierookkegeltjes zetten die langzaan verdampten en een lekkere geur afgaven!
10. Tot slot
Dit was een heel interessevol en boeiend werkstuk voor mij hopelijk voor jullie ook. Ik heb hieruit heel veel geleerd, ook hoe anderen omgaan met de dood en hoe zij er toen over dachten.Ik wist niet dat ze duizenden jaren geleden er over dachten om naar één god over te gaan. Zij wisten ook toen over het bouwen zeker veel meer dan wij. Hun cultuur is prachtig en nu nog kan je ervan genieten. Nu pas besef ik hoe belangrijk zij zijn geweest voor onze beschaving.
11. Bibliografie
Sue Clarke ? Op zoek naar Toetanckhamon ? Rotterdam, 1993
Giovani Caselli ? De ontdekking van het graf van een jonge koning
James P; Allen ? L?Art Egyptien au temps des Pyramides ? Paris, 1999
Guide bleue ? Egypte ? Paris, 1971
Het doorkijkboek van grote bouwwerken van de Oude Wereld
James Putnom - Schatkist het Oude Egypte : ontdek 3000 jaar mysterie ? Amsterdam/Antwerpen, 1994
Rob De Laet ? Martijn de Vries ? Egypte ? Kosmos Reisgids
Fiona MacDonald ? De wereld in de tijd van Toetanchamon
Thijs Wenniger ? Zo was het in het Oude Egypte ? Alphen a/d Rijn, 1988
Alberto Siliotti ? De Piramiden van Egypte ? Utrecht, 2001
Inhoud
1. Inleiding
2. Het Egyptische land
- De Nijl
- Het rode land
- Twee landen
3. De drie rijken
- Het oude rijk
- Het middenrijk
- Het nieuwe rijk
4. Farao?s en koninginnen
- Beroemde farao?s
5. Goden en Godinnen
- Tempels
6. De herontdekkingen van het oude Egypte
- De steen van Rosette
- De verkenning van Egypte
- De kunst
- De fotograaf van de farao?s
7. De piramiden
- Woestijnreuzen
8. Mummies en het hiernamaals
- Godsdienstige rituelen
- Het inpakken van de mummie
9. Het dagelijks leven in het oude Egypte
- Het leven van kinderen
- Villa?s en huizen
- Amusement en mode
10. Tot Slot
11. Bibliografie
1. Inleiding
Het Oude Egypte, begint zo?n 5000 jaar geleden langs de oevers van de Nijl in Noord-Afrika. Ik had al eerder over dit onderwerp gehoord, mijn opa is er ook geweest en ik had er al interesse voor.Waar de Nijl buiten zijn oevers gaat is het land vruchtbaar. De rest van het land is een kale woestijn. Men dacht dat er boze geesten woonden.
De geschiedenis van het Oude Egypte gaat over wel 30 eeuwen en al die tijd werd het land door koningen geregeerd, die farao?s werden genoemd. Omdat de mensen geloofden dat de farao een god was, deden ze hun best hem tevreden te houden. Ze bouwden grote gebouwen voor de farao, zodat hij nooit meer vergeten zou worden.
De Oude Egyptenaren geloofden in een leven na de dood (het hiernamaals). Ze geloofden, als je de naam van een dode uitsprak, dat die persoon eeuwig leven gaf. Een andere manier om iemand onsterfelijk te maken, was het lichaam van de dode bewaren door hem met linnen in te zwachtelen. Dit wordt mummificeren genoemd. Stel je nu jezelf eens voor zo?n 3000 jaar geleden?
2. Het Egyptische land
De Nijl
De Nijl betekent alles voor Egypte. Het is een reusachtige rivier die van Soedan tot Cairo gaat, dat is ongeveer zo?n 1200 km. Als je het anders bekijkt is het van Antwerpen tot het zuiden van Frankrijk. In het oude Egypte begon de Nijl in juli te stijgen. Het land werd na enkele maanden overstroomt. Nadat het water zich had terug getrokken, zaaiden de boeren hun gewassen in een verse laag Nijlmodder. Oogsten deden ze in de laatste maanden van het jaar. De oude Egyptenaren dachten dat de overstroming werd veroorzaakt door de riviergod Hapi. Maar eigenlijk was de oorzaak een hevige regen in de witte Nijl die zich bevindt in het huidige Etiopië. De Egyptenaren noemden hun land Kemet: het Zwarte land.
Het Rode land
De woestijnen werden Deshert genoemd: het Rode land. De woestijnen waren voor de Egyptenaren de bron voor hun bouwmaterialen, beelden en obelisken (een obelisk is een zuil met een piramidevormige top) De beelden werden uit graniet gehouwen, voor de grote poorten, zalen en zuilen van tempels werd zandsteen gebruikt en voor de piramides kalksteen. Uit de Oostelijke woestijn tussen de Nijl en de kust van de Rode zee haalden de Egyptenaren grote hoeveelheden koper, goud en halfedelstenen.
Twee landen
De Nijl snijdt een smalle lijn tussen Egypte. Het Nijldal in het zuiden wordt Boven-Egypte genoemd. Het noorden, een vruchtbaar moerasachtige gebied, staat bekend als Beneden-Egypte.
3. De drie rijken
Het oude rijk
Ca. 2600 ? 2100 v.C.
Egypte was in de geschiedenis van de mens de tweede grootste beschaving na die van het buurland Mesopotamië. Het land lag er veilig tussen de zee en de woestijnen. Koning Narmer was de eerste farao die Boven- en Beneden-Egypte samenbracht tot één koninkrijk rond 3100 v.C. Memphis werd de eerste hoofdstad en er begon een periode van grote rust, rijkdom en vrede. Egyptenaren noemden deze periode het oude rijk soms word het ook het piramidetijdperk genoemd. De beroemde piramide van Gizeh werd rond 2500 v.C. gebouwd.
Het middenrijk
Ca. 2040 ? 1650 v.C
Mentoehotep was de eerste farao van het middenrijk en bracht Egypte weer samen na de tijd van het oude rijk. Maar toen volgde er een grote onrustige periode. De andere farao?s van Egypte zonden handels en militaire expedities uit en veroverden Nubië. Er kwam oorlog tussen Egypte en de Hyksos (de Hyksos waren, een volk uit Azië van in die tijd). De Hyksos waren de oorlog begonnen. Zij veroverden Egypte en er kwam weer grote onrust.
Het nieuwe rijk
Ca. 1551 ? 1070 v.C.
In deze periode werd Thebe de hoofdstad. Sommige farao?s dachten alleen maar aan vechten, veroverden Syrië en alle andere buurlanden. De machtigste van alle farao?s was Ramses II die de grote tempel van Aboe-Simbel bouwde (Aboe-Simbel is een stad waarin twee grote tempels staan met daarop twee grote farao?s). Aan heel deze rijke periode kwam een einde door invallen van vreemde volken zoals de Perzen, de Grieken en de Romeinen die tot de 7de eeuw na Christus over Egypte heersten.
4. Farao?s en koninginnen
Farao - de naam voor koning van Egypte - betekent eigenlijk koninklijk huis. De Egyptenaren geloofden dat hun koning (farao) de zoon was van de zonnegod Re. Een farao was de heerser over
Boven- en Beneden-Egypte, hij was ook hogepriester van alle tempels, hoofd van de regering, rechtspraak en opperbevelhebber van het leger. Hij droeg verschillende kronen, een kromstaf, een scepter en een vlegel. Al die dingen hadden te maken met zijn macht. Op zijn voorhoofd had hij een cobrateken om hem te beschermen tegen het kwaad. Zijn naam moest altijd geschreven worden in een ovaal. Zijn gezicht werd vaak afgebeeld op een sfinx. Het leeuwenlichaam stelde zijn bovenmenselijke kracht voor. De oudste sfinx is meer dan 80m lang en 22m hoog. Hij moest goed zijn in jagen en in sport. Als hij dertig jaar aan de macht was moest hij hardlopen over een speciaal parcours om te bewijzen dat hij nog gezond genoeg was om te regeren!
Beroemde farao?s
De farao die het langst geregeerd heeft was Pepi II, 94 jaar! Ramses II (1279-1213 v.C.) was één van de sterkste en hardste farao?s. Hij voerde zijn legers zelf aan in de strijd. De meest ongewone farao was Achnaton (1352-1336 v.C.). Hij verbrak een traditie waarbij veel goden vereerd werden en besloot alleen maar Aton te eren. Na zijn dood werd hij daarom gehaat en de stad die hij gesticht had werd vernietigd. Een farao kon veel vrouwen hebben maar slechts één hoofdvrouw, die meestal de oudste dochter was van de vorige koning en koningin. Hatsjepsoet (1479-1457 v.C.) was één van de weinige vrouwen die over Egypte heersten. Ze droeg een valse baard en een faraokroon en werd begraven in het dal der koningen (de farao?s kozen voor hun graven een plek bij Thebe: het dal der koningen).
Eén van de allerberoemdste farao?s is Toetankhamon (18e dynastie) waarvan het graf gevonden werd door twee bekende Engelse archeologen Howard Carter en Lord Carnarvon. Zij ontdekten in 1922 bij toeval het ongeschonden graf. Omdat er in de vroegste tijden, direct na de dood van de farao veel steengruis overheen was gevallen, na een aardverschuiving, konden de dieven er niet bij en vonden de Engelsen de volledige grafkamer met alle schatten.
5. Goden en Godinnen
Veel mensen geloofden dat de wereld was geschapen door de god Re. Hij kwam tevoorschijn uit een lotusbloem die oprees uit de oerwateren. Hij schiep de wereld door Sjoe, de god van de lucht, opdracht te geven Noet, de hemelgodin, te scheiden van de aardgod Geb. Het verhaal gaat dat hun zoon Osiris werd vermoord door zijn jaloerse broer Seth maar zijn vrouw Isis bracht hem weer tot leven. De god Horus, zoon van Isis en Osiris, vocht met de slechte god Seth en versloeg hem.Sommige goden werden in verband gebracht met bepaalde beroepen zoals Thot, god van de schrijvers en Ptak god van de ambachtslieden. Er waren ook heilige dieren die bij een god hoorden zoals de kattegodin Bastet. Eén van de belangrijkste heilige dieren was Apis een stier die vereerd werd alsof hij een farao was.
Tempels
Elke tempel hoorde bij een god of godin. Er stond altijd een beeld waarin de god zou leven. Alleen koningen en priesters mochten dat deel van de tempel betreden (het heilige stuk noemt men dat). De priesters moesten er voor zorgen dat de dagelijkse behoeften van de god er was. Drie keer per dag offerden ze mooi linnen, voedsel, water en wierook.
6. De herontdekkingen van het oude Egypte
De oude Egyptische taal en cultuur was meer dan duizend jaar vergeten. De Grieken en Romeinen veroverden Egypte tussen 332 en 30 v.C. De Egyptenaren werden Christelijk en Grieks werd de schrijftaal
De steen van Rosette
In 1798 vonden soldaten van Napoleon in Rosette bij Alexandrië een gebroken steen met daarop drie soorten geschrift. Het onderste stuk was in het Grieks geschreven en werd snel vertaald. In de twee andere schriftsoorten moest hetzelfde staan. Eerst begonnen geleerden met het ontcijferen van de bovenste tekst in hiërogliefen en daarna met de middelste tekst in het demotisch (het dagelijkse schrift in Egypte). Toen Napoleon verslagen was, werd de steen naar Londen gebracht. Een Franse geleerde (Jean-François Champollion) slaagde erin om de hiërogliefen te ontcijferen. Vanaf 1822 konden de teksten van de Oude Egyptenaren dan eindelijk weer gelezen worden.
De verkenning van Egypte
In het begin van de 19de eeuw, werd Egypte helemaal veranderd. De avonturier Giovanni Belzoni verzamelde in heel Egypte beelden. Anderen wilden de monumenten beschermen en voerden acties uit.
Eén van de grootste archeologen in die tijd was Sir Flinders Petrie. Zijn opgravingen gaven veel gegevens over hoe het Oude Egypte van een klein naar een mooi groot koninkrijk evolueerde.
De kunst
Van de oude beeldhouwkunst zijn nog veel portretten bewaard. Sommige zijn heel klein, andere meer dan 20m groot. De Egyptenaren schilderden ook heel graag. De meeste beschilderingen zie je in graven en in tempels. Als ze mensen schilderden deden ze dat van de zijkant. Ook in glas en meubelmaken waren de Egyptenaren heel goed.
De fotograaf van de farao?s
De Engelse fotograaf Harry Burton (1879-1940) was in zijn tijd een zeer beroemde man. Toen Carter en Carnavon in 1922 het graf van Toetankhamon ontdekten, haalden zij er deze fotograaf bij en hij maakte een hele reeks beroemde foto?s. Waarvan ik een paar van de mooiste toevoeg.
1. Touw voor de twee deuren die toegang geven tot de grafkamer van Toetankhamon. Met een van was gemaakte zegel die ongebroken is.
2. Grafkamer van Toetankhamon: toen ze de deuren open deden zagen zij stomverbaasd deze ruimte.
3. Je ziet op deze foto de grafkamer, de sarcofaag en de schatten.
7. De Piramiden
De eerste piramide wordt vanwege zijn vorm een trappenpiramide genoemd. Maar de grote piramide van Gizeh staat bekend als de eerste echte piramide omdat hij precies gelijke zijden heeft.
Woestijnreuzen
De grote piramide is 146 meter hoog en bestaat uit 2.300.000 steenblokken. Die stenen werden gedragen door grote sterke mannen die met heel eenvoudige gereedschappen werkten. De arbeiders waren geen slaven. Sommige waren boeren, die mee hielpen als hun land onder water stond. Anderen waren in dienst. Het grootste deel van de piramide bestaat uit kalksteen, een steensoort uit de omgeving, maar de kamers en gangen zijn van graniet. Dat graniet kwam uit Aswan, 800 km verder en werd op vlotten over de Nijl vervoerd. De Egyptenaren sleepten de stenen op boomstammen van de rivier naar de bouwplaats. De piramide werd stap voor stap gebouwd met hellingen en katrollen. Toen het binnenwerk klaar was, werd de buitenkant aangebracht. Ongeveer 100.000 mannen hebben meer dan twintig jaar aan de bouw van de grote piramide gewerkt. De Egyptenaren dachten dat de vorm van de piramide een helling was, waarlangs de ziel van de farao opsteeg naar de zonnegod Re.
8. De mummies en het hiernamaals
De Oude Egyptenaren geloofden dat hun ziel alleen het eeuwig leven had, als hun lichaam heel bleef. Daarom mummificeerden ze het lichaam van de doden en maakten er mummies van. Ze begroeven hun doden in heet zand, zodat de lichamen uitdroogden en niet vergingen. Arme mensen begroeven hun doden in een eenvoudige kuil. Maar rijke Egyptenaren lieten hun lichaam bewaren met gebruik van natuurlijk zout (natron). Al dat inpakken duurde soms wel 70 dagen. Eerst werden de ingewanden verwijderd, omdat die snel vergingen. Ze werden apart verpakt en in vier speciale kruiken gedaan, die ze canopen noemden. Alleen het hart lieten ze in het lichaam, want in het hiernamaals (het leven na het leven) werd dit door Osiris beoordeeld en tijdens een speciaal ritueel gewogen. Het uitgedroogde lichaam werd in lagen linnen gewikkeld. Op het gezicht legden de Egyptenaren een prachtig masker, zodat de ziel van de de dode het zou herkennen. Tenslotte werd het in linnen gewikkelde lichaam in een mummiekist gelegd, die bedekt was met fraaie schilderingen en spreuken in hiërogliefen, om de ziel van de dode te helpen bij haar reis naar het hiernamaals.
Godsdienstige rituelen
Voordat de mummie in zijn tombe werd geplaatst, hielden de priesters de ceremonie. Eén van de priesters stelde Anabis voor, de god van de balseming. De geliefde bezittingen van de dode werden in de tombe geplaatst samen met kleine mummie-achtige beeldjes (die Sjalti?s noemen) om de doden in het hiernamaals te bedienen. Er werd een papyrusrol in het graf gelegd (die het dodenboek heette) waarop de reis van de ziel naar het hiernamaals werd beschreven.
Het inpakken van de mummie
De gebalsemde mummie werd gevuld met kruiden om hem de juiste vorm te geven en om dan daarna in een heleboel lagen linnen te wikkelen. Die linnen lakens werden met hars bestreken om ze aan elkaar te lijmen. Tussen alle lagen werden amuletten gelegd. De armen werden tegen het lichaam gebonden en de benen zaten aan elkaar vast. Elke vinger en elke teen werd apart ingewikkeld. Al deze dingen duurden vele dagen en er werden honderden kilometers linnen gebruikt.
9. Het dagelijks leven in het Oude Egypte
Het leven van kinderen
In het Oude Egypte waren veel bevallingen gevaarlijk. Veel moeders en kinderen overleefden het niet. Daarom waren er een groot aantal goden en godinnen die moeders en kinderen moesten beschermen. De beroemdste moeder was de godin Isis , moeder van Horus. Ze werd als een moeder beschouwd, die magische krachten bezat om voor alle kinderen te zorgen en hen bij ziekte te genezen. De dikke dwerggod Bes met kromme benen en een leeuwenkop, bewaakte de kinderen tegen kwade geesten.
De meeste kinderen gingen niet naar school. Jongens leerden een vak van hun vader en meisjes hielpen hun moeder in huis. Alleen kinderen uit rijke families gingen naar school. De jongens kregen daar les in lezen, schrijven, rekenen, godsdienst en talen om hen voor te bereiden op een baan als priester, ambtenaar, schrijver of arts. Meisjes hadden vaak privé-les. Ze moesten al vanaf hun vijfde jaar leren om honderd hiërogliefen te schrijven. Maar net als nu, speelden de kinderen in het Oude Egypte allerlei balspelen en ze gingen ook bokspringen en touwtrekken. Meisjes speelden met lappenpoppen of babypoppen in wiegjes. Er is veel speelgoed bewaard gebleven: tollen, rammelaars, kleine uitgesneden houten dieren met beweegbaar mondje en veel gezelschapsspelen, zoals Senet. Dit was ook het lievelingsspel van Toetanchamon.
Villa?s en Huizen
Er bestaan nog veel oude Egyptische tempels en graven maar er zijn weinig huizen bewaard gebleven. Het ging ook zo, altijd als er een huis instortte, werd er op die zelfde plaats een nieuw gebouwd. Je kunt dus ook geen oude dorpen opgraven want er staan moderne dorpen bovenop. Maar twee archeologen hebben toch twee dorpen gevonden die al in de oudheid verlaten waren: de stad El Amarna en een dorp voor de werklieden die de graven in het dal der koningen hebben gebouwd. Ook oude schilderingen laten zien hoe Egyptische huizen er uit zagen. Een gewoon huis werd gebouwd van leemstenen met stro of met riet. Ieder huis had drie kamers. De lemen vloeren en gepleisterde muren waren vaak beschilderd. Keuken hadden van leem gemaakte ovens en er stonden grote kannen (vaten) waarin wijn, olie en graan werden bewaard. De meubelen waren bedden, tafeltjes, krukjes en houten kisten. Villa?s hadden twee verdiepingen en een kelder. De mooiste villa?s hadden vloertegels, wandkleden en een zaal met zuilen. Soms was er zelfs een badkamer met een wc. Een villa stond vaak in een tuin met een muur er rond en een zwem- of visvijver. In de hoek van de tuin waren er keukens, opslagruimten, kamers voor bedienden en stallen.
Amusement en mode
Rijke Egyptenaren genoten van het leven. Ze geloofde dat ze naar het hiernamaals konden gaan als ze de geliefde bezigheden en bezittingen op de muren van hun graf lieten schilderen. De edelen en rijken hielden altijd enorme feestmaaltijden, grootse partijen met veel muziek en veel dans. Muzikanten speelden op harpen, fluiten en andere snaar- en blaasinstrumenten. De dansers maakten muziek met bekkens, klokjes en ratels. De gasten werden ook geamuseerd door jongleurs, acrobaten en goochelaars. Zowel volwassenen als kinderen vulden hun vrije tijd graag met bordspelen. Senet was een favoriet spel, net als Slang en Hond en Jakhals. De Egyptenaren hielden ook van het buitenleven. Ze joegen met boemerangs en stokken op wilde vogels, die ze lokten door tamme vogels aan hun poten vast te binden en in de lucht te houden. Ze richtten katten af om de dode vogels te pakken en mee te nemen.
De mensen droegen fijne, linnen kleding, die meestal wit was en zorgvuldig geplooid. Mannen en vrouwen droegen sieraden, niet alleen om zich mooi te maken, maar als symbool of om kwade geesten weg te houden. Van halfedelstenen werden armbanden, amuletten, ringen, oorbellen en halskettingen gemaakt. Sommige kralen werden ook gemaakt van glas of steen. Egyptische vrouwen gebruikten allerlei schmink zoals ogenzwart, enz. Ze droegen ingewikkelde gevlochten pruiken, waarop ze wierookkegeltjes zetten die langzaan verdampten en een lekkere geur afgaven!
10. Tot slot
Dit was een heel interessevol en boeiend werkstuk voor mij hopelijk voor jullie ook. Ik heb hieruit heel veel geleerd, ook hoe anderen omgaan met de dood en hoe zij er toen over dachten.Ik wist niet dat ze duizenden jaren geleden er over dachten om naar één god over te gaan. Zij wisten ook toen over het bouwen zeker veel meer dan wij. Hun cultuur is prachtig en nu nog kan je ervan genieten. Nu pas besef ik hoe belangrijk zij zijn geweest voor onze beschaving.
11. Bibliografie
Sue Clarke ? Op zoek naar Toetanckhamon ? Rotterdam, 1993
Giovani Caselli ? De ontdekking van het graf van een jonge koning
James P; Allen ? L?Art Egyptien au temps des Pyramides ? Paris, 1999
Guide bleue ? Egypte ? Paris, 1971
Het doorkijkboek van grote bouwwerken van de Oude Wereld
James Putnom - Schatkist het Oude Egypte : ontdek 3000 jaar mysterie ? Amsterdam/Antwerpen, 1994
Rob De Laet ? Martijn de Vries ? Egypte ? Kosmos Reisgids
Fiona MacDonald ? De wereld in de tijd van Toetanchamon
Thijs Wenniger ? Zo was het in het Oude Egypte ? Alphen a/d Rijn, 1988
Alberto Siliotti ? De Piramiden van Egypte ? Utrecht, 2001
1. Inleiding
2. Het Egyptische land
- De Nijl
- Het rode land
- Twee landen
3. De drie rijken
- Het oude rijk
- Het middenrijk
- Het nieuwe rijk
4. Farao?s en koninginnen
- Beroemde farao?s
5. Goden en Godinnen
- Tempels
6. De herontdekkingen van het oude Egypte
- De steen van Rosette
- De verkenning van Egypte
- De kunst
- De fotograaf van de farao?s
7. De piramiden
- Woestijnreuzen
8. Mummies en het hiernamaals
- Godsdienstige rituelen
- Het inpakken van de mummie
9. Het dagelijks leven in het oude Egypte
- Het leven van kinderen
- Villa?s en huizen
- Amusement en mode
10. Tot Slot
11. Bibliografie
1. Inleiding
Het Oude Egypte, begint zo?n 5000 jaar geleden langs de oevers van de Nijl in Noord-Afrika. Ik had al eerder over dit onderwerp gehoord, mijn opa is er ook geweest en ik had er al interesse voor.Waar de Nijl buiten zijn oevers gaat is het land vruchtbaar. De rest van het land is een kale woestijn. Men dacht dat er boze geesten woonden.
De geschiedenis van het Oude Egypte gaat over wel 30 eeuwen en al die tijd werd het land door koningen geregeerd, die farao?s werden genoemd. Omdat de mensen geloofden dat de farao een god was, deden ze hun best hem tevreden te houden. Ze bouwden grote gebouwen voor de farao, zodat hij nooit meer vergeten zou worden.
De Oude Egyptenaren geloofden in een leven na de dood (het hiernamaals). Ze geloofden, als je de naam van een dode uitsprak, dat die persoon eeuwig leven gaf. Een andere manier om iemand onsterfelijk te maken, was het lichaam van de dode bewaren door hem met linnen in te zwachtelen. Dit wordt mummificeren genoemd. Stel je nu jezelf eens voor zo?n 3000 jaar geleden?
2. Het Egyptische land
De Nijl
De Nijl betekent alles voor Egypte. Het is een reusachtige rivier die van Soedan tot Cairo gaat, dat is ongeveer zo?n 1200 km. Als je het anders bekijkt is het van Antwerpen tot het zuiden van Frankrijk. In het oude Egypte begon de Nijl in juli te stijgen. Het land werd na enkele maanden overstroomt. Nadat het water zich had terug getrokken, zaaiden de boeren hun gewassen in een verse laag Nijlmodder. Oogsten deden ze in de laatste maanden van het jaar. De oude Egyptenaren dachten dat de overstroming werd veroorzaakt door de riviergod Hapi. Maar eigenlijk was de oorzaak een hevige regen in de witte Nijl die zich bevindt in het huidige Etiopië. De Egyptenaren noemden hun land Kemet: het Zwarte land.
Het Rode land
De woestijnen werden Deshert genoemd: het Rode land. De woestijnen waren voor de Egyptenaren de bron voor hun bouwmaterialen, beelden en obelisken (een obelisk is een zuil met een piramidevormige top) De beelden werden uit graniet gehouwen, voor de grote poorten, zalen en zuilen van tempels werd zandsteen gebruikt en voor de piramides kalksteen. Uit de Oostelijke woestijn tussen de Nijl en de kust van de Rode zee haalden de Egyptenaren grote hoeveelheden koper, goud en halfedelstenen.
Twee landen
De Nijl snijdt een smalle lijn tussen Egypte. Het Nijldal in het zuiden wordt Boven-Egypte genoemd. Het noorden, een vruchtbaar moerasachtige gebied, staat bekend als Beneden-Egypte.
3. De drie rijken
Het oude rijk
Ca. 2600 ? 2100 v.C.
Egypte was in de geschiedenis van de mens de tweede grootste beschaving na die van het buurland Mesopotamië. Het land lag er veilig tussen de zee en de woestijnen. Koning Narmer was de eerste farao die Boven- en Beneden-Egypte samenbracht tot één koninkrijk rond 3100 v.C. Memphis werd de eerste hoofdstad en er begon een periode van grote rust, rijkdom en vrede. Egyptenaren noemden deze periode het oude rijk soms word het ook het piramidetijdperk genoemd. De beroemde piramide van Gizeh werd rond 2500 v.C. gebouwd.
Het middenrijk
Ca. 2040 ? 1650 v.C
Mentoehotep was de eerste farao van het middenrijk en bracht Egypte weer samen na de tijd van het oude rijk. Maar toen volgde er een grote onrustige periode. De andere farao?s van Egypte zonden handels en militaire expedities uit en veroverden Nubië. Er kwam oorlog tussen Egypte en de Hyksos (de Hyksos waren, een volk uit Azië van in die tijd). De Hyksos waren de oorlog begonnen. Zij veroverden Egypte en er kwam weer grote onrust.
Het nieuwe rijk
Ca. 1551 ? 1070 v.C.
In deze periode werd Thebe de hoofdstad. Sommige farao?s dachten alleen maar aan vechten, veroverden Syrië en alle andere buurlanden. De machtigste van alle farao?s was Ramses II die de grote tempel van Aboe-Simbel bouwde (Aboe-Simbel is een stad waarin twee grote tempels staan met daarop twee grote farao?s). Aan heel deze rijke periode kwam een einde door invallen van vreemde volken zoals de Perzen, de Grieken en de Romeinen die tot de 7de eeuw na Christus over Egypte heersten.
4. Farao?s en koninginnen
Farao - de naam voor koning van Egypte - betekent eigenlijk koninklijk huis. De Egyptenaren geloofden dat hun koning (farao) de zoon was van de zonnegod Re. Een farao was de heerser over
Boven- en Beneden-Egypte, hij was ook hogepriester van alle tempels, hoofd van de regering, rechtspraak en opperbevelhebber van het leger. Hij droeg verschillende kronen, een kromstaf, een scepter en een vlegel. Al die dingen hadden te maken met zijn macht. Op zijn voorhoofd had hij een cobrateken om hem te beschermen tegen het kwaad. Zijn naam moest altijd geschreven worden in een ovaal. Zijn gezicht werd vaak afgebeeld op een sfinx. Het leeuwenlichaam stelde zijn bovenmenselijke kracht voor. De oudste sfinx is meer dan 80m lang en 22m hoog. Hij moest goed zijn in jagen en in sport. Als hij dertig jaar aan de macht was moest hij hardlopen over een speciaal parcours om te bewijzen dat hij nog gezond genoeg was om te regeren!
Beroemde farao?s
De farao die het langst geregeerd heeft was Pepi II, 94 jaar! Ramses II (1279-1213 v.C.) was één van de sterkste en hardste farao?s. Hij voerde zijn legers zelf aan in de strijd. De meest ongewone farao was Achnaton (1352-1336 v.C.). Hij verbrak een traditie waarbij veel goden vereerd werden en besloot alleen maar Aton te eren. Na zijn dood werd hij daarom gehaat en de stad die hij gesticht had werd vernietigd. Een farao kon veel vrouwen hebben maar slechts één hoofdvrouw, die meestal de oudste dochter was van de vorige koning en koningin. Hatsjepsoet (1479-1457 v.C.) was één van de weinige vrouwen die over Egypte heersten. Ze droeg een valse baard en een faraokroon en werd begraven in het dal der koningen (de farao?s kozen voor hun graven een plek bij Thebe: het dal der koningen).
Eén van de allerberoemdste farao?s is Toetankhamon (18e dynastie) waarvan het graf gevonden werd door twee bekende Engelse archeologen Howard Carter en Lord Carnarvon. Zij ontdekten in 1922 bij toeval het ongeschonden graf. Omdat er in de vroegste tijden, direct na de dood van de farao veel steengruis overheen was gevallen, na een aardverschuiving, konden de dieven er niet bij en vonden de Engelsen de volledige grafkamer met alle schatten.
5. Goden en Godinnen
Veel mensen geloofden dat de wereld was geschapen door de god Re. Hij kwam tevoorschijn uit een lotusbloem die oprees uit de oerwateren. Hij schiep de wereld door Sjoe, de god van de lucht, opdracht te geven Noet, de hemelgodin, te scheiden van de aardgod Geb. Het verhaal gaat dat hun zoon Osiris werd vermoord door zijn jaloerse broer Seth maar zijn vrouw Isis bracht hem weer tot leven. De god Horus, zoon van Isis en Osiris, vocht met de slechte god Seth en versloeg hem.Sommige goden werden in verband gebracht met bepaalde beroepen zoals Thot, god van de schrijvers en Ptak god van de ambachtslieden. Er waren ook heilige dieren die bij een god hoorden zoals de kattegodin Bastet. Eén van de belangrijkste heilige dieren was Apis een stier die vereerd werd alsof hij een farao was.
Tempels
Elke tempel hoorde bij een god of godin. Er stond altijd een beeld waarin de god zou leven. Alleen koningen en priesters mochten dat deel van de tempel betreden (het heilige stuk noemt men dat). De priesters moesten er voor zorgen dat de dagelijkse behoeften van de god er was. Drie keer per dag offerden ze mooi linnen, voedsel, water en wierook.
6. De herontdekkingen van het oude Egypte
De oude Egyptische taal en cultuur was meer dan duizend jaar vergeten. De Grieken en Romeinen veroverden Egypte tussen 332 en 30 v.C. De Egyptenaren werden Christelijk en Grieks werd de schrijftaal
De steen van Rosette
In 1798 vonden soldaten van Napoleon in Rosette bij Alexandrië een gebroken steen met daarop drie soorten geschrift. Het onderste stuk was in het Grieks geschreven en werd snel vertaald. In de twee andere schriftsoorten moest hetzelfde staan. Eerst begonnen geleerden met het ontcijferen van de bovenste tekst in hiërogliefen en daarna met de middelste tekst in het demotisch (het dagelijkse schrift in Egypte). Toen Napoleon verslagen was, werd de steen naar Londen gebracht. Een Franse geleerde (Jean-François Champollion) slaagde erin om de hiërogliefen te ontcijferen. Vanaf 1822 konden de teksten van de Oude Egyptenaren dan eindelijk weer gelezen worden.
De verkenning van Egypte
In het begin van de 19de eeuw, werd Egypte helemaal veranderd. De avonturier Giovanni Belzoni verzamelde in heel Egypte beelden. Anderen wilden de monumenten beschermen en voerden acties uit.
Eén van de grootste archeologen in die tijd was Sir Flinders Petrie. Zijn opgravingen gaven veel gegevens over hoe het Oude Egypte van een klein naar een mooi groot koninkrijk evolueerde.
De kunst
Van de oude beeldhouwkunst zijn nog veel portretten bewaard. Sommige zijn heel klein, andere meer dan 20m groot. De Egyptenaren schilderden ook heel graag. De meeste beschilderingen zie je in graven en in tempels. Als ze mensen schilderden deden ze dat van de zijkant. Ook in glas en meubelmaken waren de Egyptenaren heel goed.
De fotograaf van de farao?s
De Engelse fotograaf Harry Burton (1879-1940) was in zijn tijd een zeer beroemde man. Toen Carter en Carnavon in 1922 het graf van Toetankhamon ontdekten, haalden zij er deze fotograaf bij en hij maakte een hele reeks beroemde foto?s. Waarvan ik een paar van de mooiste toevoeg.
1. Touw voor de twee deuren die toegang geven tot de grafkamer van Toetankhamon. Met een van was gemaakte zegel die ongebroken is.
2. Grafkamer van Toetankhamon: toen ze de deuren open deden zagen zij stomverbaasd deze ruimte.
3. Je ziet op deze foto de grafkamer, de sarcofaag en de schatten.
7. De Piramiden
De eerste piramide wordt vanwege zijn vorm een trappenpiramide genoemd. Maar de grote piramide van Gizeh staat bekend als de eerste echte piramide omdat hij precies gelijke zijden heeft.
Woestijnreuzen
De grote piramide is 146 meter hoog en bestaat uit 2.300.000 steenblokken. Die stenen werden gedragen door grote sterke mannen die met heel eenvoudige gereedschappen werkten. De arbeiders waren geen slaven. Sommige waren boeren, die mee hielpen als hun land onder water stond. Anderen waren in dienst. Het grootste deel van de piramide bestaat uit kalksteen, een steensoort uit de omgeving, maar de kamers en gangen zijn van graniet. Dat graniet kwam uit Aswan, 800 km verder en werd op vlotten over de Nijl vervoerd. De Egyptenaren sleepten de stenen op boomstammen van de rivier naar de bouwplaats. De piramide werd stap voor stap gebouwd met hellingen en katrollen. Toen het binnenwerk klaar was, werd de buitenkant aangebracht. Ongeveer 100.000 mannen hebben meer dan twintig jaar aan de bouw van de grote piramide gewerkt. De Egyptenaren dachten dat de vorm van de piramide een helling was, waarlangs de ziel van de farao opsteeg naar de zonnegod Re.
8. De mummies en het hiernamaals
De Oude Egyptenaren geloofden dat hun ziel alleen het eeuwig leven had, als hun lichaam heel bleef. Daarom mummificeerden ze het lichaam van de doden en maakten er mummies van. Ze begroeven hun doden in heet zand, zodat de lichamen uitdroogden en niet vergingen. Arme mensen begroeven hun doden in een eenvoudige kuil. Maar rijke Egyptenaren lieten hun lichaam bewaren met gebruik van natuurlijk zout (natron). Al dat inpakken duurde soms wel 70 dagen. Eerst werden de ingewanden verwijderd, omdat die snel vergingen. Ze werden apart verpakt en in vier speciale kruiken gedaan, die ze canopen noemden. Alleen het hart lieten ze in het lichaam, want in het hiernamaals (het leven na het leven) werd dit door Osiris beoordeeld en tijdens een speciaal ritueel gewogen. Het uitgedroogde lichaam werd in lagen linnen gewikkeld. Op het gezicht legden de Egyptenaren een prachtig masker, zodat de ziel van de de dode het zou herkennen. Tenslotte werd het in linnen gewikkelde lichaam in een mummiekist gelegd, die bedekt was met fraaie schilderingen en spreuken in hiërogliefen, om de ziel van de dode te helpen bij haar reis naar het hiernamaals.
Godsdienstige rituelen
Voordat de mummie in zijn tombe werd geplaatst, hielden de priesters de ceremonie. Eén van de priesters stelde Anabis voor, de god van de balseming. De geliefde bezittingen van de dode werden in de tombe geplaatst samen met kleine mummie-achtige beeldjes (die Sjalti?s noemen) om de doden in het hiernamaals te bedienen. Er werd een papyrusrol in het graf gelegd (die het dodenboek heette) waarop de reis van de ziel naar het hiernamaals werd beschreven.
Het inpakken van de mummie
De gebalsemde mummie werd gevuld met kruiden om hem de juiste vorm te geven en om dan daarna in een heleboel lagen linnen te wikkelen. Die linnen lakens werden met hars bestreken om ze aan elkaar te lijmen. Tussen alle lagen werden amuletten gelegd. De armen werden tegen het lichaam gebonden en de benen zaten aan elkaar vast. Elke vinger en elke teen werd apart ingewikkeld. Al deze dingen duurden vele dagen en er werden honderden kilometers linnen gebruikt.
9. Het dagelijks leven in het Oude Egypte
Het leven van kinderen
In het Oude Egypte waren veel bevallingen gevaarlijk. Veel moeders en kinderen overleefden het niet. Daarom waren er een groot aantal goden en godinnen die moeders en kinderen moesten beschermen. De beroemdste moeder was de godin Isis , moeder van Horus. Ze werd als een moeder beschouwd, die magische krachten bezat om voor alle kinderen te zorgen en hen bij ziekte te genezen. De dikke dwerggod Bes met kromme benen en een leeuwenkop, bewaakte de kinderen tegen kwade geesten.
De meeste kinderen gingen niet naar school. Jongens leerden een vak van hun vader en meisjes hielpen hun moeder in huis. Alleen kinderen uit rijke families gingen naar school. De jongens kregen daar les in lezen, schrijven, rekenen, godsdienst en talen om hen voor te bereiden op een baan als priester, ambtenaar, schrijver of arts. Meisjes hadden vaak privé-les. Ze moesten al vanaf hun vijfde jaar leren om honderd hiërogliefen te schrijven. Maar net als nu, speelden de kinderen in het Oude Egypte allerlei balspelen en ze gingen ook bokspringen en touwtrekken. Meisjes speelden met lappenpoppen of babypoppen in wiegjes. Er is veel speelgoed bewaard gebleven: tollen, rammelaars, kleine uitgesneden houten dieren met beweegbaar mondje en veel gezelschapsspelen, zoals Senet. Dit was ook het lievelingsspel van Toetanchamon.
Villa?s en Huizen
Er bestaan nog veel oude Egyptische tempels en graven maar er zijn weinig huizen bewaard gebleven. Het ging ook zo, altijd als er een huis instortte, werd er op die zelfde plaats een nieuw gebouwd. Je kunt dus ook geen oude dorpen opgraven want er staan moderne dorpen bovenop. Maar twee archeologen hebben toch twee dorpen gevonden die al in de oudheid verlaten waren: de stad El Amarna en een dorp voor de werklieden die de graven in het dal der koningen hebben gebouwd. Ook oude schilderingen laten zien hoe Egyptische huizen er uit zagen. Een gewoon huis werd gebouwd van leemstenen met stro of met riet. Ieder huis had drie kamers. De lemen vloeren en gepleisterde muren waren vaak beschilderd. Keuken hadden van leem gemaakte ovens en er stonden grote kannen (vaten) waarin wijn, olie en graan werden bewaard. De meubelen waren bedden, tafeltjes, krukjes en houten kisten. Villa?s hadden twee verdiepingen en een kelder. De mooiste villa?s hadden vloertegels, wandkleden en een zaal met zuilen. Soms was er zelfs een badkamer met een wc. Een villa stond vaak in een tuin met een muur er rond en een zwem- of visvijver. In de hoek van de tuin waren er keukens, opslagruimten, kamers voor bedienden en stallen.
Amusement en mode
Rijke Egyptenaren genoten van het leven. Ze geloofde dat ze naar het hiernamaals konden gaan als ze de geliefde bezigheden en bezittingen op de muren van hun graf lieten schilderen. De edelen en rijken hielden altijd enorme feestmaaltijden, grootse partijen met veel muziek en veel dans. Muzikanten speelden op harpen, fluiten en andere snaar- en blaasinstrumenten. De dansers maakten muziek met bekkens, klokjes en ratels. De gasten werden ook geamuseerd door jongleurs, acrobaten en goochelaars. Zowel volwassenen als kinderen vulden hun vrije tijd graag met bordspelen. Senet was een favoriet spel, net als Slang en Hond en Jakhals. De Egyptenaren hielden ook van het buitenleven. Ze joegen met boemerangs en stokken op wilde vogels, die ze lokten door tamme vogels aan hun poten vast te binden en in de lucht te houden. Ze richtten katten af om de dode vogels te pakken en mee te nemen.
De mensen droegen fijne, linnen kleding, die meestal wit was en zorgvuldig geplooid. Mannen en vrouwen droegen sieraden, niet alleen om zich mooi te maken, maar als symbool of om kwade geesten weg te houden. Van halfedelstenen werden armbanden, amuletten, ringen, oorbellen en halskettingen gemaakt. Sommige kralen werden ook gemaakt van glas of steen. Egyptische vrouwen gebruikten allerlei schmink zoals ogenzwart, enz. Ze droegen ingewikkelde gevlochten pruiken, waarop ze wierookkegeltjes zetten die langzaan verdampten en een lekkere geur afgaven!
10. Tot slot
Dit was een heel interessevol en boeiend werkstuk voor mij hopelijk voor jullie ook. Ik heb hieruit heel veel geleerd, ook hoe anderen omgaan met de dood en hoe zij er toen over dachten.Ik wist niet dat ze duizenden jaren geleden er over dachten om naar één god over te gaan. Zij wisten ook toen over het bouwen zeker veel meer dan wij. Hun cultuur is prachtig en nu nog kan je ervan genieten. Nu pas besef ik hoe belangrijk zij zijn geweest voor onze beschaving.
11. Bibliografie
Sue Clarke ? Op zoek naar Toetanckhamon ? Rotterdam, 1993
Giovani Caselli ? De ontdekking van het graf van een jonge koning
James P; Allen ? L?Art Egyptien au temps des Pyramides ? Paris, 1999
Guide bleue ? Egypte ? Paris, 1971
Het doorkijkboek van grote bouwwerken van de Oude Wereld
James Putnom - Schatkist het Oude Egypte : ontdek 3000 jaar mysterie ? Amsterdam/Antwerpen, 1994
Rob De Laet ? Martijn de Vries ? Egypte ? Kosmos Reisgids
Fiona MacDonald ? De wereld in de tijd van Toetanchamon
Thijs Wenniger ? Zo was het in het Oude Egypte ? Alphen a/d Rijn, 1988
Alberto Siliotti ? De Piramiden van Egypte ? Utrecht, 2001
Inhoud
1. Inleiding
2. Het Egyptische land
- De Nijl
- Het rode land
- Twee landen
3. De drie rijken
- Het oude rijk
- Het middenrijk
- Het nieuwe rijk
4. Farao?s en koninginnen
- Beroemde farao?s
5. Goden en Godinnen
- Tempels
6. De herontdekkingen van het oude Egypte
- De steen van Rosette
- De verkenning van Egypte
- De kunst
- De fotograaf van de farao?s
7. De piramiden
- Woestijnreuzen
8. Mummies en het hiernamaals
- Godsdienstige rituelen
- Het inpakken van de mummie
9. Het dagelijks leven in het oude Egypte
- Het leven van kinderen
- Villa?s en huizen
- Amusement en mode
10. Tot Slot
11. Bibliografie
1. Inleiding
Het Oude Egypte, begint zo?n 5000 jaar geleden langs de oevers van de Nijl in Noord-Afrika. Ik had al eerder over dit onderwerp gehoord, mijn opa is er ook geweest en ik had er al interesse voor.Waar de Nijl buiten zijn oevers gaat is het land vruchtbaar. De rest van het land is een kale woestijn. Men dacht dat er boze geesten woonden.
De geschiedenis van het Oude Egypte gaat over wel 30 eeuwen en al die tijd werd het land door koningen geregeerd, die farao?s werden genoemd. Omdat de mensen geloofden dat de farao een god was, deden ze hun best hem tevreden te houden. Ze bouwden grote gebouwen voor de farao, zodat hij nooit meer vergeten zou worden.
De Oude Egyptenaren geloofden in een leven na de dood (het hiernamaals). Ze geloofden, als je de naam van een dode uitsprak, dat die persoon eeuwig leven gaf. Een andere manier om iemand onsterfelijk te maken, was het lichaam van de dode bewaren door hem met linnen in te zwachtelen. Dit wordt mummificeren genoemd. Stel je nu jezelf eens voor zo?n 3000 jaar geleden?
2. Het Egyptische land
De Nijl
De Nijl betekent alles voor Egypte. Het is een reusachtige rivier die van Soedan tot Cairo gaat, dat is ongeveer zo?n 1200 km. Als je het anders bekijkt is het van Antwerpen tot het zuiden van Frankrijk. In het oude Egypte begon de Nijl in juli te stijgen. Het land werd na enkele maanden overstroomt. Nadat het water zich had terug getrokken, zaaiden de boeren hun gewassen in een verse laag Nijlmodder. Oogsten deden ze in de laatste maanden van het jaar. De oude Egyptenaren dachten dat de overstroming werd veroorzaakt door de riviergod Hapi. Maar eigenlijk was de oorzaak een hevige regen in de witte Nijl die zich bevindt in het huidige Etiopië. De Egyptenaren noemden hun land Kemet: het Zwarte land.
Het Rode land
De woestijnen werden Deshert genoemd: het Rode land. De woestijnen waren voor de Egyptenaren de bron voor hun bouwmaterialen, beelden en obelisken (een obelisk is een zuil met een piramidevormige top) De beelden werden uit graniet gehouwen, voor de grote poorten, zalen en zuilen van tempels werd zandsteen gebruikt en voor de piramides kalksteen. Uit de Oostelijke woestijn tussen de Nijl en de kust van de Rode zee haalden de Egyptenaren grote hoeveelheden koper, goud en halfedelstenen.
Twee landen
De Nijl snijdt een smalle lijn tussen Egypte. Het Nijldal in het zuiden wordt Boven-Egypte genoemd. Het noorden, een vruchtbaar moerasachtige gebied, staat bekend als Beneden-Egypte.
3. De drie rijken
Het oude rijk
Ca. 2600 ? 2100 v.C.
Egypte was in de geschiedenis van de mens de tweede grootste beschaving na die van het buurland Mesopotamië. Het land lag er veilig tussen de zee en de woestijnen. Koning Narmer was de eerste farao die Boven- en Beneden-Egypte samenbracht tot één koninkrijk rond 3100 v.C. Memphis werd de eerste hoofdstad en er begon een periode van grote rust, rijkdom en vrede. Egyptenaren noemden deze periode het oude rijk soms word het ook het piramidetijdperk genoemd. De beroemde piramide van Gizeh werd rond 2500 v.C. gebouwd.
Het middenrijk
Ca. 2040 ? 1650 v.C
Mentoehotep was de eerste farao van het middenrijk en bracht Egypte weer samen na de tijd van het oude rijk. Maar toen volgde er een grote onrustige periode. De andere farao?s van Egypte zonden handels en militaire expedities uit en veroverden Nubië. Er kwam oorlog tussen Egypte en de Hyksos (de Hyksos waren, een volk uit Azië van in die tijd). De Hyksos waren de oorlog begonnen. Zij veroverden Egypte en er kwam weer grote onrust.
Het nieuwe rijk
Ca. 1551 ? 1070 v.C.
In deze periode werd Thebe de hoofdstad. Sommige farao?s dachten alleen maar aan vechten, veroverden Syrië en alle andere buurlanden. De machtigste van alle farao?s was Ramses II die de grote tempel van Aboe-Simbel bouwde (Aboe-Simbel is een stad waarin twee grote tempels staan met daarop twee grote farao?s). Aan heel deze rijke periode kwam een einde door invallen van vreemde volken zoals de Perzen, de Grieken en de Romeinen die tot de 7de eeuw na Christus over Egypte heersten.
4. Farao?s en koninginnen
Farao - de naam voor koning van Egypte - betekent eigenlijk koninklijk huis. De Egyptenaren geloofden dat hun koning (farao) de zoon was van de zonnegod Re. Een farao was de heerser over
Boven- en Beneden-Egypte, hij was ook hogepriester van alle tempels, hoofd van de regering, rechtspraak en opperbevelhebber van het leger. Hij droeg verschillende kronen, een kromstaf, een scepter en een vlegel. Al die dingen hadden te maken met zijn macht. Op zijn voorhoofd had hij een cobrateken om hem te beschermen tegen het kwaad. Zijn naam moest altijd geschreven worden in een ovaal. Zijn gezicht werd vaak afgebeeld op een sfinx. Het leeuwenlichaam stelde zijn bovenmenselijke kracht voor. De oudste sfinx is meer dan 80m lang en 22m hoog. Hij moest goed zijn in jagen en in sport. Als hij dertig jaar aan de macht was moest hij hardlopen over een speciaal parcours om te bewijzen dat hij nog gezond genoeg was om te regeren!
Beroemde farao?s
De farao die het langst geregeerd heeft was Pepi II, 94 jaar! Ramses II (1279-1213 v.C.) was één van de sterkste en hardste farao?s. Hij voerde zijn legers zelf aan in de strijd. De meest ongewone farao was Achnaton (1352-1336 v.C.). Hij verbrak een traditie waarbij veel goden vereerd werden en besloot alleen maar Aton te eren. Na zijn dood werd hij daarom gehaat en de stad die hij gesticht had werd vernietigd. Een farao kon veel vrouwen hebben maar slechts één hoofdvrouw, die meestal de oudste dochter was van de vorige koning en koningin. Hatsjepsoet (1479-1457 v.C.) was één van de weinige vrouwen die over Egypte heersten. Ze droeg een valse baard en een faraokroon en werd begraven in het dal der koningen (de farao?s kozen voor hun graven een plek bij Thebe: het dal der koningen).
Eén van de allerberoemdste farao?s is Toetankhamon (18e dynastie) waarvan het graf gevonden werd door twee bekende Engelse archeologen Howard Carter en Lord Carnarvon. Zij ontdekten in 1922 bij toeval het ongeschonden graf. Omdat er in de vroegste tijden, direct na de dood van de farao veel steengruis overheen was gevallen, na een aardverschuiving, konden de dieven er niet bij en vonden de Engelsen de volledige grafkamer met alle schatten.
5. Goden en Godinnen
Veel mensen geloofden dat de wereld was geschapen door de god Re. Hij kwam tevoorschijn uit een lotusbloem die oprees uit de oerwateren. Hij schiep de wereld door Sjoe, de god van de lucht, opdracht te geven Noet, de hemelgodin, te scheiden van de aardgod Geb. Het verhaal gaat dat hun zoon Osiris werd vermoord door zijn jaloerse broer Seth maar zijn vrouw Isis bracht hem weer tot leven. De god Horus, zoon van Isis en Osiris, vocht met de slechte god Seth en versloeg hem.Sommige goden werden in verband gebracht met bepaalde beroepen zoals Thot, god van de schrijvers en Ptak god van de ambachtslieden. Er waren ook heilige dieren die bij een god hoorden zoals de kattegodin Bastet. Eén van de belangrijkste heilige dieren was Apis een stier die vereerd werd alsof hij een farao was.
Tempels
Elke tempel hoorde bij een god of godin. Er stond altijd een beeld waarin de god zou leven. Alleen koningen en priesters mochten dat deel van de tempel betreden (het heilige stuk noemt men dat). De priesters moesten er voor zorgen dat de dagelijkse behoeften van de god er was. Drie keer per dag offerden ze mooi linnen, voedsel, water en wierook.
6. De herontdekkingen van het oude Egypte
De oude Egyptische taal en cultuur was meer dan duizend jaar vergeten. De Grieken en Romeinen veroverden Egypte tussen 332 en 30 v.C. De Egyptenaren werden Christelijk en Grieks werd de schrijftaal
De steen van Rosette
In 1798 vonden soldaten van Napoleon in Rosette bij Alexandrië een gebroken steen met daarop drie soorten geschrift. Het onderste stuk was in het Grieks geschreven en werd snel vertaald. In de twee andere schriftsoorten moest hetzelfde staan. Eerst begonnen geleerden met het ontcijferen van de bovenste tekst in hiërogliefen en daarna met de middelste tekst in het demotisch (het dagelijkse schrift in Egypte). Toen Napoleon verslagen was, werd de steen naar Londen gebracht. Een Franse geleerde (Jean-François Champollion) slaagde erin om de hiërogliefen te ontcijferen. Vanaf 1822 konden de teksten van de Oude Egyptenaren dan eindelijk weer gelezen worden.
De verkenning van Egypte
In het begin van de 19de eeuw, werd Egypte helemaal veranderd. De avonturier Giovanni Belzoni verzamelde in heel Egypte beelden. Anderen wilden de monumenten beschermen en voerden acties uit.
Eén van de grootste archeologen in die tijd was Sir Flinders Petrie. Zijn opgravingen gaven veel gegevens over hoe het Oude Egypte van een klein naar een mooi groot koninkrijk evolueerde.
De kunst
Van de oude beeldhouwkunst zijn nog veel portretten bewaard. Sommige zijn heel klein, andere meer dan 20m groot. De Egyptenaren schilderden ook heel graag. De meeste beschilderingen zie je in graven en in tempels. Als ze mensen schilderden deden ze dat van de zijkant. Ook in glas en meubelmaken waren de Egyptenaren heel goed.
De fotograaf van de farao?s
De Engelse fotograaf Harry Burton (1879-1940) was in zijn tijd een zeer beroemde man. Toen Carter en Carnavon in 1922 het graf van Toetankhamon ontdekten, haalden zij er deze fotograaf bij en hij maakte een hele reeks beroemde foto?s. Waarvan ik een paar van de mooiste toevoeg.
1. Touw voor de twee deuren die toegang geven tot de grafkamer van Toetankhamon. Met een van was gemaakte zegel die ongebroken is.
2. Grafkamer van Toetankhamon: toen ze de deuren open deden zagen zij stomverbaasd deze ruimte.
3. Je ziet op deze foto de grafkamer, de sarcofaag en de schatten.
7. De Piramiden
De eerste piramide wordt vanwege zijn vorm een trappenpiramide genoemd. Maar de grote piramide van Gizeh staat bekend als de eerste echte piramide omdat hij precies gelijke zijden heeft.
Woestijnreuzen
De grote piramide is 146 meter hoog en bestaat uit 2.300.000 steenblokken. Die stenen werden gedragen door grote sterke mannen die met heel eenvoudige gereedschappen werkten. De arbeiders waren geen slaven. Sommige waren boeren, die mee hielpen als hun land onder water stond. Anderen waren in dienst. Het grootste deel van de piramide bestaat uit kalksteen, een steensoort uit de omgeving, maar de kamers en gangen zijn van graniet. Dat graniet kwam uit Aswan, 800 km verder en werd op vlotten over de Nijl vervoerd. De Egyptenaren sleepten de stenen op boomstammen van de rivier naar de bouwplaats. De piramide werd stap voor stap gebouwd met hellingen en katrollen. Toen het binnenwerk klaar was, werd de buitenkant aangebracht. Ongeveer 100.000 mannen hebben meer dan twintig jaar aan de bouw van de grote piramide gewerkt. De Egyptenaren dachten dat de vorm van de piramide een helling was, waarlangs de ziel van de farao opsteeg naar de zonnegod Re.
8. De mummies en het hiernamaals
De Oude Egyptenaren geloofden dat hun ziel alleen het eeuwig leven had, als hun lichaam heel bleef. Daarom mummificeerden ze het lichaam van de doden en maakten er mummies van. Ze begroeven hun doden in heet zand, zodat de lichamen uitdroogden en niet vergingen. Arme mensen begroeven hun doden in een eenvoudige kuil. Maar rijke Egyptenaren lieten hun lichaam bewaren met gebruik van natuurlijk zout (natron). Al dat inpakken duurde soms wel 70 dagen. Eerst werden de ingewanden verwijderd, omdat die snel vergingen. Ze werden apart verpakt en in vier speciale kruiken gedaan, die ze canopen noemden. Alleen het hart lieten ze in het lichaam, want in het hiernamaals (het leven na het leven) werd dit door Osiris beoordeeld en tijdens een speciaal ritueel gewogen. Het uitgedroogde lichaam werd in lagen linnen gewikkeld. Op het gezicht legden de Egyptenaren een prachtig masker, zodat de ziel van de de dode het zou herkennen. Tenslotte werd het in linnen gewikkelde lichaam in een mummiekist gelegd, die bedekt was met fraaie schilderingen en spreuken in hiërogliefen, om de ziel van de dode te helpen bij haar reis naar het hiernamaals.
Godsdienstige rituelen
Voordat de mummie in zijn tombe werd geplaatst, hielden de priesters de ceremonie. Eén van de priesters stelde Anabis voor, de god van de balseming. De geliefde bezittingen van de dode werden in de tombe geplaatst samen met kleine mummie-achtige beeldjes (die Sjalti?s noemen) om de doden in het hiernamaals te bedienen. Er werd een papyrusrol in het graf gelegd (die het dodenboek heette) waarop de reis van de ziel naar het hiernamaals werd beschreven.
Het inpakken van de mummie
De gebalsemde mummie werd gevuld met kruiden om hem de juiste vorm te geven en om dan daarna in een heleboel lagen linnen te wikkelen. Die linnen lakens werden met hars bestreken om ze aan elkaar te lijmen. Tussen alle lagen werden amuletten gelegd. De armen werden tegen het lichaam gebonden en de benen zaten aan elkaar vast. Elke vinger en elke teen werd apart ingewikkeld. Al deze dingen duurden vele dagen en er werden honderden kilometers linnen gebruikt.
9. Het dagelijks leven in het Oude Egypte
Het leven van kinderen
In het Oude Egypte waren veel bevallingen gevaarlijk. Veel moeders en kinderen overleefden het niet. Daarom waren er een groot aantal goden en godinnen die moeders en kinderen moesten beschermen. De beroemdste moeder was de godin Isis , moeder van Horus. Ze werd als een moeder beschouwd, die magische krachten bezat om voor alle kinderen te zorgen en hen bij ziekte te genezen. De dikke dwerggod Bes met kromme benen en een leeuwenkop, bewaakte de kinderen tegen kwade geesten.
De meeste kinderen gingen niet naar school. Jongens leerden een vak van hun vader en meisjes hielpen hun moeder in huis. Alleen kinderen uit rijke families gingen naar school. De jongens kregen daar les in lezen, schrijven, rekenen, godsdienst en talen om hen voor te bereiden op een baan als priester, ambtenaar, schrijver of arts. Meisjes hadden vaak privé-les. Ze moesten al vanaf hun vijfde jaar leren om honderd hiërogliefen te schrijven. Maar net als nu, speelden de kinderen in het Oude Egypte allerlei balspelen en ze gingen ook bokspringen en touwtrekken. Meisjes speelden met lappenpoppen of babypoppen in wiegjes. Er is veel speelgoed bewaard gebleven: tollen, rammelaars, kleine uitgesneden houten dieren met beweegbaar mondje en veel gezelschapsspelen, zoals Senet. Dit was ook het lievelingsspel van Toetanchamon.
Villa?s en Huizen
Er bestaan nog veel oude Egyptische tempels en graven maar er zijn weinig huizen bewaard gebleven. Het ging ook zo, altijd als er een huis instortte, werd er op die zelfde plaats een nieuw gebouwd. Je kunt dus ook geen oude dorpen opgraven want er staan moderne dorpen bovenop. Maar twee archeologen hebben toch twee dorpen gevonden die al in de oudheid verlaten waren: de stad El Amarna en een dorp voor de werklieden die de graven in het dal der koningen hebben gebouwd. Ook oude schilderingen laten zien hoe Egyptische huizen er uit zagen. Een gewoon huis werd gebouwd van leemstenen met stro of met riet. Ieder huis had drie kamers. De lemen vloeren en gepleisterde muren waren vaak beschilderd. Keuken hadden van leem gemaakte ovens en er stonden grote kannen (vaten) waarin wijn, olie en graan werden bewaard. De meubelen waren bedden, tafeltjes, krukjes en houten kisten. Villa?s hadden twee verdiepingen en een kelder. De mooiste villa?s hadden vloertegels, wandkleden en een zaal met zuilen. Soms was er zelfs een badkamer met een wc. Een villa stond vaak in een tuin met een muur er rond en een zwem- of visvijver. In de hoek van de tuin waren er keukens, opslagruimten, kamers voor bedienden en stallen.
Amusement en mode
Rijke Egyptenaren genoten van het leven. Ze geloofde dat ze naar het hiernamaals konden gaan als ze de geliefde bezigheden en bezittingen op de muren van hun graf lieten schilderen. De edelen en rijken hielden altijd enorme feestmaaltijden, grootse partijen met veel muziek en veel dans. Muzikanten speelden op harpen, fluiten en andere snaar- en blaasinstrumenten. De dansers maakten muziek met bekkens, klokjes en ratels. De gasten werden ook geamuseerd door jongleurs, acrobaten en goochelaars. Zowel volwassenen als kinderen vulden hun vrije tijd graag met bordspelen. Senet was een favoriet spel, net als Slang en Hond en Jakhals. De Egyptenaren hielden ook van het buitenleven. Ze joegen met boemerangs en stokken op wilde vogels, die ze lokten door tamme vogels aan hun poten vast te binden en in de lucht te houden. Ze richtten katten af om de dode vogels te pakken en mee te nemen.
De mensen droegen fijne, linnen kleding, die meestal wit was en zorgvuldig geplooid. Mannen en vrouwen droegen sieraden, niet alleen om zich mooi te maken, maar als symbool of om kwade geesten weg te houden. Van halfedelstenen werden armbanden, amuletten, ringen, oorbellen en halskettingen gemaakt. Sommige kralen werden ook gemaakt van glas of steen. Egyptische vrouwen gebruikten allerlei schmink zoals ogenzwart, enz. Ze droegen ingewikkelde gevlochten pruiken, waarop ze wierookkegeltjes zetten die langzaan verdampten en een lekkere geur afgaven!
10. Tot slot
Dit was een heel interessevol en boeiend werkstuk voor mij hopelijk voor jullie ook. Ik heb hieruit heel veel geleerd, ook hoe anderen omgaan met de dood en hoe zij er toen over dachten.Ik wist niet dat ze duizenden jaren geleden er over dachten om naar één god over te gaan. Zij wisten ook toen over het bouwen zeker veel meer dan wij. Hun cultuur is prachtig en nu nog kan je ervan genieten. Nu pas besef ik hoe belangrijk zij zijn geweest voor onze beschaving.
11. Bibliografie
Sue Clarke ? Op zoek naar Toetanckhamon ? Rotterdam, 1993
Giovani Caselli ? De ontdekking van het graf van een jonge koning
James P; Allen ? L?Art Egyptien au temps des Pyramides ? Paris, 1999
Guide bleue ? Egypte ? Paris, 1971
Het doorkijkboek van grote bouwwerken van de Oude Wereld
James Putnom - Schatkist het Oude Egypte : ontdek 3000 jaar mysterie ? Amsterdam/Antwerpen, 1994
Rob De Laet ? Martijn de Vries ? Egypte ? Kosmos Reisgids
Fiona MacDonald ? De wereld in de tijd van Toetanchamon
Thijs Wenniger ? Zo was het in het Oude Egypte ? Alphen a/d Rijn, 1988
Alberto Siliotti ? De Piramiden van Egypte ? Utrecht, 2001