Boekverslag: Being There
Summary:
Chance is an orphan who is adopted by the Old Man, and they live in a house with a garden, along with the maid. This is all that Chance knows, apart from the things that he sees on television. When the Old Man dies, Chance has to leave the house, and the lawyers dealing with the Old Man?s estate take over. But they do not know what to do with Chance because there are no papers or other proofs of his existence.
Chance leaves the garden for the first time in his life, only to be hit by a limousine while he is crossing the street. The limousine belongs to Elizabeth Eve Rand, who insists that Chance comes to live with her. Because Elizabeth?s husband is ill, there is already a doctor staying in the house who can look after Chance?s wounded leg. Chance introduces himself as Chance ?the gardener,? because he knows that people have last names. From that moment on, Elizabeth, who is called E.E., calls him Chauncy Gardiner. Chance stays in the house for a few days to rest because he has no where else to go and he is welcomed there. Benjamin Rand, E.E.?s husband, is much older than she is, a very wealthy businessman. When he hears Chance talk about the garden, he thinks that Chance is also a businessman who is comparing the economy with a garden, and Benjamin likes him at once.
The next day, the President of the United States pays Rand a visit, and meets Chance. When the President asks Chance what he thinks of the economy, Chance replies by telling him about the seasons of a garden. The president also thinks that he is comparing the economy with a garden, and even uses the comparison himself and mentions Chauncy Gardiner in his speech that afternoon. After the speech, Chance is asked to appear on a television programme in which he again talks about the garden. Everyone now thinks that Chance is a very intelligent businessman, and expects him to guide the American economy into the ?summer.? The newspapers are raving about ?Chauncy Gardiner,? but when asked what he thought about what was being written about him, Chance says that he doesn?t read newspapers, but only watches television.
Many people take advantage of him without realising that they are doing so. Because Chance has easy answers to their problems, they fail to realise that he is a simple-minded man who knows nothing about what is going on. When Chance meets the Russian Ambassador, he thinks that Chance understands him, and that he knows a great deal about Russian literature.
Chance is approached by a man who asks him many questions which he does not understand. Chance accompanies the man upstairs where the man masturbates in front of him. Chance does not know what has happened. And later that night, E.E. does the same thing in front of Chance because she thinks that when he says that he ?wants to watch,? he means that he wants to watch her, but he is really talking about television.
Chance refuses to talk to any reporters, and the President and the Ambassador are becoming increasingly annoyed about the fact that they cannot get any information on Chance at all. All the President knows is that Chance watches television most of the time.
The next day, candidates are being considered for the vice-presidency. One man suggests Chauncy Gardiner because there is nothing about him to critisise. They all want him to do the job, but Chance is overwhelmed with the commotion. He finds his way to the exit of a big ballroom and goes into the garden outside, where he feels most at ease.
Author:
Jerzy Kosinski was born in Lodz, Poland in June of 1933. All but two members of his family were killed during the Second World War, but he survived because he was sent to live with foster parents in the countryside. When he studied at the universities of Lodz, Warsaw and Moscow he was often threatened because he rejected the official communist and Marxist doctrine. He plotted his escape to the USA, and in 1957 he arrived in New York City, took all kinds of jobs and taught himself English within a year. He continued his education at Columbia University and the New School for Social Research. Eventually, he held such positions as Professor of English Prose and Criticism at the Yale School of Drama, and Fellow at the Timothy Dwight College at Yale University. A human rights activist, Kosinski served as president of the American Centre of PEN, an international association of writers and editors, and was the recipient of the American Civil Liberties Award for demonstrating the validity of the First Amendment?s right of free expression. Later, he married a rich widow and in 1965 he published his first novel, The Painted Bird, which was based on his own experiences during the war. His last book ends with the death of Norbert Kosky, Kosinski's alter ego; Kosinski died shortly after the publication of the book in 1991.
Characters:
Chance:
An orphan who was born by chance. He is forty years old, feeble-minded and illiterate. He is very handsome, but knows no more than being in the garden of the old man who adopted him. What little else he knows he has learned from television. He attains a lposition of great power and no one ever finds out that he is not very intelligent.
Elizabeth Eve Rand (EE):
The second wife of Mr. Rand, an important businessman who is much older than she is. She meets Chance when she knocks him down accidentally with her vehicle. She falls in love with Chance, and invites him to come and live with her and her husband until he is well.
Ben:
Chance?s friend, whom he likes very much Ben wants Chance to look after his wife when he is dead.
Theme:
The theme of this novel is found in its satire. The people high in society are not always those who are the most intelligent. This means that our society is not run by a large group of intellectuals, but a large group of yes-men looking for easy answers to questions that cannot really be answered in this way in the real world. This novel shows that people are not always who they seem, and this can sometimes be true of people who are the most important. One?s position in society does not always reflect who he/she really is. Sometimes people raise others to positions, and give them titles, which they are just not suited for. This means the end of the individual, and the continuation of placing people in ready-made categories. There is no space left to become something new; people just ?are,? and they ?are? something important because it is not enough for most people just to ?be.? Most have lost the ability to enjoy or appreciate the simple things of life and the world.
The genre:
Being There is a satirical novel in which those who run the American centres of power, the politicians, businessmen and press, are made to look ridiculous by an uncomplicated and simple-minded man, who climbs to an important rank of power in a minimal amount of time without taking any initiative.
In this novel the main character, Chance, does not have any papers to prove that he exists. He is just there. And when he receives a powerful and high position it is just given to him, then he 'is' someone without working for it.
Simple, modern language is used in this story, and because of the humour involved, the book is also a very interesting and uncomplicated one to read.
The book consists of 7 untitled chapters and 76 pages.
Perspective:
An omniscient writer tells the story.
Time:
This story takes place in the 1960's and covers six days in the life of the main character, told chronologically, but with a few short flashbacks.
The book is from the second part of the twentieth century
Setting:
New York City.
Dedication:
For KATHARINA v.F. who taught me
that love is more than
the longing to be together
Vocabulary:
orphan - weeskind
estate - bezit
take over - overnemen
belongs - behoort toe aan
insists - dringt erop aan
the gardener - de tuinman
comparing - vergelijken
replies - antwoordt
comparison - vergelijking
mentions - noemt
expects - verwacht
take advantage of - gebruik maken van
raving - dwepend met
accompanies - vergezelt
annoyed - ge?rgerd
overwhelmed - overweldigend
commotion - opschudding
feels most at ease - voelt zich het meest op zijn gemak
Nederlandse vertaling
Samenvatting:
Het boek begint met een beschrijving van een tuin, die in bloei staat.
De tuin hoort bij het huis van de Oude Man en wordt onderhouden door Chance, de tuinman. Chance is een wees, zijn moeder stierf toen hij nog een kind was en zijn vader heeft hij nooit gekend en in zijn leven nog nooit buiten het huis geweest. De tuin en het personeel in het huis van de Oude Man zijn z?n wereld.
Het enige wat Chance ooit van de wereld buiten het huis heeft gezien, heeft hij gezien op de televisie, waar hij graag naar kijkt.
Op een dag sterft de Oude Man en moeten het huis en alle bezittingen worden verkocht. Ook Chance zal moeten vertrekken.
Als er enkele dagen later een advocaat langs komt, om de zaken waar te nemen, probeert Chance hem uit te leggen dat hij niet weg kan, dat hij bij het huis en de tuin hoort. De man gelooft hem niet, want Chance heeft geen papieren waaruit blijkt dat hij bij de Oude Man woonde, laat staan van zijn bestaan.
Voor het eerst in zijn leven waagt Chance zich buiten de schuttingen van de tuin en het huis. Alleen, in een onbekende en vreemde wereld.
Alles wat Chance in deze ?nieuwe? wereld ziet, relateert hij met wat hij op de televisie zag. Als hij op een gegeven moment langs een drukke straat loopt en wil oversteken, wordt hij aangereden door een grote limousine en bezeert hierbij zijn been.
De limousine blijkt eigendom te zijn van Elizabeth Eve Rand, de echtgenote van Benjamin Rand, een rijke en invloedrijke, maar ook ernstig zieke zakenman.
Elizabeth Eve is ernstig geschrokken, maar stelt Chance voor om mee te gaan naar het Rand landgoed, waar ook een doktor aanwezig is.
Ondertussen stelt Chance zich aan EE voor als Chance ?the gardener?, omdat hij weet dat mensen ook achternamen hebben. EE noemt hem echter Chauncy Gardiner.
In het landhuis aangekomen wordt Chance?s been verzorgd en krijgt hij een kamer, met televisie om uit te rusten.
Al snel raakt hij in gesprek met EE en Benjamin, ze proberen uit te vinden wie hij is en waar hij vandaan komt, maar Chance z?n antwoorden blijven vaag, omdat hij alleen over zijn tuin kan praten. Toch mogen de Rand?s hem graag, vooral Benjamin Rand is blij met deze gast, die met zijn opmerkelijke en myserieuze opmerkingen het ziekbed van de oude, zieke zakenman verlicht en hem weet te fascineren.
Benjamin Rand houdt ervan te discussieren over de economische gesteldheid van de VS en ziet in Chance een zakenman die in zijn uitspraken de economie met de groei en bloei, maar ook de neergang van flora vergelijkt en betrekt hem zodanig in zijn gesprekken.
Zo komt op een dag de President van de VS langs, om de zieke Rand te bezoeken en met hem te praten over economische zaken. Chance was ook uitgenodigd om het gesprek bij te wonen, alleen begrijpt hij niets van het gesprek dat Rand en zijn gast voeren.
Wanneer de president Chance naar zijn mening over de economie vraagt, vertelt deze over de seizoenen in de tuin, die de mate van groei bepalen.
De president is zo oner de indruk van Chance?s uitspraken dat hij hem citeert en zijn naam ? Chauncy Gardiner ? noemt tijdens een toespraak voor de televisie.
Niet lang daarna wordt Chance voor allerlei interviews en al snel is Chance een bekendheid geworden. Hij wordt zo bekend dat hij gevraagd wordt om te spreken in een tv-show. Zijn uitspraken maken hem, in korte tijd, razend populair, hoewel deze iedere keer dezelfde (eenvoudige) strekking hebben. Iedereen gelooft dat Chance een zeer intelligente zakenman is, die de Amerikaanse economie naar een hoger niveau zal leiden.
Een paar dagen later neemt EE Chance mee naar een receptie van het Liefdadigheids Commit?e van de Verenigde Staten, waar hij de Russische ambassadeur Skrapinov ontmoet. Ze spreken over allerlei zaken, en achteraf denkt Skrapinov zelfs dat Chance een kenner is van de Russische literatuur.
Diezelfde avond, tijdens het diner, heeft Chance een onprettige ervaring met een homoseksueel, die hem overhaald naar een kamer op een bovenverdieping te gaan.
De man vraagt Chance wat hij graag zou willen doen, waarop Chance antwoord dat hij graag ?zou willen kijken?, waarop de man zich uitkleed en zichzelf begint te bevredigen.
Chance is geshockeerd, want hij wilde alleen maar televisie kijken.
Later vertelt hij EE wat er gebeurd is en wanneer Chance een paar dagen later naar zijn slaapkamer gaat en wil gaan slapen, komt EE naar zijn kamer en probeert hem te verleiden. Chance weet echter niet wat hij hiermee aan moet. Op een gegeven ogenblik begint ook EE zichzelf voor hem te bevredigen, waardoor Chance nog meer in de war raakt.
Ondertussen heeft de Russische ambassadeur Skrapinov Chance door de KGB laten natrekken, maar zij kunnen niets over deze ?bekendheid? vinden. Ook de Amerikaanse president doet zijn best om meer over Chance te weten te komen, maar dat lukt niet. Ze weten alleen dat ?hij graag naar de televisie kijkt.?
Een paar dagen later sterft Benjamin Rand en tijdens zijn begrafenis wordt door de aanwezigen besproken wie hem zal gaan opvolgen. Men ziet Chance als de meest geschikte opvolger, omdat erg geen enkel bezwaar of kritiek is tegen hem en hij door zijn ?diepzinnige? uitspraken in korte tijd zeer populair is geworden.
Aan het eind van het boek voelt Chance zich door alle plotselinge aandacht nogal overdonderd en vlucht naar buiten, de tuin in, waar hij zich het meest op zijn gemak voelt. Weer wordt de bloeiende tuin uitvoerig beschreven, alleen staat er naast de gevoelloze en nietdenkende planten ook een levenloos wezen, blijkbaar gevoelloos en zonder gedachten. Bijna een plant zelf.
Auteur:
Jerzy Kosinski werd geboren in Lodz, Polen in juni 1933. Op twee na werden alle gezinsleden vermoord in de 2e Wereldoorlog, maar hij overleefde omdat hij naar een pleeggezin op het platteland was gestuurd. Toen hij aan de universiteiten van Lodz, Warschau en Moskou studeerde werd hij vaak bedreigd, omdat hij de officiele communistische en Marxistische doctrine verwierp. Hij vluchtte naar de USA, en in 1957 kwam hij in New York City aan, deed allerlei soorten werk en leerde zichzelf binnen een jaar Engels. Hij studeerde verder aan de Columbia University en de New School for Social Research. Hij werd Professor of English Prose and Criticism aan de Yale School of Drama, en Fellow aan het Timothy Dwight College aan de Yale University.Als activist voor de mensenrechten , was Kosinski voorzitter van de American Centre of PEN, een internationale organisatie van schrijvers en uitgevers, en hij kreeg de American Civil Liberties Award door te demonstreren tegen de geldigheid van the First Amendment?s right of free expression. Later, trouwde hij met een rijke weduwe en in 1965publiceerde hij zijn eerste roman, The Painted Bird,gebaseerd op zijn eigen ervaringen tijdens de oorlog. Zijn laatste boek eindigt met de dood van Norbert Kosky, Kosinski's alter ego; Kosinski stierf kort na de publicatie van het boek in 1991.
Hoofdpersonen:
Chance:
Chance is een wees, zijn moeder stierf op vroege leeftijd en zijn vader heeft hij nooit gekend en was bij toeval geboren, vandaar dat hij Chance werd genoemd. Hij werd geadopteerd door de Oude Man en groeit op in diens huis, waar hij ontzettend wordt beschermd tegen de buitenwereld en ook angstvallig van wordt weg gehouden. Het enige wat hij van de buitenwereld weet, ziet hij op de televisie.
Het gevolg is dat hij zich niet ontwikkeld en een totaal koud, emotieloos, gevoelloos, gedachteloos en a-seksueel mens wordt.
Op het moment dat we hem leren kennen, is hij ongeveer veertig jaar oud en werkt voor de Oude Man als tuinman. Als de Oude Man sterft moet ook hij het huis uit en komt als door ?toeval? terecht bij Mr. en Mrs. Rand, waar hij onderdak vindt maar ook macht, doordat zijn eenvoudige en simplistische uitlatingen, die echter diepzinniger worden geinterpreteerd dan dat zijn werkelijk zijn. Al snel wordt hij een bekend spreker over economische zaken, terwijl niemand ziet wie hij werkelijk is.
Ondanks dat het hele verhaal zich rondom hem afspeelt is hij geen round-character te noemen, omdat we door zijn emotieloosheid en gevoelloosheid zijn diepere gedachten en gevoelens niet komen te weten.
Elizabeth Eve Rand (EE):
Elizabeth Eve, kort EE, is de tweede vrouw van Benjamin en veel jonger dan haar man.
Door een toeval komen Chance en EE met elkaar in contact en neemt hem in huis.
Haar man Benjamin is ernstig ziek en EE mist daardoor de liefde van een man, zodat het dan ook niet lang durt voordat EE verliefd wordt op Chance.
Ze probeert hem later zelfs te versieren en is intiem met hem, alleen blijkt Chance geen gevoelens voor haar te kunnen tonen.
Ben:
Chance?s vriend, een succesvolle, rijke en invloedrijke zakenman en econoom. Hij discusseert graag met mensen over economische zaken, maar kan steeds minder door zijn slopende ziekte. Benjamin mag Chance erg graag, vanwege zijn ? de in zijn ogen - mysterieuze en diepzinnige uitspraken, maar ook omdat hij wil dat Chance voor EE zal zorgen, wanneer hij er niet meer is. Aan het eind van het boek sterft hij dan ook.
De Rand?s zijn alletwee flat-characters te noemen, omdat hun gevoelens en gedachten niet bij de lezer bekend worden.
Thema:
Het thema van het boek is te vinden zijn satire, waarin het Amerikaanse machtcentrum van politicie, zakenmensen en media belachelijk wordt gemaakt door een onderontwikkeld en incompleet persoon, die in zeer korte tijd, zonder zelf hiervoor iets te ondernemen, een hoge positie binnen dit machtscentrum inneemt.
Het laat zien dat het mensen van de hoge klasse niet altijd het meest intellectueel onderlegt zijn en gemakkelijk ondermijnt kunnen worden.
Het verhaal laat tevens zien dat mensen niet altijd zijn wie ze lijken te zijn.
Genre:
Het boek is een satire, waarin het Amerikaanse machtcentrum van politicie, zakenmensen en media belachelijk wordt gemaakt door een onderontwikkeld en incompleet persoon, die in zeer korte tijd, zonder zelf hiervoor iets te ondernemen, een hoge positie binnen dit machtscentrum inneemt.
Het laat zien dat het mensen van de hoge klasse niet altijd het meest intellectueel onderlegt zijn en gemakkelijk ondermijnt kunnen worden.
Het verhaal laat tevens zien dat mensen niet altijd zijn wie ze lijken te zijn.
Titelverklaring: Chance, de hoofdpersoon moet aan het begin van het boek het huis van de Oude Man, waar hij ook woont, verlaten, omdat hij niet kan bewijzen wie hij is en dat hij bij het huis hoort. Hij kan in weze niet bewijzen dat hij bestaat. Hij is er gewoon.
Het verhaal is onderverdeeld in zeven hoofdstukken, zonder titel.
Ze staan in chronologische volgorde en beslaan een periode van zes dagen, waartussen overigens wel enkele flashbacken voorkomen.
De zes dagen beschrijven een deel van het leven van Chance, dat binnen die dagen een opzienbarende wending neemt.
Perspectief:
In het verhaal-perspectief is sprake van een alwetende, auctoriale vertelperspectief,
en het verhaal is geschreven in het Hij-perspectief.
Tijd:
Het verhaal vindt plaats in de 1960's, chronologisch verteld met een paar korte flashbacks.
De zes dagen beschrijven een deel van het leven van Chance, dat binnen die dagen een opzienbarende wending neemt. Van een persoon die in zijn hele leven nooit ??n buiten het huis heeft gezet, tot iemand die in de hele VS bekend is om zijn welbespraaktheid en zijn diepzinnige uitspraken.
Plaats:
Het verhaal speelt zich af in New York (VS) en omgeving, ergens midden jaren zestig.
Binnen deze omgeving bevinden zich o.a. het huis van de Oude Man en de tuin, het landhuis van de Rand?s en het V.N. congres.
Opdracht:
For KATHARINA v.F. who taught me
that love is more than
the longing to be together
Kosinski werd geboren als Jerzy Lewinkopf in het Joods-Poolse gezin van Moses en Elzbieta Lewinkopf. In 1939 veranderde zijn vader wegens het antisemitisme zijn achternaam in het Pools klinkende Kosiński. Het gezin verhuisde naar het oosten van Polen en fingeerde niet-Joods te zijn. Anders dan vele andere Joodse kinderen overleefde Kosinski de Tweede Wereldoorlog in relatieve veiligheid bij een rooms-Katholiek gezin in Polen alwaar hij zat ondergedoken, mede dankzij een vervalst doopbewijs dat een katholieke priester voor hem had afgegeven. Na de oorlog werd Kosinski met zijn ouders herenigd. Zijn vader koos partij voor de communisten waardoor Kosinski een tamelijk onbezorgde jeugd had. Hij studeerde af aan de universiteit van Łód, zowel in de geschiedenis als in de politieke wetenschappen.
Boek informatie
- Being There
- Jerzy Nikodem Kosinski
- Nederlands
Handige opties
- Meer boeken van:Jerzy Nikodem Kosinski