A. Administratief

2. Liebe ist kein Argument
3. Leonie Ossowski
4. Polen
5. Eerst druk in 1981, ik las 3e uitgave
6. R. Piper & Co.
7. 388 Blz.
9. www.kunden.de
Het boek: Liebe ist kein Argument



B. Samenvatting

Felix en Lea vormen met hun kinderen, twee dochters een gelukkig gezin. Felix werkt als arts in een kliniek en Lea heeft haar eigen winkeltje, om de tijd mee te verdrijven. Als Lea dan op een dag van plan is naar huis te gaan, komt ze midden terecht in een demonstratie. Op die plek ontmoet ze Max, die haar helpt uit de hele ophef te komen. Hun eerste ontmoeting die eindigt in het cafeetje van Andr?, waar Katharina haar ‘betrapt’. Het gewone leven gaat na die dag weer verder, echter met een verschil, dat Max Lea niet meer uit het hoofd gaat. Ze spreken opnieuw af en dat is ook het moment waar de ellende begint. Max en Lea beginnen een geheime relatie. Die echter al vrij snel bekend wordt en Lea staat ertoe. Als dan ook M?hmchen plotseling ernstig ziek wordt, ziet Felix het allemaal niet meer zitten. De kinderen keren zich tegen Lea, vooral Katharina, omdat zij verliefd is op Max. Ze blijven alle vier onder hetzelfde dak wonen. De kinderen zijn veel bij M?hmchen, die zich volledig veranderd heeft. Ze spreekt geen woord meer, alleen wanneer het hoogst noodzakelijk is een enkel woord. De kinderen zijn een grote ondersteuning kwijt. Lea is steeds vaker weg, om bij Max te zijn, ze laat zelfs nachten haar familie in onrust. De familie groeit uit elkaar en zelfs als door hulp van Jette M?hmchen overlijd vinden ze niet terug bij elkaar. Lea vertelt Max veel over zijn vader, die Lea van vroeger kent. De vader van Max is een slechte man, Max wil meer over het verleden van zijn vader te weten komen en komt via Lea aan de nodige informatie. Bij Max komen de spanningen zo hoog dat hij zijn vader vermoordt en gelijk daarna het pistool op zichzelf richt en schiet. Hier eindigt het verhaal en volgt een Epiloog, waarin Lea als in een dagboek haar vijftigste verjaardag verschrijft.

C. Analyse

1. Titel en titelverklaring
Liebe ist kein Argument. Een uitdrukking van de familie tegenover Lea. Liefde is geen argument, dus geen rechtvaardiging voor wat zij met Max heeft en haar familie voor laat staan.

2. Genre van het boek
Familieroman

3. Personages
Lea is een veertigjarige moeder van twee kinderen, Jette en Katharina. Een zeer zelfstandige vrouw en tevens de hoofdpersoon van het boek.
Felix, de man van Lea. Van beroep arts in een kliniek. Met een standaard en ouderwets beeld van de wereld en zijn eigen leven. De opvoeding zit er bij hem goed ingesmeden.
Max, de zoon van een bekende man, Herbert Leibig. Lea heeft hem leren kennen op een demonstratie en met hem volgt een bovenechtelijke relatie.
Jette, dochter van Lea en Felix. Een zorgelijk en vriendelijk type. Ze werkt bij Andr? in het caf?, die tevens haar vriend is.
Katharina, de andere dochter van de tweeling. Een achterdochtig, spontaan en gevoelig type.
M?hmchen, een oude vrouw die in dienst werkt van Felix en voor die tijd ook al voor zijn ouders heeft gewerkt. Ze heeft geen eigen leven en heeft heel haar leven aan het gezin van Felix geschonken.

4. Tijd
Het verhaal speelt in het jaar 1968, het verhaal is chronologisch verteld. De vertelde tijd is 10 jaar, het boek begint wanneer Lea 40 is en eindigt met haar 50e verjaardag.

5. Vertelsituatie
Het verhaal beleef je door de ogen van de schrijver, de alwetende vertelsituatie

6. Ruimte
Het verhaal speelt op verscheidene plekken. De belangrijkste en tevens meest voorkomende plaatsen zijn het huis van Felix, het caf? van Andr? en het winkeltje van Lea.

7. Opbouw
Het boek bestaat uit een lang verhaal, met een witregel bij een wisseling van het onderwerp. Er is sprake van een gesloten eind. Er wordt een definitieve slotsituatie beschreven.

8. Thema
De uitbraak van een vrouw en moeder uit haar eentonige leven.

9. Taal
Er is sprake van normaal Duits taalgebruik, zonder moeilijke aspecten daarin verwerkt.
Vb. “H?lst du nichts von moderner Kunst? Fragte Lea, etwas zu scharf, etwas zu schnell.”


D. Informatie over de schrijver

Leonie Ossowski.

Geboren 1925 in R?hrsdorf/ Niederschlesien (heute Polen).
Leonie Ossowski wurde als Tochter eines Gutsbesitzers geboren. Bei Kriegsende fl?chtete sie nach Hessen, sp?ter nach Bayern und verkaufte dort auf Wochenm?rkten, arbeitete in einer Fabrik, in einem Fotolabor und als Sprechstundenhilfe. Anfang der 50er Jahre begann sie, Kurzgeschichten zu schreiben. Bei einem Besuch in der DDR bekam sie 1953 den Auftrag f?r ein Drehbuch zu einem Spielfilm und ver?ffentlichte 1958 in der DDR den Roman "Stern ohne Himmel". 1958 zog sie mit ihrer Familie - sie hat sieben Kinder - nach Mannheim. 1967 trennte sie sich von ihrem zweiten Mann und begann wieder zu schreiben, nun auch H?rspiele und Romane f?r Erwachsene. Auch ihre zeitkritischen Jugendb?cher wenden sich mehr an Jugendliche und junge Erwachsene. Seit 1980 lebt sie mit ihrem dritten Mann, einem Soziologen, in Berlin. Nach der Recherche f?r ein "Tatort-Drehbuch" (1969) ergab sich f?r L. Ossowski die ehrenamtliche T?tigkeit als Bew?hrungshelferin in Mannheim, die sie in Berichten, Erz?hlungen, einem Theaterst?ck und einem Film protokollierte. Die Milieuschilderung "Die gro?e Flatter" soll am Beispiel der beiden 15-j?hrigen Richy und Schocker zeigen, wie wenig Chancen Kinder haben, die in einer Obdachlosensiedlung aufwachsen, in die b?rgerliche Welt hin?berzuwechseln. Weil sowieso "alles Mist" ist, wollen Schocker und Richy abhauen, "die gro?e Flatter" machen, das ganz tolle Ding drehen. Doch auch Schocker und Richy landen im Gef?ngnis. 1978 ?berarbeitete L. Ossowski den bereits in der DDR erschienenen Roman "Stern ohne Himmel" , der auch verfilmt wurde. Das Buch schildert die letzten Kriegstage im Internat einer mitteldeutschen Kleinstadt. Je nachdem, wie sich die Figuren des Buches zu dieser Frage stellen, zeigt die Autorin unter den Erwachsenen und den Kindern typisiert die verschiedenen M?glichkeiten, sich w?hrend der NS-Herrschaft zu verhalten. F?r das Drehbuch zum Film "Die gro?e Flatter" erhielt sie 1980 den Adolf-Grimme-Preis, 1981 folgten der Schlesische Kulturpreis und 1982 f?r ihr Gesamtwerk der Schiller-Preis der Stadt Mannheim. 1984 entwickelten Leonie Ossowski und das "Grips-Theater" gemeinsam aus der Vorlage dieses Buches das Theaterst?ck "Voll auf der Rolle", das Parallelen zieht zwischen der Judenverfolgung der Nationalsozialisten und der heutigen Ausl?nderfeindlichkeit. "Stern ohne Himmel" und "Die gro?e Flatter" wurden auch verfilmt. "Die gro?e Flatter" stand auf der Auswahlliste zum Deutschen Jugendbuchpreis. (Quellen: Lexikon Deutsch: Kinder- und Jugendliteratur ; Autorenportraits und literarische Begriffe / Hrsg. J?rg Knobloch u.a. - Freising: Stark Verlagsgesellschaft mbH, 1998.

Buchver?ffentlichungen u.a.:
Stern ohne Himmel (1958)
Mannheimer Erz?hlungen (1974)
Weichselkirschen (1976)
Die gro?e Flatter (1977 Jugendbuchpreis der Stadt Oldenburg)
Liebe ist kein Argument (1981)
Wilhelm Meisters Abschied (1984)
Neben der Z?rtlichkeit (1984)
Wolfsbeeren (1987)
Holunderzeit (1991)
Die Maklerin (1994)

E. Mening

Het onderwerp, dus het vreemdgaan van Lea, vond ik heel interessant. Wat het boek saai maakte was het langdradige verhaal wat telkens opnieuw terugverwees naar alleen dit onderwerp. Terwijl desondanks de beschrijving niet compleet en geheel diepzinnig was voor mijn gevoel. Duidelijke gevoelsbeschrijvingen van de hoofdpersonen ontbraken.

De stap die Lea zet vind ik twee kanten hebben, een begrijpelijke en een onbegrijpelijke kant. Aan de ene kant snap ik niet hoe ze haar onbezorgde familieleven, de liefde van haar dochters, op het spel kan zetten. Aan de andere kant begrijp ik de uitbraak van Lea uit de dagelijkse sleur van haar leven. Een mogelijke uitlaatklep voor haar. De verwarring van Felix heel begrijpelijk: “ Stellst du bitte ab, Lea, rief Felix. Es war aber Katharina, die die entt?uschung des Vaters als Vorwurf nahm.”
Van M?hmchen krijg je alleen een beschrijvend beeld gegeven, door haar omgeving. Als ze dan plotseling in het ziekenhuis terechtkomt en zich geheel van de buitenwereld afsluit, kan ik dit niet begrijpen. Ineens heeft ze genoeg van haar leven en ziet het niet meer zitten. Door haar depressieve houding en gesprekken met Jette, wordt Jette be?nvloed en handelt spontaan, ook dom wanneer ze M?hmchen uit haar leiden verlost. Zonder verdere gedachten te laten gaan naar gevolgen, behalve voor M?hmchen.

Er werd veel onrelevante informatie verteld, wat een tweede punt was dat het verhaal onboeiend maakte. Ze beschrijven de tijd waarin we leven en de onderwerpen die toen speelde, maar voor mij verder niet van betekenis bij het verhaal. “Vor ihm lagen Zeitungen, deren ?berschriften gross und breit Aufmerksamkeit verlangten. Nixon, der neue Herr im Weissen Haus…” Een ander voorbeeld: “Thalheim, ein kleines St?dtchen am Rande des Erzgebirges in der N?he von Chemnitz, jetzt Karl-Marx-Stadt, Thalheim, Leas Geburtsort.”

In het boek worden dingen beschreven waar de personages op letten, waarbij je in het dagelijkse leven niet stilstaat. Felix die ‘zijn’ kliniek beschrijft: “Numerierte T?ren, breit genug um ein Bett durchzuschieben, dick genug, um Schmerzensschreie und Todesn?he nicht unter die Leute zu lassen.”

De vertelsituatie vond ik heel onpersoonlijk. Het is weliswaar een alwetende vertelsituatie, maar je mist de gevoelens van de personen en de beschrijving van de individuele belevenis van gebeurtenissen. Het einde van het boek, de epiloog, sprak me van het gehele boek het meeste aan. De vertelsituatie, van Lea, haar visie en haar gevoelens.

Een teleurstelling is een te groot woord, maar het boek viel me tegen. Weinig spectaculaire sc?nes en een voor mij saai boek. Ik had meer gevoelsbeschrijvingen verwacht, toen ik voor mijzelf voor ik het boek las een analysering gaf van de titel. Liefde, is immers een gevoel. Dus een vrij oppervlakkig boek, met meer beschrijvingen van omgeving dan van liefde. Ik zou het boek aan een jongen aan kunnen raden, die zijn minder uit op gevoel denk ik. Als ik hierin niet te vooroordelig denk. Maar het onderwerp zelf zou niet aantrekkelijk zijn. Dus een matige aanrader.