Gs Hoofdstuk 4 de VS een democratie


Paragraaf 1

In het begin van de industri?le revolutie was stroom de belangrijkste energie bron geweest. Na de uitvinding van de gloeilamp door Edison in 1879 werd elektriciteit voor steeds meer doelen gebruikt. De lopende band zorgde ervoor dat alle producten precies hetzelfde werden en veel goedkoper waren dan de producten die met de hand werden gemaakt. We noemen dat massaproductie. Een gevolgen van de nieuwe manier van produceren:
. alle producten werden precies het zelfde, (elk product de zelfde kwaliteit). (positief)
. Alle producten werden veel goedkoper, (er zijn meer producten te kopen met de salaris van een arbeider). (positief)
. Elke arbeider moest steeds dezelfde eenvoudige handeling doen,( gevaar voor eentonigwerk.) (Negatief)

In een Liberale vrijemarkt economie word bepaald hoeveel en welke producten er worden gemaakt door vraag en aanbod.Die manier werkte niet altijd goed door de concurrentie. Daartegenover staat de planeconomie waarbij alles in gepland hoeveel van welk product moet komen. Die manier werkt niet altijd goed omdat het geen goede kwaliteit vaak is en er vaak een verkeerde productie was.

Crisis
Na de 1ste ontslagen breidde de crisis zich steeds verder uit, Mensen werden werkloos omdat sommige producten niet meer verkocht konden worden. Om producten te kopen leende ze geld bij de bank. Die schuld konden ze niet terugbetalen waardoor steeds meer banken en bedrijven in problemen kwamen. De beurs daalde en de werkeloosheid steeg.

Rooseveld wilde een nieuwe aanpak ( New deal ) voor de liberale kapitalistische economie.
Belangen voor de werkelozen; uitkering en overheidsprojecten.
Belangen voor de arbeiders; Min. Loon en Max. werktijden, lid van een vakbond
Belang voor de industrie + werkgevers: regels voor banken en minder vrije concurrentie.

De New Deal was een dure politiek, en in een tijd waarin belastinginkomsten terugliepen. Het was zo duur omdat de overheid uitkeringen aan de werkelozen moest betalen en fabrieken min. Lonen aan de arbeiders. De belasting inkomsten liepen terug omdat er minder producten werden verkocht, er waren meer werkelozen dan arbeiders en omdat de mensen minder geld konden lenen. Dit heeft een gevolg voor de financi?n van de overheid. Als er minder belastingen binnenkomen bij de overheid, kunnen er minder werkelozen worden geholpen (uitkeringen) en kunnen minder fabrieken worden geholpen met extra geld (subsidies).

Na een oorlog kan er een crisis ontstaan omdat er geen oorlogs materialen meer gemaakt hoeven worden en omdat de terugkerende soldaten werk moet zijn in het vaderland. De VS kreeg na de 2e WO geen crisis doordat de regering ervoor had gezorgd dat de fabrieken die oorlogs materialen maakten, ook andere producten konden maken en doordat Vrouwen de tijdens de oorlog hadden gewerkt gestimuleerd werden hun baan op te zeggen.

4 oorzaken van de bloei van de jaren 50 waren:
1. geboortegolf : Mensen wilden een gezin en daarvoor een goed huis en auto, baby kleding en kinderwagens.
2. meer vraag naar producten: mensen hadden het beter en stelde eisen aan hun woonomgeving.
3. grotere productiviteit van fabrieken: geen werkeloosheid meer, de fabrieken hadden veel te doen.
4. cre?ren van een consumptiestaat: economie die draait op het verkopen en kopen.

Milieuvervuiling
Het gevolg van de groeiende industriele revolutie was milieuvervuiling, voor de oorlog was dat ook al een probleem maar toen als de regering toen al met milieuwetten was gekomen, was het economisch herstel moeilijker geworden. Milieu wetten is een voorbeel van centralisatie de overheid bepaald was er wel en niet mag, Het gold voor de hele VS. De regering liet de zorg van het milieu niet aan de ondernemers en de bevolking over omdat je dan krijgt dat de 1 iets wel doet en de anders iets niet, je kunt er niet opaan dat er dan echt iets gebeurd.

Paragraaf 3

Discriminatie: ongeoorloofd onderscheid maken tussen mensen of groepen mensen.
Racisme; discriminatie op basis van je afkomst.
Rassenscheiding: aparte voorzieningen voor zwarten en blanken en zwarten mochten niet stemmen omdat ze niet konden lezen en schrijven.
rassendiscriminatie: dat je iemand als ongelijke beschouwd.

De VS zijn ontstaan door een democratische revolutie. De rechten en plichten van de Amerikanen werden vastgelegd in een grondwet. Die kwam na de Amerikaanse burgeroorlog, een strijd tussen het Noorden en het Zuiden waarbij na de overwinning van het Noorden de slavernij werd afgeschaft. De plantages beheerders in het Zuiden wilden de zwarten niet betalen dus gingen ze naar het Noorden voor gelijkwaardig heid en werk.
Ze gingen op een kluitje wonen waardoor je getto vorming kreeg in de grote steden. Ze waren kansarm en hadden geen opleiding of uitkering.

Verzet tegen racisme
De Rassenrellen na 1964 kwamen voort uit sociale ongelijkheid. Na het krijgen van de volledige burgerrechten bleven de sociale omstandig heden van de zwarte bevolking slecht: weinig werk, slechte woningen, slecht onderwijs en geen kans om een beter bestaan op te bouwen. Martin Luther King (zoon van dominee) steed voor gelijkheid maar wilde het bereiken met politiek en niet via rellen. Aanstichters van de rellen vonden hem waarschijnlijk te zacht. Ze dachten dat z?n optrede geen vooruitgang boekte alleen met geweld dachten ze.

Positieve acties
1964 kondigde president Johnson een oorlog tegen armoede aan. Er kwamen wetten die regelden dat kansarme aan werk en kinderen aan onderwijs geholpen werden en dat de medische zorg voor ouderen behaald werd. De regering hielp bij de bouw van goedkope huizen en gaf huursubsidies aan mensen met lagere inkomen. In de jaren 70+80 werd emancipatie van zwarten en andere etnische groepen in de VS vooruit geholpen door positieve acties. De zwarten werden geholpen ,er werd niet meer gelet of je blank of zwart was. Zo verdween langzamerhand de ongelijkheid + discriminatie.


Paragraaf 4
Het verschil tussen een niet federale staat en een federale staat:
Deelstaten hebben een eigen regering , uitvoerende macht en wetgevind. De Federale staat regelt over de hele federatie zoals defensie.
Nederland is geen federale staat. De provincies hebben op lokaal niveau bij ons macht maar zijn verantwoording schuldig aan de overheid. Buiten de VS hoor je meer over de federale regering dan over de regeringen van de deelstaten omdat je als buitenland te maken heb met de algemene zaken in het hele land.

Aan het hoofd van de federale overheid staat de president. Hij vormt samen met zijn ministers de regering.(uitvoerende macht) Daarnaast is er een volksvertegenwoordiging: Het congres.(wetgevende macht) Het hooggerechtshof (rechtelijke macht) is het derde belangrijke onderdeel van de federale overheid.
De makers van de Amerikaanse grondwet hebben een systeem bedact waarin de drie machten elkaar in evenwicht houden. Daaraan kun je zien dat ze vrijheid belangrijk vonden. De 3 machten letten heel erg op of de een niet te machtig wordt, zodat die kan doen wat hij wil en waardoor het evenwicht tussen de 3 machten wordt verstoord. Als een te machtig wordt, kunnen de mensen niks inbrengen en hebben ook geen vrijheid.
De VS is een democratie. De president en het congres wordt door het volk gekozen en het is een rechtstaat.> (staat met een grondwet waar de rechten en plichten van de burger worden vastgelegd.)

Er was ruzie over de New deal. De president hield 15 belangrijke redevoeringen tot het congres en hij kreeg voor elkaar dat 15 belangrijke wetten werden aangenomen. Maar het hooggerechtshof vod dat de wetten in strijd waren met de grondwet, waarop Rooseveld rechters wilde benoemen die z?n wetten goedkeurden en daar was het congres het niet mee eens want dan komt de onafhankelijkheid van de rechtelijke macht in gevaar.

Demonstranten wilde het Congres onderdruk zetten en niet de president omdat het congres beslissingen neemt over de werking van de wetten en de president de wetten slechts mag uitvoeren.

Kennedy en Johnson wilden van de VS een rechtstaat voor alle inwoners maken.
Civil Rights Act regelde wetten voor iedereen. Allemaal moesten ze gelijk zijn.

Paragraaf 5
Bij de 1e en 2e wereldoorlog raakte de VS op de zelfde manier betrokken. Bij alle 2 wilde ze niet betrokken raken maar er werd iets vernietigd waardoor ze zich met de oorlog gingen bemoeien. De VS raakten betrokken bij de Korea- oorlog omdat zij met hun deelname in deze oorlog wilden voorkomen dat meerdere landen in Azi? hun vrijheid zouden verliezen door het Communisme.

Koude oorlog
Koude oorlog: dat een oorlog niet wordt gevoerd met wapens maar met woorden. Niet letterlijk met veldslagen maar met confrontaties binnen organisaties tussen de VN en de veiligheidsraad.
De wereld was omstreeks 1950 verdeeld geraakt in 2 blokken die lijnrecht tegen over elkaar stonden: een communistisch blok onderleiding van de Sovjetunie (Warschaupact) en een kapitalistisch blok onder leiding van de VS. (NAVO) Ze hadden een wapenwedloop. Ze stonden steeds in evenwicht.

Churchill noemde de > ondoordringbare scheidingslijn door Oost en West gesymboliseerd door prikkeldraad < het ijzerengordijn



De VS stond er beter voor dan de Sovjet unie na de 2e WO omdat
- ze een atoombom hadden
- er minder mensen waren omgekomen
- in hun land niets verwoest was.

Na de 1ste WO stelde president Wilson voor een internationale organisatie op te richten: De Volkenbond. Er werden weinig landen lid omdat het geen leger had om in te grijpen. Na de 2e WO richten de leiders van de VS, Frankrijk, GV en de Sovjetunie de VN op waar veel landen zich aan sloten zodat het aantal landen dat zich aan de besluiten hielden groter was en het had een vredes leger dat kon worden ingezet bij conflicten.

De doelen van de VN zijn:
- Ze willen voorkomen dat oorlogen uitbreken.
- Door samenwerking moeten vrede, veiligheid en mensen rechten worden gehandhaafd.
Tijdens de Koude oorlog konden de doelen gericht op vrede en veiligheid niet worden bereikt, omdat de VS en de Sovjet unie het bijna nooit met elkaar eens waren. ( ze gebruikte hun vetorecht)

Marshallplan
Omdat heel Europa door de oorlog verwoest en in verwarring was geraakt, dachten de Amerikanen dat het communisme ook voor de West Europeanen aantrekkelijk zou worden daarom stelde ze in 1947 een hulpplan op het Marshallplan
De 2 doelen van het Marshallplan waren:
- het voorkomen van de uitbreiding van het communisme binnen West- Europa
- Heropbouw van West-Europa zo snel mogelijk realiseren.
Het Marshallplan kan een oorzaak zijn geweest van de bloei van e Amerikaanse industrie in de jaren 50, omdat de VS ook producten maakten, die nodig waren voor de opbouw van de West- Eu landen.

Volgens sommige hebben de VS de Vietnam oorlog verloren door pers en televisie, omdat iedereen elke dat kon zien wat er tijdens de oorlog gebeurde en de Amerikaanse bevolking zich afvroeg of de vrijheid van andere volken wel zoveel geld waard was.