Samenvatting: Gerundium,...
Participia
? Praesens
- pr-stam (+ bindklinker 3de, 4de & 5de) + ns nom enk / nt + uitgangen felix
- actief ? gelijktijdig (pr of impf = tegenwoordig of verleden) ? terwijl
? Perfectum
- 3de stamtijd + uitgangen bonus
- passief ? voortijdig (perf of plqpf = heeft of had) ? nadat
Deponente wkw worden actief vertaald (voortijdigheid blijft)
? Futurum
- 3de stamtijd op -urus + uitgangen bonus
- actief ? natijdigheid (f.s. of f.e. = zal of zou)
Part fut + vorm esse ? van plan zijn te, op het punt staan te
Losse abl. (LA)
Constructie die een bijzin vervangt en altijd uit 2 delen bestaat:
- part } in de ? PV bz
- subst (+ adj) } abl. ? ond bz
Een LA kan bestaan uit 2 subst (ond en ND-gez in LA) of subst + adj in de abl, waarbij we het niet-bestaande part pr van esse bijdenken.
Ond van LA heeft geen enkele functie in de hoofdzin (pr: uitgang -e).
Een PC wel! (pr: uitgang -i)
LA vervangt meestal een bz van tijd:
? part pr: TERWIJL
? part perf: NADAT
LA kan ook een bz van rede (omdat) of toegeving (hoewel) vervangen.
Infinitief
? ond
? LV
Gerundium
pr-stam (+ bindklinker -e 3de, 4de & 5de) + nd + uitgangen donum
- Actief
- Onzijdig
- Enkelvoud
? Bestaat niet in nom
? Bestaat niet in acc zonder vz
* acc na vz ad: om te
* voorwerpsgen spes ?: hoop op, hoop om te
* gen + causa causa: om te
* voorwerpsdat (heel zelden)
* abl na vz in: tijdens
* abl als BWB (oorzaak) door, met
Gerundivum
pr-stam (+ bindklinker -e 2de, 3de & 5de) + nd + uitgangen bonus
- passief (worden) ook bij deponente ww!
- verplichting (moeten) / negatief met non (niet mogen)
? meestal ND-gez bij esse (koppelww)
- HV in dat
Pseudo-gerundivum
Vorming gerundivum:
pr-stam (+ bindklinker -e 2de, 3de & 5de) + nd + uitgangen bonus
- HV in dat
Betekenis gerundium:
* acc na vz ad: om te
* voorwerpsgen spes ?: hoop op, hoop om te
* gen + causa causa: om te
* voorwerpsdat (heel zelden)
* abl na vz in: tijdens
* abl als BWB (oorzaak) door, met
Een ps-gerv komt voor i.p.v. een geri met een LV.
? LV neemt de naamval van het geri over
? geri neemt het geslacht en getal over van het LV
Ps-gerv is te herkennen aan het subst dat dezelfde naamval heeft dan het gerv.
Opmerking:
De ww ire en ferre krijgen in de (pseudo-)gerundivum de vorm:
? eundum
? ferendum
Ontleed en verklaar
? Substantieven
? Naamval geslacht getal
? Functie
? Woord WL
? Werkwoorden (inf, imper, ind)
? Vorm wijze tijd
? Persoon getal
? Inf WL nummer of OR
? OZ of AZ (imperatief enkel in OZ)
? bij AZ soort bijzin vermelden
o bettr
o inf-zin
o indirecte vraag
o volitieve completieve zin
? Conjunctieven
? Vorm wijze tijd
? Persoon getal
? Inf WL nummer of OR
? OZ of AZ
? bij OZ gebruik conj.
? bij AZ soort bz
? Participia
? Vorm wijze tijd
? Naamval geslacht getal
? Gebruik (PC bij ? of LA ?)
? Inf WL
? Nummer of OR
? Gerundium, gerundivum & pseudo-gerundivum
Vorm wijze
Naamval geslacht getal
Functie
Inf WL nummer of OR
? Praesens
- pr-stam (+ bindklinker 3de, 4de & 5de) + ns nom enk / nt + uitgangen felix
- actief ? gelijktijdig (pr of impf = tegenwoordig of verleden) ? terwijl
? Perfectum
- 3de stamtijd + uitgangen bonus
- passief ? voortijdig (perf of plqpf = heeft of had) ? nadat
Deponente wkw worden actief vertaald (voortijdigheid blijft)
? Futurum
- 3de stamtijd op -urus + uitgangen bonus
- actief ? natijdigheid (f.s. of f.e. = zal of zou)
Part fut + vorm esse ? van plan zijn te, op het punt staan te
Losse abl. (LA)
Constructie die een bijzin vervangt en altijd uit 2 delen bestaat:
- part } in de ? PV bz
- subst (+ adj) } abl. ? ond bz
Een LA kan bestaan uit 2 subst (ond en ND-gez in LA) of subst + adj in de abl, waarbij we het niet-bestaande part pr van esse bijdenken.
Ond van LA heeft geen enkele functie in de hoofdzin (pr: uitgang -e).
Een PC wel! (pr: uitgang -i)
LA vervangt meestal een bz van tijd:
? part pr: TERWIJL
? part perf: NADAT
LA kan ook een bz van rede (omdat) of toegeving (hoewel) vervangen.
Infinitief
? ond
? LV
Gerundium
pr-stam (+ bindklinker -e 3de, 4de & 5de) + nd + uitgangen donum
- Actief
- Onzijdig
- Enkelvoud
? Bestaat niet in nom
? Bestaat niet in acc zonder vz
* acc na vz ad: om te
* voorwerpsgen spes ?: hoop op, hoop om te
* gen + causa causa: om te
* voorwerpsdat (heel zelden)
* abl na vz in: tijdens
* abl als BWB (oorzaak) door, met
Gerundivum
pr-stam (+ bindklinker -e 2de, 3de & 5de) + nd + uitgangen bonus
- passief (worden) ook bij deponente ww!
- verplichting (moeten) / negatief met non (niet mogen)
? meestal ND-gez bij esse (koppelww)
- HV in dat
Pseudo-gerundivum
Vorming gerundivum:
pr-stam (+ bindklinker -e 2de, 3de & 5de) + nd + uitgangen bonus
- HV in dat
Betekenis gerundium:
* acc na vz ad: om te
* voorwerpsgen spes ?: hoop op, hoop om te
* gen + causa causa: om te
* voorwerpsdat (heel zelden)
* abl na vz in: tijdens
* abl als BWB (oorzaak) door, met
Een ps-gerv komt voor i.p.v. een geri met een LV.
? LV neemt de naamval van het geri over
? geri neemt het geslacht en getal over van het LV
Ps-gerv is te herkennen aan het subst dat dezelfde naamval heeft dan het gerv.
Opmerking:
De ww ire en ferre krijgen in de (pseudo-)gerundivum de vorm:
? eundum
? ferendum
Ontleed en verklaar
? Substantieven
? Naamval geslacht getal
? Functie
? Woord WL
? Werkwoorden (inf, imper, ind)
? Vorm wijze tijd
? Persoon getal
? Inf WL nummer of OR
? OZ of AZ (imperatief enkel in OZ)
? bij AZ soort bijzin vermelden
o bettr
o inf-zin
o indirecte vraag
o volitieve completieve zin
? Conjunctieven
? Vorm wijze tijd
? Persoon getal
? Inf WL nummer of OR
? OZ of AZ
? bij OZ gebruik conj.
? bij AZ soort bz
? Participia
? Vorm wijze tijd
? Naamval geslacht getal
? Gebruik (PC bij ? of LA ?)
? Inf WL
? Nummer of OR
? Gerundium, gerundivum & pseudo-gerundivum
Vorm wijze
Naamval geslacht getal
Functie
Inf WL nummer of OR