I. Inleiding


Door de jaren heen heeft de mens een negatief beeld gekregen van de landbouw. Dit komt vooral door de problemen in de landbouw de laatste jaren. Deze problematiek werden in de media uitgebreid besproken en bekritiseerd.


 BSE

De laatste jaren had de landbouw te kampen met onder andere de gekke koeienziekte –of BSE (Bovine Spongiforme Encephalopathie):
Is een dodelijke hersenziekte bij runderen.
De wetenschappelijke naam boviene sponsvormige encefalophatie staat voor: een sponsvormige hersenaandoening bij runderen. De hersenen van een besmette koe bevatten dan holtes wat op een spons zou lijken.
Die holtes in de hersenen worden langzaam gevormd bij het vormingsproces van het virus. Het virus is een prioon. Een prioon is een eiwit waarvan je wel meer in je lichaam hebt zitten. Alleen dit eiwit is besmet met BSE. En dit eiwit spoort andere, nog niet besmette eiwitten aan zich zo te gedragen als een prioon. Zo worden meer en meer eiwitten in een lichaam van een koe besmet. Als een koe te veel van deze besmette eiwitten in zich heeft is deze officieel besmet. Dan vormen zich in de hersenen eiwitvezels die de hersencellen doden. Hierdoor functioneren de hersenen niet meer normaal en gaat een koe zich bijvoorbeeld vreemd gedragen.
Het vervelende is dat dit virus alleen maar aangemaakt kan worden en niet afgebroken kan worden.
Het eerste geval van gekke koeienziekte is in 1986 ontdekt in Groot-Brittanni?. WanneerBSE voor het eerst wordt geconstateerd, zou het best kunnen dat de ziekte al een aantal jaar aan aanwezig was. Dit heeft ook te maken met de incubatietijd. Dit betekent dat de koe al een paar jaar eerder besmet kan zijn omdat de ziekte pas later kenmerken vertoond. Bij de gekke koeienziekte is dat zo’n 5 t/m 15 jaar. Het kan dus zijn dat er koeien geslacht worden of kalveren krijgen voor dat het kenmerken vertoont van BSE. Dan kunnen mensen in het eerste geval besmet vlees op hun bord krijgen en in het tweede geval de kalveren de ziekte ook hebben en zo wordt de ziekte weer verder verspreid zonder dat iemand het door kan hebben.
In Groot-Brittanni? zijn wel de meeste gevallen van BSE ontdekt maar het is niet het enige land. In 8 andere landen zijn ook nog gekke koeien ontdekt.Belgi? had van deze 8 landen het minste last van gekke koeien.
Echt zeker over deze cijfers zijn we pas in 2005, wanner de maximale incubatie tijd is verstreken en we het totale aantal besmette koeien en ook besmette mensen kunnen meten.
Het vertrouwen van de meeste mensen is ook redelijk geschaad.
Veel mensen zijn bang geworden om de ziekte Creutzfeldt-Jacob (= ziekte waarbij de hersenweefsels beschadigt worden en als het ware er gaten in ontstaat, waardoor de hersenen op bepaalde plaatsen niet meer of weinig functioneren en geen prikkels meer worden doorgegeven) op te lopen, daarom zijn er veel mensen vegetarisch geworden.
Er is eigenlijk geen reden tot paniek want de kans dat je besmet vlees eet is heel erg klein en de kans dat je Creutzfeldt-Jacob oploopt nog kleiner.


 De dioxinecrisis: ( + zie bijlage1)

De dioxinecrisis was een periode wanneer een te grote hoeveelheid dioxine (= giftige stof aanwezig in uitlaatgassen) aanwezig was in bepaalde voedingsstoffen, vooral in kip en in eieren. De vleesindustrie was het meest getroffen door de dioxinecrisis. De productie en verwerking van vlees en vleesproducten daalde in 1999 met een gemiddelde van  13% ten opzichte van 1998.


Anderzijds profiteerde de vissector van het dioxineprobleem. De verwerking en conservering van vis en vervaardiging van visproducten steeg gemiddeld met 7.5% in 1999, maar keerde daarna weer naar het gewone peil terug.

Opm.: Het is opvallend dat slagerijen geen vlees konden verkopen, terwijl bakkers taarten bleven verkopen ondanks het gebruik van eieren in hun producten.

Zie bijlage 1


 Mond- en klauwzeer:

Mond- en klauwzeer (MKZ) is een zeer besmettelijke en ernstige virusziekte die voorkomt bij evenhoevige dieren: runderen, varkens, schapen, geiten maar ook wilde zwijnen, herten, ree?n en een aantal dierentuindieren. Paarden, honden, katten en pluimvee hebben er geen last van.Deze ziekte is niet gevaarlijk voor de mens.
Dieren met MKZ hebben koorts,maken een zieke indruk, eten minder en vertonen blaren o.a.
Aan de rand tussen huid en klauw en op de tong.De verschijnselen bij runderen en varkens zijn vaak zo duidelijk, dat men vanuit het zicht al de diagnose kan stellen. Bij geiten en schapen zijn de verschijnselen minder duidelijk. Ongeveer 5% sterft aan de besmettelijke ziekte .
Het MKZ-virus kan zich snel verspreiden over een veestapel.Daarom moet men snel aan de werk gaan : Na het vaststellen van een MKZ-uitbraak wordt het getroffen bedrijf zo snel mogelijk geruimd. Dat wil zeggen dat de besmette dieren op het bedrijf worden gedood en worden afgevoerd naar de destructor om te worden vernietigd.Het voer, de melk en andere aanwezige zaken krijgen een speciale behandeling die het virus doodt. Ook in de straal van 2 km rond het besmette bedrijf worden alle bedrijven met MKZ-gevoelige dieren preventief geruimd. Wanneer de ruimingscapaciteit tekort dreigt te schieten, wordt in een straal van 2 km tegen het MKZ-virus gevaccineerd. Het MKZ-virus kan ook tevens door de mens verspreid worden. Daarom wordt ook bezoek van mensen verboden.
Na 21 dagen wordt de omgeving nog eens onderzocht, de dieren moeten een bloedonderzoek ondergaan om de aanwezigheid van MKZ uit te sluiten.

Vooral deze dierenziektes werkte de landbouw in een nadeel.



II. Oprichting van vzw's

Vanaf de jaren 90 werden er vzw's opgericht om de kloof tussen landbouw en bevolking te overbruggen
De twee meest bekende zijn AGRINFO en VLAM.


 AGRINFO
AGRINFO is een nationale vzw die het grote publiek informeert over de landbouw.
AGRINFO staat voor agrarische informatie, ofwel informatie over de landbouw. Nadien werden de taken van AGRINFO overgeheveld naar de volgende instanties:


 De VLAM
(= Vlaams infocentrum voor Agro-marketing)staat in voor de consumentgerichte promotie in binnen- en buitenland van de Vlaamse land- en tuinbouw.
De reclame van de VLAM voor landbouwproducten is in geheel Vlaanderen bekend, denk maar aan : "Ik KOE VAN YOU" , "EEN STEAK VAN HIER VERSIER IK MET PLEZIER", ook is er het MERITUS-label.


 VILT
( = Vlaams informatiecentrum voor land-en tuinbouwkunde) neemt de taak van AGRINFO over  het grote publiek te informeren over de landbouw.




III. VILT:


VILT voerde in 1992 een sociologisch onderzoek om na te gaan wat de bevolking denkt over de landbouw en hoe de communicatie over de landbouw georganiseerd moet worden.

*In een eerst kwalitatieve studie bleek:
-ten eerste: De bevolking heeft vrijwel geen contact meer met de landbouw, alleen via eetbare producten.
-ten tweede: De landbouw wordt beschouwd als een basis voor de samenleving, als 'bron van leven' met een dubbele functie: voedsel produceren en
een natuurlijke leefomgeving in stand houden in een ge?ndustrialiseerde en verstedelijk samenleving.

*In een tweede studie vond een belangrijke minderheid dat de landbouw onnodig te veel meststoffen en spuitstoffen gebruikt.Ze beweren zelfs dat gesofistikeerde verwerkings-en bewaringstechnieken de natuurlijke geaardheid van de land- en tuinbouwproducten aantasten.

*Nog een andere studie toonde aan :
-dat de landbouw in de verpakte eindproducten steeds minder
herkenbaar is.Of dat het voedsel uit de fabriek of uit een groot-
warenhuis of van waar ook ter wereld komt.

-dat een groot deel zich er bewust van is van een niet onbelangrijk
bijdrage van de landbouw .

-dat sommigen vonden dat het dier teveel gebruikt werd als productie-instrument en grondstof en te weinig beschouwd werd als partner van de mens.

-dat een groot deel vond dat de landbouw de zorgende verantwoordelijkheidmoet krijgen over natuur en milieu en een tegenwicht moet vormen voor de voortschrijdende industrialisatie.

-dat slechts een minderheid oog had voor de speciale situatie
van de landbouw, zijn afhankelijkheid van de weers- en
andere geologische omstandigheden.

-dat de mens nog steeds een eigenzinnig beeld heeft van een
koppige, verbeten boer i.p.v. een landbouwer als een
veelzijdig iemand met een open geest en belangstelling.



*onderscheid van 4 groepen:

1) stadsmensen,die positief staan tegenover de landbouw
2) (meer vrouwen,bedienden),positief tegenover de landbouw maar vinden
dat landbouw en natuur 1 moeten zijn.
3) ( meer studenten) , plaatsen landbouw in context van verlangen naar
vroeger, heimwee.
4) (overwicht van leerkrachten), verzetten tegen de technisch-agrarische
evolutie in de landbouw.


*brug tussen burger en landbouw.


Het besluit van deze studies bewijst er dringend werk gemaakt moest worde van een brede en algemene informatie over de landbouw aan het groot publiek.
Hoe gaat VILT dit aanpakken?


1) VILT publiceert de periodiek VILT-info en stuurt deze naar 3200mensen waaronder ministers,parlementairen,burgemeesters,schepenen en journalisten!!
Het wordt geschreven door landbouwjournalisten .
2) VILT richt zich ook tot de jeugd ,vooral 12-14jarigen.Er zijn pakketten gegeven in
Verschillende scholen.Ze behandelen de beschrijvingen van akkers,gewassen,
Weiden,dieren,gebouwen voor vee, machines en types gezinsbedrijven.Deze pakketten werden geschreven door landbouwingenieurs en leerkrachten uit de omgeving.Ook worden de lessen op CD-rom geplaatst .
3) Website ontwerpen die vooral gericht zijn aan de media,de journalisten maar ook
gericht tot leerkrachten , studenten
4) VILT-nieuws wordt rechtstreeks gemaild naar journalisten en leden.




IV. Woordenlijst.


 Landbouw: Het bewerken van de grond voor de verwerving van nuttige gewassen ten dienste van de mens en van het van hem afhankelijke dier.

 BSE: afkorting van Bovine spongiforme encephalopathie, kortom een hersenaandoening bij runderen, sponsvormig worden van de hersenen.

 Prion: dit is een eiwit dat in chemisch opzicht gelijk is aan een gezond prion-eiwit, deze komen voor in het zenuwweefsel. Ze zorgt ervoor dat gezonde prionen ook misvormd worden.

 Incubatietijd : periode tussen infectie door virus en optreden van eerste verschijnselen.

 Creutzfeldt-jacob ziekte: een ziekte waarbij de hersenweefsels van de mens beschadigd worden doordat er als het ware gaten in de hersenen ontstaan, waardoor de hersenen weinig of niet meer gaan functioneren.

 Dioxine: - in't algemeen: molecule van 4koolstof-,4waterstof- en
2zuurstofatomen: C4H4O2
- in't bijzonder: het zeer giftig tetrachloordibenzoderivaat van
1.4dioxine (TCDD): wordt als herbicide gebruikt.

 MKZ: =Mond- en klauwzeer: zeer besmettelijk en ernstige virusziekte die voorkomt bij evenhoevige dieren.

 Meritus-label: kwaliteitslabel voor rundvlees ondersteunt door de EU.

 Kwalitatieve studie: studie betreffend over de gesteldheid van de zaak, zonder weergave van percentage.

 VLAM: Vlaams infocentrum voor Agro-Marketing

 Sofisticering: gekunsteldheid van producten

 PCB ’s: zie bijlage 2

 Besmetting: gebeurt door een infectie door een bacterie of een virus.

 contaminatie: het innemen van zieke cellen door vb. voedsel te eten dat zieke cellen bevat.