Boekverslag: Het parfum
1. Zakelijke gegevens
A. Auteur: Patrick S?skind
B. Titel : Das Parfum, Wolters Noordhoff, Groningen, 2000-1, 255 blz. (eerste druk 1985, AG Z?rich)
C. Genre: Roman
2. Eerste reactie
A. Keuze: Dit werk is gekozen uit 2 boeken van de Buchfinken door onze docent Duits.
B. Inhoud: Tegen mijn verwachtingen vond ik het toch een leuk boek. Zelf zou ik nooit ervoor kiezen om het te lezen als ik de kaft en de inhoud op de achterkant zou zien. Maar nu, nadat ik het heb gelezen, vond ik het toch een leuk boek. In het begin vond ik het allemaal heel erg vaag en vond ik het maar een raar onderwerp over iemand die heel goed kan ruiken. Maar ik heb het niet met tegenzin gelezen. Het eind was heel erg verrassend omdat in veel verhalen de hoofdpersoon juist niet sterft en juist alles overleeft. Dat was in dit boek niet zo en dat vond ik leuk.
3. Verdieping
A. Samenvatting:
1. Wie is er aan het woord?
Het verhaal wordt verteld door een verteller die buiten het verhaal staat. Het is dus geschreven vanuit een objectief perspectief. De verteller beschrijft wel veel van de gevoelens van Gr?nouille
2. Hoeveel en welke personen komen voor?
Er komen elf belangrijke personen voor in het boek, namelijk: Jean-Baptiste Gr?nouille, Jeanne Bussie, Pater Terrier, Madame Gaillard, Monsieur Grimal, Giuseppe Baldini, Markies de la Taillade-Espinasse, Madame Arnulfi, Druot, Antoine Richis, Laure Richis.
3. + 4. Wat gebeurt er, waar en wanneer? Hoe loopt het verhaal af?
Deel 1
Op 17 juli 1738 wordt Jean-Baptiste Gr?nouille geboren in frankrijk. Zijn moeder beviel van hem op de meest stinkende plaats van Frankrijk, namelijk de Cimeti?re des Innoncents, onder een viskraam. Zijn moeder, die al meerdere malen was bevallen van een dood kind en had verwacht dat dat ook deze keer het geval zou zijn, viel vlak na de bevalling flauw en viel op de straat. Dit trok de mensen die kwamen kijken wat er aan de hand was. Toen zagen ze Gr?nouille. Gr?nouille werd ondergebracht bij een min. Zijn moeder werd opgepakt en voor de rechter gesleept waar ze werd veroordeeld voor meervoudige kindermoord. Een paar weken later hakken ze haar hoofd af op de place de Gr?ve. In de tussentijd is Gr?nouille al een paar keer van min gewisseld omdat hij te gulzig is en andere kinderen de melk wegneemt. Uiteindelijk wordt Gr?nouille afgestaan aan het klooster van Saint-Merri in de Rue Saint-Martin. Pas daar krijgt hij een naam en wordt hij gedoopt als Jean-Baptiste Gr?nouille. Op kosten van het klooster wordt hij grootgebracht. Hij wordt overgedragen aan een min, genaamd Jeanne Bussie. Maar zij staat al een paar weken later weer op de stoep bij het klooster om Gr?nouille terug te brengen. Pater Terrier doet open. Ze vertelt hem dat Gr?nouille van de duivel bezeten is, maar Pater Terrier gelooft daar in eerste instantie niks van. De min weigert om het kind weer mee te nemen en dus neemt Pater Terrier het kind, dat ligt te slapen, van haar aan en neemt hem mee naar binnen. Hij heeft het gevoel dat hij de vader van Gr?nouille is. Maar als Gr?nouille wakker wordt krijgt Terrier het gevoel dat Gr?nouille hem verslindt met zijn neus. Op dat moment ruikt hij zelfs zijn eigen stank en wil hij het kind zover mogelijk van hem weg houden. Hij besluit daarom om Gr?nouille naar Madame Gaillard te brengen.
Omdat Madame Gaillard niet kan ruiken en al de kinderen die bij haar thuis wonen gelijk behandelt, krijgt Gr?nouille daar de kans om op te groeien. Wel valt het Madame Gaillard op dat, als Gr?nouille ouder wordt, hij over bepaalde eigenaardige vaardigheden beschikt. Zo vindt hij bijvoorbeeld altijd de weg in het donker, kan hij door de muren heen ?kijken? en weet hij altijd het kwijt geraakte geld van madame Gaillard teug te vinden. In werkelijkheid is het zo dat Gr?nouille dit allemaal kan omdat hij zo goed kan ruiken en dus eigenlijk helemaal geen licht nodig heeft en niet op zijn ogen maar alleen op zijn neus vertrouwt. Als Gr?nouille acht jaar is, neemt Madame Gaillard Gr?nouille mee naar de leerlooier Grimal en laat hem daar achter voor 15 Franc provisie, omdat het klooster de jaarlijkse betaling heeft gestaakt. Madame Gaillard wilde namelijk alleen maar geld verdienen aan al die kinderen bij haar thuis, door precies de helft van het geld per kind zelf te houden, voor een goede begrafenis. Nu het klooster de jaarlijkse betaling staakte, wilde ze natuurlijk zo snel mogelijk van al die kinderen af omdat ze haar dan juist alleen maar geld kostten.
De eerste geur die Gr?nouille van Grimal opsnuift, vertelt hem dat Grimal in staat is om hem de dood in te ranselen. Gr?nouille is daarom heel gehoorzaam en werkt erg hard. Maar na een jaar krijgt hij miltvuur. Dat is een gevreesde looierskwaal en meestal met een slechte afloop. Maar Gr?nouille overleeft de ziekte en houdt er de resistentie tegen miltvuur aan over wat hem meer waarde geeft voor Grimal. Van af dan wordt Gr?nouille beter behandeld door Grimal en krijgt hij wat meer vrijheid. In die vrije tijd zwerft Gr?nouille veel door Parijs, de stad die hij beschouwt als het grootste jachtterrein van geuren. Een paradijs op aarde voor iemand zoals hem dus.
Gr?nouille gaat bijna iedere avond op reuktocht en zo ook op 1 september 1753, de dag dat de troonsbestijging van de koning wordt gevierd en er vuurwerk wordt afgestoken op de Pont Royal. Gr?nouille vond de geuren van het vuurwerk maar eentonig en besluit om weer naar huis te gaan. Maar op zijn weg naar huis, ruikt hij heel licht en bijna onmerkbaar ?de geur der geuren?. Gr?nouille krijgt het gevoel dat dit de sleutel is om alle geuren te ordenen, dat je niets van geuren begrijpt als je deze ene geur niet begrijpt. Hij spert zijn neus wijd open en volgt de geur totdat hij bij de Rue de Marais komt en de oorsprong van de geur ontdekt. Het is een meisje met rood haar en een blanke huid. Ze was aan een tafel druk bezig met mirabellen schoon te maken, dus ze merkte de aanwezigheid van Gr?nouille niet op. Gr?nouille loopt naar het meisje toe. Als ze zich omdraait is ze zo verlamd van schrik dat Gr?nouille veel tijd heeft om zijn handen rond haar hals te leggen en haar te wurgen. Daarna legt hij haar op de grond en scheurt haar jurk open. Vervolgens neemt Gr?nouille de geur van het meisje van top tot teen in zich op door met zijn neus haar hele lichaam af te gaan en slaat de geuren diep van binnen op. Vanaf dat moment denkt Gr?nouille dat hij niets anders is dan een genie. Als Gr?nouille op een dag te horen krijgt dat er leer aan Giuseppe Baldini geleverd moet worden, stelt hij alles in het werk om die opdracht uit te mogen voeren.
Baldini, een matige parfumeur, heeft die avond net besloten om zijn zaak te verkopen omdat hij geen nieuwe parfums meer op de markt kan brengen tot dat Gr?nouille voor hem op de stoep staat om hem het leer te brengen voor de Spaanslederen map voor graaf Verhamont. Vervolgens vraagt Gr?nouille of hij bij Baldini mag komen werken. Maar Baldini ziet dat niet echt zitten en zegt dat hij geen looiersleerling kan gebruiken. Gr?nouille ruikt dat Baldini bezig is geweest om ?Amor en Psyche? na te maken. Dit is een parfum van een populaire parfumeur, genaamd Pelissier. Gr?nouille krijgt Baldini uiteindelijk toch zo ver om hem te laten proberen het parfum na te maken, want Baldini heeft toch al alle hoop opgegeven.
Gr?nouille maakt de parfum ?Amor en Psyche? natuurlijk perfect na. Zelfs nog beter dan dat de oorspronkelijke versie ervan was. Baldini is gelijk helemaal weg van de parfum en gaat de volgende dag gelijk naar Grimal om Gr?nouille van hem over te kopen. Grimal gaat op dit aanbod in en drinkt, om zijn verkoop van Gr?nouille te vieren, flink wat wijn en wordt flink dronken. Hij valt in de rivier de Seine en verdrinkt. Baldini wordt door de komst van Gr?nouille een succesvol en rijk parfumeur op Europees niveau. Baldini neemt alle recepten van Gr?nouille over en wilt nog meer recepten van Gr?nouille ?stelen?. Gr?nouille maakt zichzelf ziek en ontfrutseld zo bij Baldini nog meer manieren om nieuwe parfums te maken (de ? chaud, de enfleurage ? froid en de enfleurage ? l?huile) die in het zuiden worden toegepast en dan vooral in de stad Grasse. Nadat Baldini dit aan Gr?nouille heeft verteld, is Gr?nouille na een week weer volledig genezen. Gr?nouille zou het liefst meteen naar Grasse vertrekken, maar hij weet dat hij daar niets waard is als hij geen gezellenbrevet heeft wat hij van Baldini moet krijgen. Daarom wacht hij geduldig af, zo?n drie jaar. Het is dan 1756 en Gr?nouille is dan 18 jaar. Dan mag hij gaan, maar wel zijn er drie voorwaarden waar hij zich aan moet houden: hij mag niet terugkeren naar de stad zolang Baldini leeft, hij mag geen formules van de parfums doorgeven die hij bij Baldini heeft gemaakt en hij moet zich houden aan deze voorwaarden. Gr?nouille gaat hiermee akkoord en vertrekt naar het zuiden.
In de tussentijd is de brug over de Seine, waarop Baldini woonde, ingestort. Er waren maar twee huizen die in waren gestort en ??n van die twee huizen was het huis van Baldini. Hij en zijn vrouw zijn de enige die de instorting van de brug niet overleven.
Deel 2.
Onderweg kan Gr?nouille steeds slechter de geur van de mensen verdragen en gaat daarom met een hele omweg naar het zuiden omdat hij het liefst alle mensen wilt mijden. Op den duur trekt hij alleen nog maar ?s nachts en trekt hij zich overdag terug, verstopt in een bosje en slaapt. Uiteindelijk komt hij terecht bij het massief van Auvergne waar hij de meest eenzame plek in Frankrijk vindt op de Plomb du Cantal. Hier heeft hij de plek gevonden waar hij zo lang naar heeft gezocht en is dolblij. Hij verblijft in een grot boven in een vulkaan van 2000 meter hoogte. Hij leeft hier van de natuur. Hij droomt dat hij een god is en droomt over de geuren. Dit duurt zeven jaar lang. Maar dan ontdekt hij ineens dat hij zichzelf niet kan reuken. Dan ontwaakt hij uit zijn dromen en verkeert in eerste instantie in een shock. Hij vertrekt uit de grot en wilt rechtstreeks naar Grasse toe. Hij ziet er verschrikkelijk uit met haar tot op de binnenkant van zijn knie?n en nagels als vogelklauwen. Gr?nouille komt uit in Montpellier. Hij verzint daar het verhaal dat hij zeven jaar is opgesloten in een grote door rovers, totdat hij door iemand bevrijd is. Hij vertelt niet de werkelijkheid omdat hij weet dat toch niemand hem dan zou geloven. Markies de la Taillade-Espinasse die leenheer is van de stad Pierrefort waar Gr?nouille aankomt, wordt al snel op de hoogte gebracht van dit verhaal over Gr?nouille. De Markies doet wetenschappelijke onderzoeken en is net bezig met het ?fluidum letale Taillade? (dit is een soort ontbindingsgas wat de aarde voortdurend afgeeft en wat er voor zorgt dat de vitaliteit van de mens steeds meer afneemt en op het laatst zelfs volledig is afgenomen). Hij bedenkt zich dat hij Gr?nouille goed kan gebruiken om proeven te doen. Daarom haalt hij Gr?nouille in huis. Daar ziet Gr?nouille zichzelf voor het eerst in een spiegel en denkt eerst dat het gewoon een andere man is totdat hij tot de ontdekking komt dat hij het zelf is. De Markies knipt de haren van Gr?nouille en verzorgt hem goed. Hij sprenkelt hem zelfs onder met parfum. Maar Gr?nouille doet alsof hij ziek wordt van die parfum en vraagt aan De Markies of hij zelf een nieuwe parfum mag ontwikkelen. Hij cre?ert een eigen lichaamsgeur van kattenpoep, kaas, rot ei, ammonia en civet met daaroverheen parfumgeur. Door deze ?lichaamsgeur? accepteren de mensen Gr?nouille direct.
Deel 3.
Na zeven dagen komt Gr?nouille al in Grasse aan, de handelsmetropool op het gebied van geurstoffen en parfumeriewaren. Hij struint door de stad en ontdekt een geur even heerlijk en betoverend als de geur van het meisje aan de Rue de Marais. Toch ruikt hij dat de geur niet hetzelfde is en hij weet dat deze geur over een paar jaar zelfs veel beter zal zijn dan de geur van het meisje aan de Rue de Marais. Daarom besluit hij te wachten en zich de kennis eigen te maken om deze geur te bezitten. Ondertussen vindt Gr?nouille werk bij het parfumatelier van de weduwe Madame Arnulfi en haar eerste gezel Druot. Als onderkomen krijgt Gr?nouille een kleine veldhut in een olijfhof tot zijn beschikking en verdient 2 Franc loon in de week. Hij leert al snel allemaal nieuwe manieren om geuren te bevatten. Zo leert hij het maken van een ?essence absolue? dat zo sterk is dat het scherp en bijna bijtend ruikt. Gr?nouille doet tegenover Druot alsof hij een beetje dommig is, waardoor Druot hem niet als een bedreiging ziet en ze goed met elkaar overweg kunnen. Gr?nouille leert ook om de enfleurage ? froid uit te oefenen; zonder meer de meest effectieve manier om tere geuren vast te leggen. Gr?nouille heeft in het parfumatelier veel tijd om te experimenteren omdat Druot steeds vaker zijn taak als minnaar van Madame Arnulfi bij haar in bed vervult. Gr?nouille doet alsof hij bezig is met een recept om een nieuwe eau de cologne uit te vinden, maar in werkelijkheid is hij bezig met een aantal werkelijke geuren aan te leggen. Hij ontwikkelt een onopvallendheidgeur, een meelijwekkende geur, een afweergeur en een aanwezigheidsgeur. Na een aantal experimenten heeft Gr?nouille de juiste verhoudingen vet gevonden om een mensengeur het best op te nemen. Als het weer zomer is gaat Gr?nouille terug naar de Rue Droite en ontdekt dat het meisje daar nog steeds is, en inderdaad zoals voorspelt met een nog sterkere geur.
Daarop gaat Gr?nouille terug naar zijn hut en haalt de geur tevoorschijn alsof hij hem al heeft. Maar dan bedenkt hij zich ineens dat hij een groot probleem heeft als de bron van de geur op is en als hij de bron van de geur niet meer heeft. Hij ziet zichzelf in de toekomst al langzaam sterven door middel van een martelend geleidelijk wegdampen van zichzelf. Na een tijdje bedenkt hij dat hij van de geur van het meisje een geur moet maken. Alleen voor een mensenparfum kun je niet de gewone basiselementen gebruiken, daar zijn speciale ingredi?nten voor nodig.
In de tijd daarna worden veel moorden gepleegd: in mei vindt men in een rozenveld dichtbij Grasse het lichaam van een beeldschoon vijftienjarig meisje. Ze is omgebracht met een klap op haar hoofd. Ze naakt en haar haar is afgeschoren. Kort daarna worden er weer twee moorden gepleegd. Weer waren het beide heel mooie meisjes en waren ze naakt en was hun haar afgeschoren. Na deze dubbele moord wordt de bewaking verscherpt. Maar toch wordt er een paar dagen later weer een moord gepleegd. Deze keer was het een wasvrouw. De hele zomer lang gaat er geen week voorbij of er wordt wel een lichaam gevonden van een mooie jongen vrouw, naakt en het haar afgeschoren. Als er in Grasse al vier en twintig lichamen zijn gevonden, wordt de moordenaar door de bisschop in de ban gedaan en vervloekt. Hierna houden de moorden op totdat er bericht komt uit Grenoble, dat daar nu een meisjesmoordenaar ronddwaalt die de lichamen naakt en geschoren achterlaat. Antoine Richis, vader van Laure Richis het meisje aan de Rue Droit, besluit om zijn dochter naar Grenoble af te alten reizen. Tenminste, dat vertelt hij iedereen, maar ondertussen is het een afleidingsmanoeuvre en reist hij met zijn dochter de andere kant op richting de eilanden van Lerin, om vanuit daar weer naar Vence te trekken waar hij zijn notaris al heeft laten komen om het huwelijk tussen Laure en Alphonse te regelen met Baron de Bouyon, de vader van Alphondse. Op het moment dat Laure en haar vader vertrekken is Gr?nouille aan de andere kant van de stad en merkt hij al snel dat er iets mis is. Hij komt er al snel achter dat Laure en haar vader zijn vertrokken. Dat poortwachters zeggen dat ze naar Grenoble zijn gegaan maar Gr?nouille ruikt dat ze de andere kant op zijn gegaan. Hij besluit om zijn neus te volgen en om naar La Napoule te vertrekken waar hij goedkoop overnacht als leerlooiersgezel in een herberg. Even later hoort hij drie ruiters naderen; het zijn Richis, Laure en de dienstmaagd die ook komen overnachten in de herberg. Die nacht gaat Gr?nouille meteen aan het werk om de doek met pommade in te smeren. Daarna klimt hij via een ladder naar Laures kamer. Ze ligt op haar buik te slapen. Gr?nouille slaat haar dood en wikkelt haar vervolgens in de lappen die hij besmeerd heeft met pommade. Hij wacht totdat het tijd is om het lichaam uit de lappen te wikkelen. Als het ochtend wordt vertrekt hij terug naar Grasse. Met het nieuws van de moord neemt de angst in Grasse ook weer toe voor de moordenaar. Overal wordt over ?de leerlooiersgezel die in dezelfde herberg heeft overnacht? inlichtingen gevraagd, totdat een van de poortwachters met het verhaal komt dat iemand hem heeft gevraagd waar Laure en Richis heen waren vertrokken. Een uur later wordt Gr?nouille gearresteerd en worden de kleren en haren van de vermoorde meisjes in zijn hut opgegraven. De bewijzen zijn overweldigend en Gr?nouille krijgt de doodstraf opgelegd. Op de dag dat het vonnis wordt voltrokken is het hartstikke druk en vol in de stad. Zodra Gr?nouille aan komt in een koets barst er gejoel los op het plein. Totdat hij uit de koets stapt en er een wonder geschiedt want iedereen weet ineens zeker dat hij nooit de moordenaar kan zijn geweest van al deze moorden. Alle mensen op het plein overvalt een krachtig gevoel van genegenheid en dwaze kinderlijke verliefdheid die uitmondt in een massale orgie. Deze reactie had Gr?nouille uitgelokt door wat van het parfum te gebruiken dat hij had samengesteld met de geuren van zijn slachtoffers. Zelfs de vader van Laure weet zeker dat Gr?nouille niet de moordenaar kan zijn en legt hem zelfs in Laures bed als hij flauw valt. Die avond, terwijl iedereen nog aan het feestvieren is, vertrekt Gr?nouille uit Grasse. Een paar dagen later wordt Druot opgepakt omdat hij wordt verdacht van de vijf en twintig moorden. Druot wordt snel daarop ter dood veroordeeld.
Deel 4.
Gr?nouille reist weer alleen ?s nachts en net als in het begin gaat hij alle steden uit de weg. Hij komt weer langs de grot waar hij zeven jaar lang in had geleefd, maar heeft niet het verlangen om er naar terug te gaan. Zijn holbewonerbestaan is onleefbaar gebleken, net zoals zijn bestaan onder de mensen. Op 25 juni 1767 bereikt Gr?nouille Parijs. Hij gaat weer richting het Cemeti?re des Innocents en zoekt een plekje.
Pas ?s nachts komt hij weer tevoorschijn. Maar dan sprenkelt hij de hele inhoud parfum, die hij ook had gebruikt op de dag dat zijn vonnis voltrokken zou worden, over zich heen en wordt hij overspoeld door een intense schoonheid en doet hij de mensen vullen van liefde.
Ze vormen een kring om hem heen. Plotseling storten ze zich allemaal op hem en scheuren ze hem met z?n allen aan stukken. En half uur later is Jean-Baptiste Gr?nouille tot op de laatste vezels van de aardbodem verdwenen.
5. Wat is het probleem (thema) dat als een rode draad door het verhaal loopt?
Een situatie die ideaal lijkt, hoeft niet per definitie ook ideaal te zijn. Gr?nouille streeft al zijn hele leven naar de ideale geur die, als hij hem eenmaal bezit, hem niet gelukkiger maakt ook al is de geur precies wat hij ervan verwacht had.
B. Onderzoek van de verhaaltechniek:
1. De schrijfstijl: het boek was goed te volgen zonder veel moeilijke Duitse woorden erin. Wel stonden er vaak lange zinnen in. Dan moest ik de zin soms twee keer lezen om te begrijpen wat er nou stond. Ik vond dit boek wel makkelijker dan het vorige boek (Die H?upter meiner Lieben).
2. De ruimte (plaats en tijd): het verhaal speelt zich af in verschillende plaatsen in Frankrijk. De belangrijkste plaatsen waar het verhaal zich afspeelt zijn: Parijs, het massief van Auvergne (de Plomb du Cantal), Montpellier en Grasse. De tijd waarin het verhaal zich afspeelt is over een periode van ongeveer 30 jaar, namelijk van 1738 tot en met 1767.
3. De verhaalfiguren:
- Jean-Baptiste Gr?nouille
Jean-Baptiste Gr?nouille is de hoofdpersoon van dit verhaal. In het boek wordt hij meestal aangeduid met Gr?nouille. Het hele boek draait om zijn belevenissen en om zijn gedachten die worden gevormd door zijn uitzonderlijk gevoelige neus.
Gr?nouille wordt op 17 juli 1738 geboren in Parijs achter een viskraam op de markt op het ?Cimetiere des Innocents?. Hij groeit op als een wees. In die tijd stinkt het overal want alles en iedereen stinkt omdat de mensen nog weinig hygi?ne kennen. Zelf ruikt niemand dit. Gr?nouille is met zijn uitzonderlijke neus erg gevoelig voor deze stank die overal heerst. Hij zelf heeft echter geen geur en daarom wordt hij altijd als onplezierig ervaren door andere mensen zonder dat deze beseffen waarom.
- Jeanne Bussie
Jeanne Bussie is de min waaraan Gr?nouille wordt overgedragen vanuit het klooster van Saint-Merri nadat hij is gedoopt tot Jean-Baptiste Gr?nouille. Maar Jeanne Bussie brengt hem terug naar het klooster en beweert dat hij een duivels kind is en geen geur heeft.
- Pater Terrier
Pater Terrier begrijpt niet wat er nou duivels kan zijn aan kleine Gr?nouille en voelt zich in eerste instantie als een vader voor hem. Totdat de kleine Gr?nouille, die tot dan toe heeft liggen slapen, wakker wordt en Pater Terrier het gevoel geeft dat hij hem met zijn neus kan zien. Opeens vindt Pater Terrier van zichzelf dat hij stinkt en krijgt een enorme afkeer van Gr?nouille. Hij besluit daarom dat Gr?nouille zover mogelijk bij hem uit de buurt moet worden gehouden en brengt hem daarom onder bij Madame Gaillard.
- Madame Gaillard
Bij Madame Gaillard krijgt Gr?nouille de kans om te overleven omdat Gaillard niet kan ruiken. Vroeger is ze door haar vader met een pook haar neus geslagen en kan daardoor niks meer ruiken. Ze is een vrouw met een hele geschiedenis achter haar en heeft totaal geen emoties maar wel een sterk gevoel voor gerechtigheid. Ze voedt kinderen op in haar huis om daar zelf geld aan te verdienen voor een mooie begrafenis zoals zij die wilt. Ze houdt namelijk precies de helft van het geld wat ze voor deze kinderen krijgt. Ondanks dat de andere kinderen die ook bij haar wonen een paar keer proberen om Gr?nouille te laten stikken, omdat ze hem niet ruiken en hem daarom vreemd vinden, overleeft Gr?nouille goed bij Madame Gaillard. Als Gr?nouille acht jaar is, draagt ze hem voor 15 Franc over aan de leerlooier Grimal.
- Monsieur Grimal
Gr?nouille komt via madame Gaillard bij Grimal terecht. Hij moet daar erg hard werken. Pas als Gr?nouille de ziekte van miltvuur overleeft, wordt hij een beetje belangrijk voor Grimal.
- Giuseppe Baldini
Giuseppe Baldini is een parfumeur op de Pont au Change (dit is een brug over de Seine die de rechteroever met het Ile de la Cite verbindt). Baldini is niet echt een geweldige parfumeur die net heeft besloten om zijn zaak op te doeken als Gr?nouille in zijn leven komt. Dankzij de parfums die Gr?nouille samenstelt, wordt Baldini zeer succesvol omdat hij doet alsof hij ze zelf heeft gemaakt als hij de parfums op de markt brengt. Gr?nouille wacht geduldig totdat Baldini bereid is hem een brevet (gezellen brevet) te verlenen, wat het mogelijk maakt voor Gr?nouille om onopgemerkt te leven, onbelemmerd te reizen en ergens anders een aanstelling te krijgen.
- Markies de la Taillade-Espinasse
De Markies heeft zich teruggetrokken van het hofleven en zich op zijn landgoed buiten Pierrefort op de wetenschap gestort. Zo ontwikkelt hij ?Fluidum Letale?. Dit is een soort ontbindingsgas wat de aarde voortdurend aangeeft en wat er voor zorgt dat de vitaliteit van de mens steeds afneemt en op het laatst zelfs volledig is afgenomen. De Markies denkt dat hij door aardse producten te vermijden en zuivere zuurstof te gebruiken, het proces kan vertragen. Als De Markies hoort over Gr?nouille, die zeven jaar door rovers in de bergen in een grot is vastgehouden, besluit hij om zijn theorie op Gr?nouille uit te proberen.
- Madame Arnulfi
Madame Arnulfi is een weduwe van ongeveer dertig jaar die het kleine parfumatelier van haar overleden man Ma?tre Parfumeur Honore Arnulfi samen met de hulp van een gezel (Druot) runt. Als Gr?nouille in Grasse is aangekomen, vindt hij bij haar werk in ruil voor onderdak en 2 Franc per week.
- Druot
Druot is de eerste gezel van Madame Arnulfi. Hij is ook haar minnaar. Van hem leert Gr?nouille nieuwe manieren om geuren te winnen.
- Antoine Richis
Antoine Richis is een weduwnaar. Hij is nog geen veertig jaar oud, maar wil niet opnieuw trouwen voordat zijn dochter, Laure Richis, aan de man is gebracht. Zijn dochter is zijn kostbaarste bezit en hij is dan ook zeer op zijn hoede om haar te beschermen tegen de ?knappe-meisjesmoordenaar? die eerst Grasse en daarna Grenoble teistert met moorden op zeer knappe meisjes.
- Laure Richis
Laure Richis is een echte schoonheid daar is iedereen het over eens. Ze heeft rood haar en een blanke huid met sproeten. Maar Gr?nouille weet dat het niet haar uiterlijk is wat haar zo aantrekkelijk maakt, maar haar bijzonder lekkere geur.
Laure is het laatste ?ingredi?nt? voor het realiseren van ?Het Parfum?.
4. De situaties:
- Gr?nouille wordt geboren en wordt na enkele veranderingen van min naar min overgedragen aan het klooster waar hij terechtkomt bij pater Terrier.
- Gr?nouille wordt overgedragen aan Madame Gaillard.
- Gr?nouille wordt voor 15 Franc overgedragen aan de leerlooier Grimal.
- Gr?nouille wordt aangenomen bij de parfumeur Baldini.
- Gr?nouille vertrekt naar het zuiden en komt terecht bij Markies de la Taillade-Espinasse.
- Gr?nouille trekt verder naar het zuiden en komt terecht bij Madame Arnulfi en krijgt werk bij haar in haar parfumatelier.
- Gr?nouille pleegt vijf en twintig moorden om aan alle ingredi?nten voor een bepaalde lichaamsparfum te komen.
- Gr?nouille trekt terug naar Parijs en wordt daar in stukken gescheurd en tot op de laatste vezels van de aardbodem verwijderd.
5. De vertelwijze: het verhaal is geschreven vanuit een verteller die buiten het verhaal staat. Het is dus geschreven vanuit een objectief perspectief. De verteller beschrijft wel veel van de gevoelens van Gr?nouille.
B. Op zoek naar de thematiek:
1. Wat is de hoofdgedachten (het thema)?
Een situatie die ideaal lijkt, hoeft niet per definitie ook ideaal te zijn. Gr?nouille streeft zijn hele leven naar de ideale geur die, als hij hem bezit, niet gelukkiger maakt ook al is de geur precies dat wat hij ervan had verwacht.
2. Welke tekstgedeelten en motieven zijn typerend voor dat thema?
Vooral het deel dat Gr?nouille in eerste instantie wordt verdacht van de moorden en het deel dat hij tot op de laatste vezels van de aardbodem wordt verwijderd zijn typerend voor dat thema.
3. Wat is het verband tussen de titel en het thema?
Het verband tussen de titel en de inhoud van het boek ?Das Parfum? is dat ?Das Parfum? hetgeen is waarvoor de hoofdpersoon in feite leeft. Het gaat ook om ?Das Parfum der Parfums?. Gr?nouille zijn hele leven is eigenlijk een voorbereiding op Das Parfum. Hier draait zijn hele leven om.
C. Plaats in de literatuurgeschiedenis:
1. Wanneer is het werk voor het eerst gepubliceerd?
Dit werk is voor het eerst gepubliceerd in 1985.
2. Wat weet je van de schrijver?
De schrijver is Patrick Sűskind. Hij is in 1949 geboren in Beieren. Dat is een plaatsje ten zuiden van Műnchen. Hij studeerde in Műnchen geschiedenis en Aix-en-Provance. Hij houdt er niet van als alle aandacht op hem gericht is en leidt een teruggetrokken bestaan op het platteland van de Lanquedoc in Frankrijk
Zijn eerste werk is een toneelstuk genaamd ?Der Kontrabass?. Dat was een groot succes in Duitsland. Hier na volgen de boeken Das parfum (1985), Die Taube (1987), Die Geschichte von Herrn Sommer (1991) en Drei Geschichten und eine Betrachung (1995).
3. Wat weet je van de tijd waarin het werk geschreven werd (tijdvak en stroming)?
Eigenlijk weet ik niks van de tijd waarin het werk geschreven werd. Het werk werd in 1985 gepubliceerd, dus een paar jaar daarvoor heeft Patrick Sűskind het werk geschreven.
4. In hoeverre is dit werk typerend voor de schrijver? (Kun je dit werk vergelijken met andere werken van de schrijver?)
Ik ken geen andere werken van deze schrijver, dus dat kan ik niet vergelijken.
5. In hoeverre is dit werk typerend voor de tijd (stroming) waarin het ontstaan is?
Eigenlijk niet, want het verhaal is voor het eerst gepubliceerd in 1985 en zal dus ook rond die tijd geschreven zijn terwijl het boek over een verhaal gaat in 1700.
. De Beoordeling
1. Welke verhaalelementen hebben voor jou een positieve werking?
Het leukste deel uit het boek vond ik het deel dat Gr?nouille vanuit Baldini naar het zuiden vertrekt. En dan vooral zijn bestaan in de grot. In dat stukje tijd (wat in het boek een paar bladzijdes was maar in de werkelijkheid zeven jaar) verandert Gr?nouille heel erg. Dat vind ik er leuk aan.
2. Welke passage spreekt je het meest en het sterkst aan en waarom?
De passage dat Gr?nouille eigenlijk gestraft zou worden voor de moorden die hij allemaal zou hebben gepleegd in Grasse. Maar als hij dan uit de koets stapt, weet iedereen ineens dat hij onschuldig is. En dan te bedenken dat dat alleen maar komt door de ?parfum? die hij heeft opgespoten.
3. Welke verhaalelementen hebben voor jou een negatieve werking en waarom?
Het enige minpuntje aan dit boek vind ik het slechte begin. Na de eerste, ongeveer 50 bladzijden, gelezen te hebben, had ik een negatief idee over dit boek. Ik vond het saai en heel vaag. Maar hoe verder ik in het boek terechtkwam, hoe leuker ik het vond.
4. Kun je dit boek met andere boeken of een film vergelijken? Leg dit uitvoerig uit.
Nee, ik ken geen enkel boekwerk of film wat ik met dit boek kan vergelijken. Het is een heel apart boek en zeker geen normaal doorsnee verhaal.
5. Wat is je oordeel over het thema van dit boek?
Ik vind het een goed thema dat goed is verwerkt in het verhaal.
6. Wat vind je van het taalgebruik?
Het taalgebruik was op een goed niveau: niet te moeilijk en ook niet te makkelijk. Precies goed leesbaar voor mij. Het enige wat het lezen soms een beetje lastig maakte waren de soms erg lange zinnen, die ik dan twee keer moest lezen om te begrijpen wat er stond.
7. Hou luidt je eindoordeel over dit werk?
Een goed en apart boek. Heel goed te begrijpen en er is zeker geen woordenboek bij nodig geweest. Jammer aan dit boek is dat de beginfase je een negatiever beeld van het boek geeft dan dat het boek werkelijk is. Dat was in ieder geval bij mij het geval. Een positief punt aan dit boek is toch wel het slot: verrassend, onverwacht en een gesloten einde. Een prima boek om te lezen.
8. Zou je een ander aanraden om dit boek ook te lezen? Waarom?
Ja, dat zou ik zeker doen. Vooral omdat het taalgebruik op een goed niveau is gebruikt en omdat het boek niet snel gaat vervelen, ook al wordt er niet echt spanning in opgebouwd. Maar dat maakt het einde van het boek ook juist nog eens extra verrassend. Het boek is niet saai want er gebeurt heel veel dus het gaat niet gauw vervelen. Sommige stukken waren wel een beetje langdradig. Wel wat minder is het aantal bladzijden want het is best een dik boek voor de tijd waarin wij het uit moesten lezen.
Süskind studeerde geschiedenis in München en Aix-en-Provence van 1968 tot 1974. In de jaren 80 werkte hij als scriptschrijver, onder meer voor de televisieseries Kir Royal en Monaco Franze. Zijn eenakter De Contrabas uit 1981 had in vijf jaar meer dan 500 opvoeringen in Duitsland en had ook internationaal succes. In het Nederlandstalig taalgebied zette Bert André deze contrabassist heel overtuigend neer.
Boek informatie
- Het parfum
- Patrick Süskind
- Duits
Handige opties
- Meer boeken van:Patrick Süskind