Boekverslag: De moeder van David S., geboren 3 juli 1959
Inleiding
De titel van het boek is: De moeder van David S., geb. 3 juli 1959. Een ondertitel is er niet. Het boek ik geschreven door Yvonne Keuls en uitgegeven door Ambo Amsterdam. De eerste druk was in 1980 en ik heb de 24ste druk gelezen.
De titel slaat op de passage dat Len, de moeder van David, wordt gebeld door de GGD. Haar zoon is opgenomen in een psychiatrisch ziekenhuis. Hij heeft een LSD psychose en hallucineert. De stem aan de andere kant van de lijk zegt dan: ?Bent u de moeder van
David S., geb. 3 juli 1959?? Yvonne Keuls heeft deze titel gekozen doordat het haar opviel hoe onpersoonlijk de ouders van drugsverslaafden worden behandeld. Ze zegt hierover: ?Ik heb er voor gekozen, omdat het me is opgevallen dat in zulke situaties er door instanties naar het huis van het kind wordt gebeld en meestal komt de moeder aan de telefoon. Maar dat is geen mens, geen persoonlijkheid, nee, er wordt gevraagd: ?Bent u de moeder van?..?
Ze moeten de vreselijkste dingen aanhoren, krijgt de meeste persoonlijke informatie op de onpersoonlijkste manier overgebriefd.?
Het boek heeft een opdracht, deze luidt: Met dank aan: Len, Gerrie, Charles, Atie, Ieneke, Henri?tte, Tini, Stella, Hans, Rob, Ted, Ans, Zus, Minnie, Annie, Geertje, Lucie en Jos? en Henk. Yvonne Keuls heeft het boek geschreven aan de hand van allerlei verhalen. Alleen de hoofdpersoon Len heeft haar eigen naam gehouden, maar er zijn wel heel veel gebeurtenissen gecombineerd. Alle andere personen zijn gevormd uit allerlei verschillende personen
Korte samenvatting
Het boek begint met de beschrijving van de ongelukkige start van Len en Simon. Hun huwelijk is een kinderhuwelijk. Len voelt de zorgen rondom de kleine David, een eeuwig huilende baby, als straf voor haar onbezonnen huwelijk, maar aan de andere kant is David voor haar een kans om wat goed te maken en een kans om zelfstandig te kunnen worden.
De tweede fase in het boek beschrijft de groeiende zorgen rondom het gedrag van David, die inmiddels al 15 jaar is en opvalt door zijn afwijkend gedrag. Vader Simon wil van David een bolleboos maken en moeder Len wil van David een dankbaar kind maken. Beide ouders wringen zich in allerlei bochten om hun eigen idealen ten opzichte van David te verwezenlijken. David leert al snel hoe hij zijn ouders moet manipuleren en het drugsgebruik neemt steeds een belangrijkere plaats in in Davids leven en daarmee in dat van zijn ouders en zijn zusje en broers. Aanvankelijk vermoeden zijn ouders niets. Het is een fase van touwtrekken tussen beide de ouders van David, om nog iets van het te maken. Het gedrag van David wordt brutaler, harder en crimineler. Simon lijkt het niet meer aan te kunnen en ook niet meer te willen. Len gaat door en blijft bereid om alles voor David te doen.
In de derde fase tekent de hopeloze toestand zich steeds duidelijker af. David krijgt een LSD-psychose die hem vooral geestelijk een enorme dreun geeft. Ook komt David in een duistere wereld van dealers en andere criminelen. Als David met zijn vriend in een huisje terechtkomt, is er weer hoop. De ouders betalen steeds grotere schulden af, Simon wordt opgenomen in en inrichting en Juli?tje, het zusje van David, wil liever bij een vriendin gaan wonen.
De in het begin verwenste psychiater Kees is de eerste die Len confronteert met het onmogelijke van haar houding ten opzichte van David. Daarmee begint de vierde periode in het boek. Len leert dat door haar houding de situatie van David eerder verslechterd dan verbeterd. Het maakt Len aanvankelijk apathisch. Len reist naar de VS omdat daar oudergespreksgroepen van drugsverslaafden bestaan. Ze keert met goede voornemens en principes weer terug naar haar gezin. Met vallen en opstaan leren Len en later ook Simon en andere ouders de principes van de Anonymous Families in praktijk te brengen. ?Zorg ervoor dat jezelf en je gezin zo weinig mogelijk te lijden heeft van de dwingelandij en chantage van een zieke drugsverslaafde zoon of dochter?, is de formule van de organisatie. Daarmee wordt niet bedoeld dat de ouders de banden met hun kinderen definitief moeten doorsnijden, maar het kind moet het recht worden ontnomen, anderen ten gronde te richten en dat kan op een manier die hem of haarzelf uiteindelijk nog ten goede kan komen. Voor Len en Simon betekent deze periode een doorbraak na acht jaar in een wereld van angst, ruzie en vernedering te hebben geleefd. Voor David is dit perspectief er nog niet.
Verdere informatie
De hoofdpersoon is Len. Het boek is geschreven in een ik-perspectief, deze is dus van Len, zijn verteld het hele verhaal. Dit is meteen al uit de eerste zin van het boek op te merken: ?Toen mijn oudste zoon werd geboren, was ik pas twee?.?. Dit perspectief is tot de laatste zin op te merken: ?Tegen de ochtend begreep ik, dat hij?.?.
Het verhaal is chronologisch verteld. Het bestaat uit vier hoofdstukken zonder titel. Wel zijn de hoofdstukken makkelijk te omschrijven:
Hoofdstuk 1: het begin van het leven van David.
Hoofdstuk 2: het begin van zijn verslaving.
Hoofdstuk 3: de moeder wordt bevrijd van haar schuldgevoelens als het water uit Davids longen naar buiten stroomt
Hoofdstuk 4: de moeder bevrijdt zichzelf van haar schuldgevoelens, als ze beseft dat haar zoon zelf voor dit leven kiest.
Het verhaal speelt zich het meest af in en rondom het huis. Hier is Len het meest, op deze plek verwerkt ze alles en laat ze haar gevoelens spelen. Ook komt David steeds naar deze plek terug als hij hulp nodig heeft. Len is de enige die niet het huis ?ontvlucht?. David vanwege de drugs, Simon kan de hele situatie niet meer aan en Juli?tje die er geen zin meer heeft te moeten leiden om David. In het hele boek worden maar weinig beelden gecre?erd. De beelden die worden gecre?erd zijn Davids kamer voordat hij aan de drugs was en de tijd dat hij aan de drugs is en nog thuis woont. En er wordt een beeld gecre?erd van de inrichting waar David terecht is gekomen. Het beeld dat bij de inrichting word omschreven brengt ook een duidelijke sfeer met zich mee. Heel kil en je ruikt bijna de geur van een ziekenhuis.
De omschrijving van de kamer van David als hij aan de drugs is is ook een beetje symbolisch. Deze kamer is gecre?erd uit verschillende kamers van drugsverslaafden en het is dus eigenlijk te zien als een stereotype kamer voor drugsverslaafden.
Het thema van het boek is te beschrijven als macht. David die de macht heeft over zijn ouders, in beperkte mate. Zijn ouders willen alles voor hem doen, maken zich volledig afhankelijk, als hij maar stopt met het gebruiken van drugs. Pas als de machteloosheid van Len omslaat in woede, is ze niet meer afhankelijk van haar zoon. Nu is de verhouding omgekeerd. De moeder gaat haar eigen leven leiden en zien in dat haar zoon helemaal afhankelijk is geworden van drugs.
Er komt nog iets naar voren in het verhaal dat grote invloed heeft gehad op het leven van het gezin. Dit is namelijk de reactie van de omgeving, van de medemens. Soms lijkt het zo dat mensen hun eigen zorgen en ontevredenheden af willen reageren op zondebokken. Drugsverslaafde is zo?n zondebok. De samenleving vinden vaak dat verslaafden listige uitbuiters zijn van onze vrije democratie. Uit angst en onzekerheid betrekt men ook de ouders in hun afkeer en afwijzing. Uit tal van passages blijkt hoe vijandig de buurt op de situatie in het gezin van Len en Simon heeft gereageerd. Hun isolement is daardoor versterkt, waardoor zij in de loop van de tijd steeds sterker op hun eigen uitzichtloze gedrag zijn teruggeworpen.
Motieven
Het thema is ook te zien als een motief, de belangrijkste motieven die in het boek voorkomen zijn: - macht
- de reactie van de samenleving
- jongeren
- drugs
- moeder-zoon relatie
Oordeel
Ik vond het een indrukwekkend boek. Je kunt je gewoon niet voorstellen dat er zulke gezinnen bestaan die het zo moeilijk hebben. Het is niet moeilijk om in het verhaal te komen, omdat je niet midden in een gebeurtenis begint. Je begint bij het verleden. Je merkt ook echt dat het verhaal verteld word. Het is ook geen moeilijk boek, want het is voor jongeren geschreven. Alleen de overgang per hoofdstuk was soms een beetje verwarrend, omdat je dan ineens een sprong door de tijd maakt, maar je blijft wel op de chronologische volgorde. Soms zijn er best wel spannende momenten. Toen David ?s nachts voor de deur stond en aan de overkant stonden er twee mensen die hem in de gaten hielden. Hij was hen geld schuldig. Toen zijn ouders niet reageerden heeft hij alle ruiten ingegooid van het huis. Maar je voelt ook goed mee met de angsten van de ouders, vooral de angsten van Len. Ook kon je weinig voorspellen, want als je dat deed liep het toch weer anders en je voelde de twijfels van Len en die wist ook nog niet wat er komen ging.
De afloop is een beetje zielig. De ouders hebben wel weer een band met David, maar hij is niet van de drugs af. Ook het laatste stukje van het boek: ?Ik kon niet weglopen uit zijn leven. Ik wachtte die nacht op hem. Af en toe wegsukkelend in verwarde dromen over bombardementen en golfend water. Onder mijn hoofdkussen lagen mijn portemonnee, mijn paspoort en mijn autopapieren, want met een junk in huis moet je maatregelen nemen. Maar mijn voorzorg bleek overbodig. David kwam niet meer terug. Tegen de ochtend begreep ik, dat hij vertrokken was om een shot te nemen.? Die onzekerheid en de twijfels blijven altijd bij dit soort mensen en het ergste lijkt mij dat je je zoon of dochter nooit meer kunt vertrouwen.
Het boek is zeer goed beschreven en geeft ook veel informatie. Als mensen mij vragen of het boek de moeite waard is om te lezen zeg ik daar zeker geen nee op.
Yvonne Keuls (1931) komt op zevenjarige leeftijd naar Nederland en al op jonge leeftijd begint zij te schrijven. Korte verhaaltjes over gebeurtenissen die indruk op haar maken en haar ontroeren. De basis is gelegd, want ook later zal zij op deze manier haar succesvolle romans schrijven. Als gewaardeerd schrijfster ontvangt ze dan ook een aantal literaire prijzen. Yvonne is één van de eerste Nederlandse schrijvers die sinds 1967 lezingen op scholen en in boekhandels en bibliotheken verzorgd. Daar groeit haar interesse voor de problemen van jongeren, die onderwerp van haar succesvolle boeken als in Het verrotte leven van Floortje Bloem en De moeder van David S. zijn. De moeder van David S. is overigens in meer dan 14 landen in vertaling verschenen.Vanaf 1969 begint ze met het dramatiseren van beroemde boeken als Boek der kleine zielen en De koperen tuin. Ook speelde ze zelf in verschillende theatervoorstellingen.
Boek informatie
- De moeder van David S., geboren 3 juli 1959
- Yvonne Keuls
- Nederlands
Handige opties
- Meer boeken van:Yvonne Keuls