Boekverslag: Gaten
Nederlandse vertaling: Marja Waterman
Omslag: Bas Sebus
Oorspronkelijke titel: HOLES
Informatie over de schrijver.
Louis Sachar (spreek uit Sekker) studeerde economie en rechten, maar zijn hart lag bij het schrijven van jeugdboeken. Gedurende acht jaar was hij deeltijdadvocaat, zodat hij genoeg tijd over had voor het schrijven. Toen zijn boeken genoeg geld gingen opbrengen werd hij voltijds schrijver. Schrijven doet Sachar op zijn kantoor, waar niemand hem mag storen behalve zijn honden Lucky en Tippy. Sachar is getrouwd en heeft een dochter.
Waar en wanneer speelt het verhaal zich af?
Het verhaal speelt zich af in Amerika, in een groot, opgedroogd meer, in deze tijd. Het duurt ongeveer een jaar. Er zijn ook nog stukjes die zich afspelen in Ierland, na de grote hongersnood. En aan het meer toen er nog water in zat.
Hoofdpersonen en bijpersonen.
Stanley Yelnats heeft altijd pech. Dan geeft hij zijn smerige-rottige-varkens-stelende-over-overgrootvader de schuld, want hij heeft een vloek laten uitspreken over hem en al zijn nazaten, door de zigeunerin Madame Zeroni. Deze keer werd hij beschuldigd voor het jatten van een paar gymschoenen. Hij werd naar het strafkamp camp Green-Lake gestuurd.
Hector Zeroni, het grootste deel Zero genoemd, Zit ook bij camp Green-Lake om dezelfde reden als Stanley, die Holbewoner genoemd wordt. Hij kan niet lezen, dus denkt iedereen dat hij dom is behalve Stanley, die later zijn beste vriend wordt.
Verder is er nog de Directeur van het kamp, meneer de Heer en meneer Pendanski, de waterflessen vullers. En alle kinderen van groep D met hun bijnamen; X-Ray, Inktvis, Magneet, Oksel en Zigzag.
Samenvatting.
Kamp Green-lake is een grote, kale vlakte waar vroeger een meer was. Nu is er een jeugdgevangenis waar jongens elke dag een gat van anderhalve meter doorsnee en anderhalve meter hoog moeten graven. De directeur zegt dat dat is om hun karakter te vormen maar eigenlijk zijn ze op zoek naar een schat. Niemand, zelfs de jongens niet weet dat. Stanley leert Zero lezen in ruil voor dat Zero een stukje van zijn gat graaft. Op een dag na een ruzie met de directeur loopt zero weg. Stanley loopt hem achterna en vind hem onder een gezonken boot, waar hij zich met eten in leven kan houden. Samen lopen ze naar een rots waar uien in de grond zitten. Een week blijven ze daar, en komen erachter dat ze opzoek waren naar een schat en ze weten waar hij licht. Ze gingen weer terug en graafden de schat op. Het was een koffertje. Toen werden ze ontdekt door de directeur.
In het meer zaten geelgevlekte hagedissen met rode ogen. Als je door een hagedis gebeten werd wist je dat je dood zou gaan.
Mijn mening.
Ik vind het een heel mooi boek, anders zou ik hem niet hebben uitgekozen. Het is een heel bijzonder boek, want alles wat gezegd en gedaan wordt past in andere stukjes. Er zijn geen losse flodders. Ik vind het heel knap dat een mens zo kan schrijven, ik ben er jaloers op. Ik heb het zelf wel eens geprobeerd, maar zo goed was ik niet. Ik vind het heel moeilijk te beschrijven hoe goed ik het boek vind. Het is ook alle prijzen waard dat het heeft gewonnen. Ik hoop dat er nog veel prijzen bij komen en dat er nog veel boeken van hem uitkomen. Een absolute topper.
Een fragment uit GATEN
Het drong tot Stanley door dat de hagedissen waarschijnlijk op de koffer hadden gezeten toen hij hem aan Zero had gegeven.
'Daar is er nog een!' hijgde meneer Pendanski. Hij scheen met de zaklamp op de doos cornflakes, die op zijn kant lag naast Stanleys gat. Er kroop een hagedis uit.
Hij probeerde heel stil te blijven staan. Er kroop iets achter in zijn nek omhoog.
'Wat zullen we doen?' vroeg meneer Pendanski.
'Wachten,' zei de directeur. 'Het kan nooit lang duren.'
'Dan hebben we in ieder geval een lichaam voor dat mens,' zie meneer Pendanski.
Louis Sachar (1954) werd geboren in East Meadow in de staat New York. Zijn vader was vertegenwoordiger, zijn moeder makelaar. Als hij negen is, verhuist de familie naar Californië. Hij gaat naar college in Berkeley en kiest als hoofdvak economie. Tijdens zijn collegeperiode wordt hij klasse-assistent op een lagere school; later wordt hij er ook overblijfmeester. De kinderen noemen hem Louis the Yard Teacher. In diezelfde tijd begint hij met het schrijven van korte verhalen, waarin alle kinderen van zijn overblijfschool een rol spelen. Ook Louis the Yard Teacher wordt als personage opgevoerd. Nadat hij zijn studie heeft voltooid, meldt hij zich aan bij verschillende law schools. Tegelijkertijd stuurt hij zijn verhalen op naar een aantal uitgeverijen. Hij wordt aangenomen aan de universiteit in San Francisco. Tijdens de eerste week van zijn opleiding wordt zijn manuscript geaccepteerd. Het verschijnt in 1978 als Sideway Stories from Wayside School. Vanaf het moment dat Sachar weet dat zijn manuscript als boek zal verschijnen, twijfelt hij of hij jurist moet worden of zich volledig aan het schrijven moet wijden. In 1980 studeert Sachar af en werkt parttime als advocaat. De rest van de tijd vult hij met het schrijven van kinderboeken. Na acht jaar verkopen zijn boeken goed genoeg om ervan te kunnen leven en stopt hij met zijn werk als advocaat. In 1985 trouwt Sachar met Carla Askew, een lerares. Zij is de inspiratiebron voor There’s a Boy in the Girls’ Bathroom (1987). Sachar heeft moeite het boek te voltooien; hij doet er een paar jaar over en kan moeilijk een uitgever vinden voor het verhaal. Toch wordt het een van zijn populairste boeken. Fans vragen Sachar voortdurend om een vervolg op zijn eerste boek. Dat komt er; in 1989 verschijnen er twee bundels: Sideway Arithmic from Wayside School en Wayside School is Falling Down. Net als zijn eerste boek uit deze serie bestaan de bundels uit dertig korte, humoristische verhalen waarin steeds een ander kind uit dezelfde klas een rol speelt. Zo speelt een kind in het ene verhaal een hoofd- en in het andere verhaal een bijrol. In 1998 verschijnt Holes (in Nederland Gaten, 1999) en laat Sachar zien dat hij tot meer in staat is dan eenvoudige schoolverhalen. Gaten is een hecht gecomponeerd verhaal waarin alles met alles samenhangt. Zoals W.F. Hermans ooit stelde dat er in een boek geen spreekwoordelijke mus van het dak mag vallen zonder dat het een reden heeft, zo laat ook Sachar in zijn verhaal niets aan het toeval over. ‘Veel leraren op de scholen die ik bezoek zijn verbaasd dat de auteur van de Wayside School-verhalen dezelfde is als de schrijver van Gaten,’vertelt Sachar. ‘Het grootste verschil tussen deze boeken is dat ik in de verhalen over Wayside School vooral wilde ingaan op de problemen en emoties van kinderen, terwijl ik met Gaten een boek wilde schrijven waarin de plot en de locatie waar het verhaal zich afspeelt het belangrijkst waren. Ik was het een beetje zat om over kinderen op school te schrijven.’ Gaten werd in Amerika juichend ontvangen. Het boek kreeg vrijwel elke denkbare jeugdboekenprijs, waaronder The Newbery Medal en The National Book Award. Publishers Weekly bestempelde het boek als Best Book of the Year. En ook buiten de Verenigde Staten bleek Gaten een succes; het boek is vertaald in 22 talen en ontving verschillende buitenlandse prijzen, waaronder een Italiaanse jeugdboekenprijs en de Nederlandse Zilveren Zoen. Sachar kan het enorme succes van het boek maar moeilijk bevatten: ‘Elke keer als er een vertaald exemplaar van Gaten door de brievenbus valt, vraag ik me weer af of dit echt hetzelfde verhaal vertelt als ik heb bedacht.’ Inmiddels heeft Louis Sachar ook de screenplay van Gaten geschreven en zal er waarschijnlijk een film van het boek verschijnen.
Boek informatie
- Gaten
- Louis Sachar
- Nederlands
Handige opties
- Meer boeken van:Louis Sachar